mottUN NichChayaTTha.n vavahAreN vidusA pavaTTa.nti .
yaH khalu paramArthamokShahetoratirikto vratatapaHprabhR^itishubhakarmAtmA keShA.nchinmokShahetuH sa sarvo.api pratiShiddhaH, tasya dravyAntarasvabhAvatvAt tatsvabhAven j~nAnabhavanasyAbhavanAt, paramArthamokSha- hetorevaikadravyasvabhAvatvAt tatsvabhAven j~nAnabhavanasya bhavanAt . hI hai — aisA kahaneme.n kuCh bhI virodh nahI.n hai . isaliye kaI sthAno.n par AchAryadevane TIkAme.n j~nAnasvarUp AtmAko ‘j~nAn’ shabdase kahA hai ..155..
gAthArtha : — [nishchayArtha.n ] nishchayanayake viShayako [muktvA ] Cho.Dkar [vidvA.nsaH ] vidvAn [vyavahAreN ] vyavahArake dvArA [pravartante ] pravartate hai.n; [tu ] parantu [paramArtham AshritAnA.n ] paramArthake ( – AtmasvarUpake) Ashrit [yatInA.n ] yatIshvaro.nke hI [ka rmakShayaH ] ka rmakA nAsh [vihitaH ] Agamame.n ka hA gayA hai . (ke val vyavahArame.n pravartan karanevAle pa.nDito.nke ka rmakShay nahI.n hotA .)
TIkA : — kuCh log paramArtha mokShahetuse anya, jo vrat, tap ityAdi shubhakarmasvarUp mokShahetu mAnate hai.n, us samastahIkA niShedh kiyA gayA hai; kyo.nki vah (mokShahetu) anya dravyake svabhAvavAlA (pudgalasvabhAvavAlA) hai, isaliye usake sva-bhAvase j~nAnakA bhavan (honA) nahI.n banatA, — mAtra paramArtha mokShahetu hI ek dravyake svabhAvavAlA (jIvasvabhAvavAlA) hai, isaliye usake svabhAvake dvArA j~nAnakA bhavan (honA) banatA hai .
bhAvArtha : — mokSha AtmAkA hotA hai, isaliye usakA kAraN bhI AtmasvabhAvI hI honA chAhiye . jo anya dravyake svabhAvavAlA hai usase AtmAkA mokSha kaise ho sakatA hai ? shubh karma pudgalasvabhAvI hai, isaliye usake bhavanase paramArtha AtmAkA bhavan nahI.n ban sakatA; isaliye vah
250