ye khalu pUrvamaj~nAnen baddhA mithyAtvAviratikaShAyayogA dravyAsravabhUtAH pratyayAH, te j~nAnino dravyAntarabhUtA achetanapudgalapariNAmatvAt pR^ithvIpiNDasamAnAH . te tu sarve.api- svabhAvat ev kArmANasharIreNaiv sambaddhAH, na tu jIven . ataH svabhAvasiddha ev dravyAsravAbhAvo j~nAninaH .
dravyAsravebhyaH svat ev bhinnaH .
nirAsravo j~nAyak ek ev ..115..
[ka rmasharIreN ] (mAtra) kArmaN sharIrake sAth [baddhAH ] ba.Ndhe hue hai.n .
TIkA : — jo pahale aj~nAnase ba.Ndhe hue mithyAtva, avirati, kaShAy aur yogarUp dravyAsravabhUt pratyay hai.n, ve anyadravyasvarUp pratyay achetan pudgalapariNAmavAle hai.n, isaliye j~nAnIke liye miTTIke Dheleke samAn hai.n ( – jaise miTTI Adi pudgalaskandha hai.n vaise hI yah pratyay hai.n); ve to samasta hI, svabhAvase hI mAtra kArmaN sharIrake sAth ba.Ndhe hue hai.n — sambandhayukta hai.n, jIvake sAth nahI.n; isaliye j~nAnIke svabhAvase hI dravyAsravakA abhAv siddha hai .
bhAvArtha : — j~nAnIke jo pahale aj~nAnadashAme.n ba.Ndhe hue mithyAtvAdi dravyAsravabhUt pratyay hai.n ve to miTTIke DhelekI bhA.Nti pudgalamay hai.n, isaliye ve svabhAvase hI amUrtik chaitanyasvarUp jIvase bhinna hai.n . unakA bandha athavA sambandha pudgalamay kArmaNasharIrake sAth hI hai, chinmay jIvake sAth nahI.n . isaliye j~nAnIke dravyAsravakA abhAv to svabhAvase hI hai . (aur j~nAnIke bhAvAsravakA abhAv honese, dravyAsrav navIn karmo.nke AsravaNake kAraN nahI.n hote, isaliye is dR^iShTise bhI j~nAnIke dravyAsravakA abhAv hai .)..169..
ab isI arthakA kalasharUp kAvya kahate hai.n : —
shlokArtha : — [bhAvAsrav-abhAvam prapannaH ] bhAvAsravo.nke abhAvako prApta aur [dravyAsravebhyaH svataH ev bhinnaH ] dravyAsravo.nse to svabhAvase hI bhinna [aya.n j~nAnI ] yah j~nAnI — [sadA j~nAnamay-ek -bhAvaH ] jo ki sadA ek j~nAnamay bhAvavAlA hai — [nirAsravaH ] nirAsrav hI hai, [ek : j~nAyak : ev ] mAtra ek j~nAyak hI hai .
268