nathI; svAtmakalyANanI prApti paradravya, paradravyanA bhAvo ane paranA sambandhe thatA potAnA vikArI bhAvothI paN bhinna, potAnA trikALI shuddha gnAnAnandasvabhAvI abhed AtmAnA sahaj AsvAdathI thAy chhe; — evA samayasAr-kalashamAn sankShiptarUpe bharelA bhAv A TIkAmAn anek sthaLe vistArapUrvak atyant spaShTatAthI vyakta karavAmAn AvyA chhe. samayasAr-kalashamAn gUDhapaNe bharelA AdhyAtmik bhAvone sugrAhya thAy e rIte vistArIne khullA kare chhe te A TIkAnI ek vishiShTatA chhe. samayasAr-kalashano je pradhAn sUr parathI, vikArathI ane apUrNatAthI tathA bhedabhAvothI rahit potAnA trikALI, shuddha, chidAnandamay, bhinna, nirvikAr, ApUrNa ane abhed AtmAnun yathArtha svarUp hRudayagat karAvIne teno sAkShAt atIndriy anubhav karAvavAno chhe, te prayojanane pAr pADavAmAn sahAyak thavA mATe A TIkAmAn TIkAkAr vidvAne mUL granth sAthe susangat anek viShayonun potAnI saraL, rochak ane joradAr shailIthI sundar pratipAdan karyun chhe.
TIkAkAr panDitajIe pratyek shlokanI TIkAmAn prAya darek khanDAnvayano marmabharyo artha kholyA pachhI TUnkA TUnkA bhAvArthamAn teno anubhavapradhAn sankShipta sAr bharIne vivakShit viShayane AtmasAt karAvI Apyo chhe. temAn paN vyavahArane mATe abhUtArtha, asatyArtha ane gauN evA shabdo vAparavAne badale ‘jUTho’ evA joradAr shabdano anek sthaLe upayog karIne temaNe vyavahAranI heyatA sachoTapaNe vyakta karI chhe.
vaLI TIkAmAn, jIvane AtmakalyANanA vAstavik upAyabhUt samyagdarshan, samyaggnAn ane samyakchAritranun tathA tenA viShayabhUt jIvAdi nav tattva vagerenun bhUtArthanayathI saraL bhAShAmAn evun sundar spaShTIkaraN karyun chhe ke jethI koI teno DhIlo-pocho athavA bIjo viparIt artha karI ja na shake.
samyagdarshan dharmanun mUL hovA chhatAn, tenA abhAve bIjun badhun vyartha hovA chhatAn, samyagdarshananA artha viShe jIvone ghaNI bhrAnti pravarte chhe ane tenA ghaNA DhIlA viparIt artho karavAmAn Ave chhe. koI jainadharmanI kuLaparamparAgat shraddhAne, koI dev-guru-dharmanAn bAhya lakShaNonI shraddhAne ane koI jIvAdi navatattvanI abhUtArthanayAnusArI shraddhAne samyagdarshan mAne chhe. kharekhar to samayasAr-kalashamAn AchAryadeve varNavyA pramANe nav tattvanI bhUtArthanayAnusArI shraddhA, ke je shraddhA shuddhAtmAnubhUtipUrvak hoy chhe te ja, samyagdarshan chhe. TIkAnI A mULabhUt vAtane spaShTa karavA panDitajIe ThekaThekANe samyagdarshanane ‘‘shuddha chetanAmAtra vastusvarUpano AsvAd’’, ‘‘shuddha svarUpano anubhav’’, ‘‘samasta sankalpavikalpathI rahit vastusvarUpano anubhav’’ ane ‘‘shuddha jIvavastuno pratyakShapaNe anubhav’’ — em gAyun chhe. te ja vAtane panDitajIe A TIkAmAn anyatra anek sthaLe sphuT karI chhe. jem ke – chhaThThA