नयन्मोक्षं साक्षात्पुरुषमुपलम्भैकनियतम् ।
परं पूर्णं ज्ञानं कृतसकलकृत्यं विजयते ।।१-१८०।।
khaṇḍānvay sahit arthaḥ — ‘‘इदानीं पूर्णं ज्ञानं विजयते’’ (इदानीम्) ahīnthī sharū karīne (पूर्णं ज्ञानं) shuddha gnān arthāt samasta āvaraṇano vināsh thatān thāy chhe je shuddha vastuno prakāsh te (विजयते) āgāmī anant kāḷ paryant te ja rūpe rahe chhe, anyathā thato nathī. kevun chhe shuddha gnān? ‘‘कृतसकलकृत्यं’’ (कृत) karyo chhe (सकलकृत्यं) karavāyogya samasta karmano vināsh jeṇe, evun chhe. vaḷī kevun chhe? ‘‘उन्मज्जत्सहजपरमानन्दसरसं’’ (उन्मज्जत्) anādi kāḷathī gayun hatun te pragaṭ thayun chhe evun je (सहजपरमानन्द) dravyanā svabhāvarūpe pariṇamatun anākulatvalakṣhaṇ atīndriy sukh, tenāthī (सरसं) sanyukta chhe. bhāvārtha ām chhe ke mokṣhanun phaḷ atīndriy sukh chhe. shun karatun thakun gnān pragaṭ thāy chhe? ‘‘पुरुषम् साक्षात् मोक्षं नयत्’’ (पुरुषम्) jīvadravyane (साक्षात् मोक्षं) sakaḷ karmano vināsh thatān shuddhatva-avasthānā pragaṭapaṇārūp (नयत्) pariṇamāvatun thakun. bhāvārtha ām chhe ke ahīnthī ārambh karīne sakaḷakarmakṣhayalakṣhaṇ mokṣhanā svarūpanun nirūpaṇ karavāmān āve chhe. vaḷī kevun chhe? ‘‘परं’’ utkr̥uṣhṭa chhe. vaḷī kevun chhe? ‘‘उपलम्भैकनियतम्’’ ek nishchayasvabhāvane prāpta chhe. shun karato thako ātmā mukta thāy chhe? ‘‘बन्धपुरुषौ द्विधाकृत्य’’ (बन्ध) dravyakarma-