వ్యవహారనయ ఆత్మా ఔర పుద్గలకర్మకే కర్తృ-
కర్మభావ ఔర భోక్తృ భోగ్యభావ కహతా హై
.
ఆత్మాకో పుద్గలకర్మకా కర్తా ఔర భోక్తా మానా
జాయ తో మహాన దోష — స్వపరకే అభిన్న-
పనేకా ప్రసంగ — ఆతా హై; వహ మిథ్యాత్వ హోనేసే
జినదేవకో సమ్మత నహీం హై
. ........
మిథ్యాత్వాది ఆస్రవ జీవ-అజీవకే భేదసే
దో ప్రకారకే హైం, ఐసా కథన ఔర
ఉసకా హేతు
. .........................
ఆత్మాకే మిథ్యాత్వ, అజ్ఞాన, అవిరతి — యే తీన
పరిణామ అనాది హైం; ఉనకా కర్తృపనా ఔర ఉనకే
నిమిత్తసే పుద్గలకా కర్మరూప హోనా
.
ఆత్మా మిథ్యాత్వాదిభావరూప న పరిణమే తబ కర్మకా
కర్తా నహీం హై
. .......................
అజ్ఞానసే కర్మ కైసే హోతా హై ఐసా శిష్యకా ప్రశ్న
ఔర ఉసకా ఉత్తర
...................
కర్మకే కర్తాపనకా మూల అజ్ఞాన హీ హై
.
......
జ్ఞానకే హోనే పర కర్తాపన నహీం హోతా
.
......
వ్యవహారీ జీవ పుద్గలకర్మకా కర్తా ఆత్మాకో
కహతే హైం, యహ అజ్ఞాన హై
...........
ఆత్మా పుద్గలకర్మకా కర్తా నిమిత్త-నైమిత్తిక-
భావసే భీ నహీం హై; ఆత్మాకే యోగ-ఉపయోగ హైం
వే నిమిత్త-నైమిత్తికభావసే కర్తా హైం ఔర యోగ-
ఉపయోగకా ఆత్మా కర్తా హై
. .............
జ్ఞానీ జ్ఞానకా హీ కర్తా హై
. ..................
అజ్ఞానీ భీ అపనే అజ్ఞానభావకా హీ కర్తా హై,
పుద్గలకర్మకా కర్తా తో జ్ఞానీ యా అజ్ఞానీ కోఈ
నహీం హై, క్యోంకి పరద్రవ్యోంకే పరస్పర కర్తృకర్మ-
భావ నహీం హైం
. .............................
ఏక ద్రవ్య అన్య ద్రవ్యకా కుఛ భీ కర సకతా
నహీం
. .................................
జీవ నిమిత్తభూత బననే పర కర్మకా పరిణామ హోతా
హుఆ దేఖకర ఉపచారసే కహా జాతా హై కి యహ
కర్మ జీవనే కియా
. ..................
మిథ్యాత్వాది సామాన్య ఆస్రవ ఔర గుణస్థానరూప
ఉనకే విశేష బంధకే కర్తా హైం, నిశ్చయకర
ఇనకా జీవ కర్తాభోక్తా నహీం హై
....
జీవ ఔర ఆస్రవోంకా భేద దిఖలాయా హై; అభేద
కహనేమేం దూషణ దియా హై
. .............
సాంఖ్యమతీ, పురుష ఔర ప్రకృతికో అపరిణామీ
కహతే హైం ఉసకా నిషేధ కర పురుష ఔర
పుద్గలకో పరిణామీ కహా హై
. ......
జ్ఞానసే జ్ఞానభావ ఔర అజ్ఞానసే అజ్ఞానభావ హీ
ఉత్పన్న హోతా హై
. ......................
అజ్ఞానీ జీవ ద్రవ్యకర్మ బంధనేకా నిమిత్తరూప
అజ్ఞానాది భావోంకా హేతు హోతా హై
....
పుద్గలకే పరిణామ తో జీవసే జుదే హైం ఔర జీవకే
పుద్గలసే జుదే హైం
. ....................
కర్మ జీవసే బద్ధస్పృష్ట హై యా అబద్ధస్పృష్ట ఐసే
శిష్యకే ప్రశ్నకా నిశ్చయ-వ్యవహార దోనోం నయోంసే
ఉత్తర
. ..................................
జో నయోంకే పక్షసే రహిత హై వహ కర్తృకర్మభావసే
రహిత సమయసార — శుద్ధ ఆత్మా
—
హై ఐసా
కహకర అధికార పూర్ణ
. .............
౩. పుణ్య-పాప అధికార
శుభాశుభ కర్మకే స్వభావకా వర్ణన
.........
దోనోం హీ కర్మ బన్ధకే కారణ హైం
. ..........
ఇసలియే దోనోం కర్మోంకా నిషేధ
. .............
ఉసకా దృష్టాంత ఔర ఆగమకీ
సాక్షీ
. .................................
జ్ఞాన మోక్షకా కారణ హై
. .....................
విషయ
గాథా
విషయ
గాథా
౮౪
౮౫-౮౬
౮౭-౮౮
౮౯-౯౨
౯౩
౯౪-౯౫
౯౬
౯౭
౯౮-౯౯
౧౦౦
౧౦౧
౧౦౨
౧౦౩-౧౦౪
౧౦౫-౧౦౮
౧౦౯-౧౧౨
౧౧౩-౧౧౫
౧౧౬-౧౨౫
౧౨౬-౧౩౧
౧౩౨-౧౩౬
౧౩౭-౧౪౦
౧౪౧
౧౪౨-౧౪౪
౧౪౫
౧౪౬
౧౪౭
౧౪౮-౧౫౦
౧౫౧
[౨౫ ]