పూర్వరంగ
(ప్రథమ ౩౮ గాథాఓంమేం రంగభూమిస్థల బాఁధా హై,
ఉసమేం జీవ నామకే పదార్థకా స్వరూప కహా హై
.
)
మంగలాచరణ, గ్రన్థప్రతిజ్ఞా ............................
యహ జీవ-అజీవరూప ఛహ ద్రవ్యాత్మక లోక హై,
ఇసమేం ధర్మ, అధర్మ, ఆకాశ, కాల యే చార
ద్రవ్య తో స్వభావపరిణతిస్వరూప హీ హైం ఔర
జీవ-పుద్గలద్రవ్యకే అనాదికాలకే సంయోగసే
విభావపరిణతి భీ హై, క్యోంకి స్పర్శ, రస, గంధ,
వర్ణ ఔర శబ్దరూప మూర్తిక పుద్గలోంకో దేఖకర
యహ జీవ రాగద్వేషమోహరూప పరిణమతా హై ఔర
ఇసకే నిమిత్తసే పుద్గల కర్మరూప హోకర జీవకే
సాథ బఁధతా హై
.
ఇస తరహ ఇన దోనోంకీ
అనాదిసే బంధావస్థా హై
.
జీవ జబ నిమిత్త
పాకర రాగాదిరూప నహీం పరిణమతా తబ నవీన
కర్మ నహీం బంధతే, పురానే కర్మ ఝడ జాతే హైం,
ఇసలియే మోక్ష హోతీ హై; ఐసే జీవకీ స్వసమయ-
పరసమయరూప ప్రవృత్తి హై
.
జబ జీవ
సమ్యగ్దర్శనజ్ఞానచారిత్రభావరూప అపనే స్వ-
భావరూప పరిణమతా హై తబ స్వసమయ హోతా హై
ఔర జబ తక మిథ్యా-దర్శనజ్ఞాన-చారిత్రరూప
పరిణమతా హై తబ తక వహ పుద్గలకర్మమేం ఠహరా
హుఆ పరసమయ హై, ఐసా కథన
. ..............
జీవకే పుద్గలకర్మకే సాథ బంధ హోనేసే
పరసమయపన హై సో సున్దర నహీం హై, క్యోంకి
ఇసమేం జీవ సంసారమేం భ్రమతా అనేక తరహకే దుఃఖ
పాతా హై; ఇసలియే స్వభావమేం స్థిర హో — సబసే
జుదా హో అకేలా స్థిర హో — తభీ సున్దర
(ఠీక) హై
. ...................................
జీవకే జుదాపన ఔర ఏకపనాకా పానా దుర్లభ హై;
క్యోంకి బంధకీ కథా తో సభీ ప్రాణీ కరతే హైం,
ఏకత్వకీ కథా విరలే జానతే హైం జో కి
దుర్లభ హై, ఉస సమ్బన్ధీ కథన
. ............
ఇస కథాకో హమ సర్వ నిజ విభవసే కహతే హైం,
ఉసకో అన్య జీవ భీ అపనే అనుభవసే పరీక్షా
కర గ్రహణ కరనా
. ............................
శుద్ధనయసే దేఖియే తో జీవ అప్రమత్త-ప్రమత్త దోనోం
దశాఓంసే జుదా ఏక జ్ఞాయకభావమాత్ర హై, జో
జాననేవాలా హై వహీ జీవ హై, ఉస సమ్బన్ధీ
.
ఇస జ్ఞాయకభావమాత్ర ఆత్మాకే దర్శన-జ్ఞాన-
చారిత్రకే భేదసే భీ అశుద్ధపన నహీం హై, జ్ఞాయక
హై వహ జ్ఞాయక హీ హై
. ........................
వ్యవహారనయ ఆత్మాకో అశుద్ధ కహతా హై; ఉస
వ్యవహారనయకే ఉపదేశకా ప్రయోజన
. ..........
వ్యవహారనయ పరమార్థకా ప్రతిపాదక కైసే
హై ? .............................................
శుద్ధనయ సత్యార్థ ఔర వ్యవహారనయ అసత్యార్థ కహా
గయా హై
. ........................................
జో స్వరూపకే శుద్ధ పరమభావకో ప్రాప్త హో గయే
ఉనకో తో శుద్ధనయ హీ ప్రయోజనవాన హై, ఔర జో
సాధక అవస్థామేం హైం ఉనకే వ్యవహారనయ భీ
ప్రయోజనవాన హై, ఐసా కథన
. ................
జీవాదితత్త్వోంకో శుద్ధనయసే జాననా సో సమ్యక్త్వ
హై, ఐసా కథన
. ..............................
శుద్ధనయకా విషయభూత ఆత్మా బద్ధస్పృష్ట, అన్య,
విషయానుక్రమణికా
విషయ
గాథా
విషయ
గాథా
౧
౨
౩
౪
౫
౬
౭
౮
౯-౧౦
౧౧
౧౨
౧౩
[౨౩ ]