AtmAnAtmAvagamavirahAtsanti samyaktvariktAH ..137..
hai so yah bAt hamArI samajhame.n nahI.n AI . aviratasamyagdR^iShTi ityAdike chAritramohake udayase rAgAdibhAv to hote hai.n, tab phi ra unake samyaktva kaise hai ?’’ usakA samAdhAn yah hai : — yahA.N mithyAtva sahit anantAnuba.ndhI rAg pradhAnatAse kahA hai . jise aisA rAg hotA hai arthAt jise paradravyame.n tathA paradravyase honevAle bhAvo.nme.n AtmabuddhipUrvak prIti-aprIti hotI hai, use sva-parakA j~nAnashraddhAn nahI.n hai — bhedaj~nAn nahI.n hai aisA samajhanA chAhie . jo jIv munipad lekar vrat-samitikA pAlan kare tathApi jab tak par jIvo.nkI rakShA tathA sharIr sanbandhI yatnapUrvak pravR^itti karanA ityAdi paradravyakI kriyAse aur paradravyake nimittase honevAle apane shubh bhAvo.nse apanI mukti mAnatA hai aur par jIvo.nkA ghAt honA tathA ayatnAchArarUpase pravR^itta karanA ityAdi paradravyakI kriyAse aur paradravyake nimittase honevAle apane ashubh bhAvo.nse hI apanA bandha honA mAnatA hai tab tak yah jAnanA chAhie ki use sva-parakA j~nAn nahI.n huA; kyo.nki bandha-mokSha apane ashuddha tathA shuddha bhAvo.nse hI hotA thA, shubhAshubh bhAv to bandhake kAraN the aur paradravya to nimittamAtra hI thA, usame.n usane viparyayarUp mAn liyA . isaprakAr jab tak jIv paradravyase hI bhalAburA mAnakar rAgadveSh karatA hai tab tak vah samyagdR^iShTi nahI.n hai .
jab tak apaneme.n chAritramohasambandhI rAgAdik rahatA hai tab tak samyagdR^iShTi jIv rAgAdime.n tathA rAgAdikI preraNAse jo paradravyasambandhI shubhAshubh kriyAme.n pravR^itti karatA hai un pravR^ittiyo.nke sambandhame.n yah mAnatA hai ki — yah karmakA jor hai; usase nivR^itta honeme.n hI merA bhalA hai . vah unhe.n rogavat jAnatA hai . pI.DA sahan nahI.n hotI, isaliye rogakA ilAj karaneme.n pravR^itta hotA hai tathApi usake prati usakA rAg nahI.n kahA jA sakatA; kyo.nki jise vah rog mAnatA hai usake prati rAg kaisA ? vah use miTAnekA hI upAy karatA hai aur usakA miTanA bhI apane hI j~nAnapariNAmarUp pariNamanase mAnatA hai . is bhA.Nti samyagdR^iShTike rAg nahI.n hai . isaprakAr yahA.N paramArtha adhyAtmadR^iShTise vyAkhyAn jAnanA chAhie . yahA.N mithyAtva sahit rAgako hI rAg kahA hai, mithyAtva rahit chAritramohasambandhI udayake pariNAmako rAg nahI.n kahA hai, isaliye samyagdR^iShTike j~nAnavairAgyashakti avashya hotI hI hai . samyagdR^iShTike mithyAtva sahit rAg nahI.n hotA aur jisake mithyAtva sahit rAg ho vah samyagdR^iShTi nahI.n hai . aise (mithyAdR^iShTi aur samyagdR^iShTike bhAvo.nke) antarako samyagdR^iShTi hI jAnatA hai . pahale to mithyAdR^iShTikA adhyAtmashAstrame.n pravesh hI nahI.n hai aur yadi vah pravesh karatA hai to viparIt samajhatA hai — vyavahArako sarvathA Cho.Dkar bhraShTa hotA hai athavA nishchayako bhalIbhA.Nti jAne binA vyavahArase hI mokSha mAnatA hai, paramArtha tattvame.n mU.Dh.h.h rahatA hai . yadi koI viral jIv yathArtha syAdvAdanyAyase satyArthako samajh le to use avashya
314