భగవాన్ శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవప్రణీత యహ ‘సమయప్రాభృత’ అథవా ‘సమయసార’ నామకా శాస్త్ర ‘ద్వితీయ శ్రుతస్కంధ’కా సర్వోత్కృష్ట ఆగమ హై.
‘ద్వితీయ శ్రుతస్కంధ’కీ ఉత్పత్తి కిస ప్రకార హుఈ, యహ పహలే హమ పట్టావలిఓంకే ఆధారసే సంక్షేపమేం దేఖ లేవేం.
ఆజ సే ౨౪౬౬ వర్ష పహలే ఇస భరతక్షేత్రకీ పుణ్య-భూమిమేం మోక్షమార్గకా ప్రకాశ కరనేకే లియే జగత్పూజ్య పరమ భట్టారక భగవాన్ శ్రీ మహావీరస్వామీ అపనీ సాతిశయ దివ్యధ్వని ద్వారా సమస్త పదార్థోంకా స్వరూప ప్రగట కర రహే థే. ఉనకే నిర్వాణకే పశ్చాత్ పాంచ శ్రుతకేవలీ హుఏ, ఉనమేంసే అన్తిమ శ్రుతకేవలీ శ్రీ భద్రబాహుస్వామీ హుఏ. వహాఁ తక తో ద్వాదశాంగశాస్త్రకే ప్రరూపణసే వ్యవహారనిశ్చయాత్మక మోక్షమార్గ యథార్థ ప్రవర్తతా రహా. తత్పశ్చాత్ కాలదోషసే క్రమక్రమసే అంగాోంకే జ్ఞానకీ వ్యుచ్ఛిత్తి హోతీ గఈ. ఇసప్రకార అపార జ్ఞానసింధుకా బహు భాగ విచ్ఛేద హో జానేకే పశ్చాత్ దూసరే భద్రబాహుస్వామీ ఆచార్యకీ పరిపాటీమేం దో మహా సమర్థ ముని హుఏ — ఏకకా నామ శ్రీ ధరసేన ఆచార్య తథా దూసరోంకా నామ శ్రీ గుణధర ఆచార్య థా. ఉనసే మిలే హుఏ జ్ఞానకే ద్వారా ఉనకీ పరమ్పరామేం హోనేవాలే ఆచార్యోంనే శాస్త్రోంకీ రచనాఏఁ కీ ఔర శ్రీ వీరభగవానకే ఉపదేశకా ప్రవాహ ప్రవాహిత రఖా.
శ్రీ ధరసేన ఆచార్యకో అగ్రాయణీపూర్వకే పాఁచవేఁ ‘వస్తు’ అధికారకే మహాకర్మప్రకృతి నామక చౌథే ప్రాభృతకా జ్ఞాన థా. ఉస జ్ఞానామృతమేంసే అనుక్రమసే ఉనకే పీఛేకే ఆచార్యోం ద్వారా ష్టఖండాగమ తథా ఉసకీ ధవలా-టీకా, గోమ్మ్టసార, లబ్ధిసార, క్షపణాసార ఆది శాస్త్రోంకీ రచనా హుఈ. ఇసప్రకార ప్రథమ శ్రుతస్కంధకీ ఉత్పత్తి హై. ఉసమేం జీవ ఔర కర్మకే సంయోగసే హుఏ ఆత్మాకీ సంసార-పర్యాయకా — గుణస్థాన, మార్గణాస్థాన ఆదికా — సంక్షిప్త వర్ణన హై, పర్యాయార్థికనయకో ప్రధాన కరకే కథన హై. ఇస నయకో అశుద్ధద్రవ్యార్థిక భీ కహతే హైం ఔర అధ్యాత్మభాషాసే అశుద్ధ-నిశ్చయనయ అథవా వ్యవహార కహతే హైం.
శ్రీ గుణధర ఆచార్యకో జ్ఞానప్రవాదపూర్వకీ దసవీం ‘వస్తు’కే తృతీయ ప్రాభృతకా జ్ఞాన థా. ఉస జ్ఞానమేంసే ఉనకే పీఛేకే ఆచార్యోంనే అనుక్రమసే సిద్ధాన్త రచే. ఇసప్రకార సర్వజ్ఞ భగవాన్ మహావీరసే ప్రవాహిత హోతా హువా జ్ఞాన, ఆచార్యోంకీ పరమ్పరాసే భగవాన్ శ్రీ కున్దకున్దాచార్యదేవకో ప్రాప్త హుఆ. ఉన్హోంనే