Shastra Swadhyay-Gujarati (English transliteration). UpAdAn nimitt sanvAd; UpAdAn nimitt dohA (banArasidas); ChhadhAlA; Paheli dhAl; Biji dhAl; Triji dhAl; Chothi dhAl; Panchami dhAl.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 11 of 12

 

Page 189 of 214
PDF/HTML Page 201 of 226
single page version

background image
bandh-mokShanA pakShathI nishchay tun bandhAy;
sahaj svarUpe jo rame, to shivasukharUp thAy. 87.
samyagdraShTi jIvane durgati gaman na thAy;
kadI jAy to doSh nahi, pUrva karma kShay thAy. 88.
Atma svarUpe je rame, tajI sakaL vyavahAr;
samyagdraShTi jIv te, shIghra kare bhavapAr. 89.
je samyaktva pradhAn budh, te ja trilok pradhAn;
pAme kevaLagnAn jhaT, shAshvat saukhyanidhAn. 90.
ajar amar bahu guNanidhi, nijarUpe sthir thAy;
karmabandh te nav kare, pUrvabaddha kShay thAy. 91.
pankaj jyam pANI thakI, kadApi nahi lepAy;
lipta na thAye karmathI, je lIn AtmasvabhAv. 92.
sham sukhamAn lIn je kare pharI pharI nij abhyAs;
karmakShay nishchay karI, shIghra lahe shivavAs. 93.
puruShAkAr pavitra ati, dekho AtamarAm;
nirmaL tejomay ane anant guNagaNadhAm. 94.
je jANe shuddhAtmane, ashuchi dehathI bhinna;
te gnAtA sau shAstrano, shAshvat sukhamAn lIn. 95.
nij pararUpathI agna jan, je na taje parabhAv;
jANe kadI sau shAstra paN, thAy na shivapur rAv. 96.
tajI kalpanAjAL sau, param samAdhilIn;
vede je Anandane, shivasukh kahetA jin. 97.

Page 190 of 214
PDF/HTML Page 202 of 226
single page version

background image
je pinDastha, padastha ne rUpastha, rUpAtIt;
jANI dhyAn jinokta e, shIghra bano supavitra. 98.
sarva jIv chhe gnAnamay, evo je samabhAv;
te sAmAyik jANavun, bhAkhe jinavararAv. 99.
rAg-dveSh be tyAgIne, dhAre samatAbhAv;
te sAmAyik jANavun, bhAkhe jinavararAv. 100.
hinsAdikanA tyAgathI, Atmasthitikar jeh;
te bIjun chAritra chhe, pancham gatikar teh. 101.
mithyAtvAdik pariharaN, samyagdarshan shuddhi;
te parihAravishuddhi chhe, shIghra laho shivasiddhi. 102.
sUkShma lobhanA nAshathI, je sUkShma pariNAm;
jANo sUkShma-charitra te, je shAshvat sukhadhAm. 103.
AtmA te arhant chhe, siddha nishchaye e ja;
AchAraj, uvajhAy ne sAdhu nishchay te ja. 104.
te shiv shankar viShNu ne, rudra buddha paN te ja;
brahmA ishvar jin te, siddha anant paN te ja. 105.
evA lakShaNayukta je, param videhI dev;
dehavAsI A jIvamAn ne temAn nathI pher. 106.
je siddhyA ne siddhashe, siddha thatA bhagavAn;
te Atamadarshan thakI, em jAN nirbhrAnta. 107.
sansAre bhayabhIt je, yogIndu munirAj;
ekachitta dohA rache, nijasambodhan kAj. 108.

Page 191 of 214
PDF/HTML Page 203 of 226
single page version

background image
bhaiyA bhagavatIdAsajI kRut
upAdAn-nimitta samvAd
(dohA)
pAd praNami jinadevake, ek ukti upajAy;
upAdAn aru nimittako, kahun samvAd banAy. 1.
pUchhat hai koU tahAn, upAdAn kih nAm;
kaho nimitta kahiye kahA, kabake hain ih ThAm. 2.
upAdAn nijashakti hai, jiyako mUl svabhAv;
hai nimitta parayogaten, banyo anAdi banAv. 3.
nimitta kahai mokon sabai, jAnat hain jagaloy;
tero nAmv na jAnahIn, upAdAn ko hoy. 4.
upAdAn kahai re nimitta, tU kahA kare gumAn;
mokon jAnen jIv ve, jo hain samyakvAn. 5.
kahain jIv sab jagatake, jo nimitta soI hoy;
upAdAnakI bAtako, pUchhe nAnhi koy. 6.
upAdAn bin nimitta tU, kar na sakai ik kAj;
kahA bhayau jag nA lakhai, jAnat hain jinarAj. 7.
dev jineshvar, guru yatI, aru jin-Agam sAr;
ihi nimittaten jIv sab, pAvat hain bhavapAr. 8.

Page 192 of 214
PDF/HTML Page 204 of 226
single page version

background image
yah nimitta ih jIvako, milyo anantI bAr;
upAdAn palaTyo nahIn, tau bhaTakyo sansAr. 9.
kai kevali kai sAdhuke, nikaT bhavya jo hoy;
so kShAyak samyak lahai, yah nimittabal joy. 10.
kevali aru munirAjake, pAs rahain bahu loy;
pai jAko sulaTyo dhanI, kShAyak tAko hoy. 11.
hinsAdik pApan kiye, jIv narkamen jAhin;
jo nimitta nahin kAmako, to im kAhe kahAhin. 12.
hinsAmen upayog jihan, rahai brahmake rAch;
teI narkamen jAt hain, muni nahin jAhin kadAch. 13.
dayA dAn pUjA kiye, jIv sukhI jag hoy;
jo nimitta jhUTho kaho, yah kyon mAnai loy. 14.
dayA dAn pUjA bhalI, jagat mAnhin sukhakAr;
jahan anubhavako Acharan, tahan yah bandh vichAr. 15.
yah to bAt prasiddha hai, soch dekh uramAhin;
naradehIke nimitta bin, jiy kyon mukti na jAhin. 16.
deh pInjarA jIvako, rokai shivapur jAt;
upAdAnakI shaktison, mukti hot re bhrAt! 17.
upAdAn sab jIvapai, rokanahAro kaun;
jAte kyon nahin muktimen, bin nimittake haun. 18.
upAdAn su anAdiko, ulaT rahyo jagamAhin;
sulaTat hI sUdhe chale, siddhalokako jAhin. 19.

Page 193 of 214
PDF/HTML Page 205 of 226
single page version

background image
kahun anAdi bin nimitta hI, ulaT rahyo upayog;
aisI bAt na sambhavai, upAdAn tum jog. 20.
upAdAn kahe re nimitta, hamapai kahI na jAy;
aise hI jin kevalI, dekhai tribhuvanarAy. 21.
jo dekhyo bhagavAnane, so hI sAncho Ahi;
ham tum sang anAdike, balI kahoge kAhi. 22.
upAdAn kahe vah balI, jAko nAsh na hoy;
jo upajat vinashat rahai, balI kahAnten soy. 23.
upAdAn tum jor ho, to kyon let ahAr?
paranimittake yogason, jIvat sab sansAr. 24.
jo ahArake jogason, jIvat hain jagamAhin;
to vAsI sansArake, marate koU nAhin. 25.
sUr som maNi agnike, nimit lakhain ye nain;
andhakAramen kit gayo, upAdAn drag dain. 26.
sUr som maNi agni jo, karain anek prakAsh;
nainashakti bin nA lakhai, andhakAr sam bhAs. 27.
kahai nimitta ve jIv ko mo bin jagake mAhin?
sabai hamAre vash pare, ham bin mukti na jAhin. 28.
upAdAn kahai re nimitta! aise bol na bol;
toko taj nij bhajat hain, tehI karain kilol. 29.
kahai nimitta hamako taje, te kaisen shiv jAt?
panchamahAvrat pragaT hain, aur hu kriyA vikhyAt. 30.

Page 194 of 214
PDF/HTML Page 206 of 226
single page version

background image
panchamahAvrat jogatray, aur sakal vyavahAr;
parako nimitta khapAyake, tab pahunchen bhavapAr. 31.
kahai nimitta jag main baDo, motain baDo na koy;
tIn lokake nAth sab, mo prasAdatain hoy. 32.
upAdAn kahai tU kahA, chahungatimen le jAy;
to prasAdatain jIv sab, dukhI hohin re bhAy. 33.
kahai nimitta jo dukh sahai, so tum hamahi lagAy;
sukhI kaunatain hot hai, tAko dehu batAy. 34.
jA sukhako tU sukh kahai, so sukh to sukh nAhin;
ye sukh, dukhake mUl hain, sukh avinAshI mAhin. 35.
avinAshI ghaT ghaT basai, sukh kyon vilasat nAhin?
shubhanimittake yog bin, pare pare vilalAhin. 36.
shubhanimitta ih jIvako, milyo kaI bhavasAr;
pai ik samyak darsha bin, bhaTakat phiryo gamvAr. 37.
samyak darsha bhaye kahA tvarit muktimen jAhin;
Age dhyAn nimitta hai, te shivako pahunchAhin. 38.
chhor dhyAnakI dhAranA, mor yogakI rIti;
tor karmake jAlako, jor laI shivaprIti. 39.
tab nimitta hAryo tahAn, ab nahin jor basAy;
upAdAn shivalokamen, pahunchyo karma khapAy. 40.
upAdAn jItyo tahAn, nij bal kar parakAs;
sukh anant dhruv bhogavai, ant na baranyo tAs. 41.

Page 195 of 214
PDF/HTML Page 207 of 226
single page version

background image
upAdAn aru nimitta ye, sab jIvanapai vIr;
jo nijashakti sambhArahIn, so pahunchen bhavatIr. 42.
bhaiyA mahimA brahmakI, kaise baranI jAy;
vachan-agochar vastu hai, kahivo vachan banAy. 43.
upAdAn aru nimittako, saras banyo samvAd;
samadraShTiko sugam hai, mUrakhako bakavAd. 44.
jo jAnai guN brahmake, so jAnai yah bhed;
sAkh jinAgamason mile, to mat kIjyo khed. 45.
nagar Agaro agra hai, jainI janako vAs;
tihan thAnak rachanA karI, ‘bhaiyA’ svamatiprakAs. 46.
samvat vikram bhUpako, satrahasai panchAs;
phAlgun pahile pakShamen, dashon dishA parakAsh. 47.

Page 196 of 214
PDF/HTML Page 208 of 226
single page version

background image
vidvadvarya panDit banArasIdAsajI kRut
upAdAn-nimittanA dohA
guru-upadesh nimitta bin, upAdAn balahIn;
jyon nar dUje pAmv bin, chalaveko AdhIn. 1.
haun jAnai thA ek hI, upAdAnason kAj;
thakai sahAI paun bin, pAnI mAnhi jahAj. 2.
gnAn nain kiriyA charaN, doU shivamag dhAr;
upAdAn nihachai jahAn, tahAn nimitta vyavahAr. 3.
upAdAn nij guN jahAn, tahan nimitta par hoy;
bhedagnAn paramAN vidhi, viralA bUjhai koy. 4.
upAdAn bal jahan tahAn, nahin nimittako dAv;
ek chakrason rath chale, raviko yahai svabhAv. 5.
sadhai vastu asahAy jahan, tahAn nimitta hai kaun;
jyon jahAj paravAhamen, tirai sahaj bin paun. 6.
upAdAnavidhi niravachan, hai nimitta-upadesh;
basai ju jaise deshamen, dharai su taise bheSh. 7.

Page 197 of 214
PDF/HTML Page 209 of 226
single page version

background image
shrI
chhahaDhALA
mangalAcharaN
(soraThA chhand)
tIn bhuvanamen sAr, vItarAg-vignAnatA;
shivasvarUp shivakAr, namahun triyog samhArikain.
pahelI DhAL
sansArake dukhonkA varNan
(chaupAi chhanda)
je tribhuvanamen jIv ananta,
sukh chAhain dukhatain bhayavanta;
tAtain dukhahArI sukhakAr,
kahain sIkh guru karuNA dhAr. 1.
tAhi suno bhavi man thir An,
jo chAho apano kalyAn;
moh-mahAmad piyo anAdi,
bhUl Apako bharamat vAdi. 2.

Page 198 of 214
PDF/HTML Page 210 of 226
single page version

background image
tAs bhramanakI hai bahu kathA,
pai kachhu kahUn kahI muni yathA;
kAl ananta nigod manjhAr,
bItyo ekendrI tan dhAr. 3.
ek shvAsamen aThadas bAr,
janmyo maryo, bharyo dukhabhAr;
nikasi bhUmi jal pAvak bhayo,
pavan pratyek vanaspati thayo. 4.
durlabh lahi jyon chintAmaNI,
tyon paryAy lahI trasataNI;
laT pipIl ali Adi sharIr,
dhar dhar maryo sahI bahu pIr. 5.
kabahUn panchendriy pashu bhayo,
man bin nipaT agnAnI thayo;
sinhAdik sainI hvai krUr,
nibal pashu hati khAye bhUr. 6.
kabahUn Ap bhayo balahIn,
sabalani kari khAyo atidIn;
chhedan bhedan bhUkh piyAs,
bhAr-vahan him Atap trAs. 7.
vadh bandhan Adik dukh ghane,
koTi jIbhatain jAt na bhane;
ati sanklesh bhAvatain maryo,
ghor shvabhrasAgaramen paryo. 8.

Page 199 of 214
PDF/HTML Page 211 of 226
single page version

background image
tahAn bhUmi parasat dukh iso,
bIchchhU sahas Dase nahin tiso;
tahAn rAdh-shroNitavAhinI,
kRumikulakalit dehadAhinI. 9.
semar taru dalajut asipatra,
asi jyon deh vidArain tatra;
meru samAn loh gali jAy,
aisI shIt uShNatA thAy. 10.
til til karain dehake khanD,
asur bhiDAvain duShTa prachaNDa;
sindhunIratain pyAs na jAy,
topaN ek na bUnd lahAy. 11.
tIn lok ko nAj ju khAy,
miTai na bhUkh kaNA na lahAy,
ye dukh bahu sAgar laun sahai,
karam jogatain naragati lahai. 12.
jananI-udar vasyo nav mAs,
ang sakuchatain pAyo trAs;
nikasat je dukh pAye ghor,
tinako kahat na Ave or. 13.
bAlapanemen gnAn na lahyo,
taruN samay taruNI-rat rahyo;
arddhamRutakasam bUDhApano,
kaise rUp lakhai Apano. 14.

Page 200 of 214
PDF/HTML Page 212 of 226
single page version

background image
kabhI akAmanirjarA karai,
bhavanatrikamen sur tan dharai;
viShay-chAh-dAvAnal dahyo,
marat vilAp karat dukh sahyo. 15.
jo vimAnavAsI hU thAy,
samyagdarshan bin dukh pAy;
tanhaten chay thAvar tan dharain,
yon parivartan pUre karain. 16.
bIjI DhAL
sansAr(chartugati)men bhramaNake kAraN
(paddharI chhand)
aise mithyA drag-gnAn-charNa,
-vash bhramat bharat dukh janma-marNa;
tAtain inako tajiye sujAn
sun tin sankShep kahUn bakhAn. 1.
jIvAdi prayojanabhUt tattva,
saradhain tinamAnhi viparyayatva;
chetanako hai upayog rUp,
binamUrat chinmUrat anUp. 2.
pudgal nabh dharma adharma kAl,
inatain nyArI hai jIv chAl;
tAkon na jAn viparIt mAn,
kari karai dehamen nij pichhAn. 3.

Page 201 of 214
PDF/HTML Page 213 of 226
single page version

background image
main sukhI dukhI, main rank rAv,
mere dhan gRuh godhan prabhAv;
mere sut tiy, main sabal dIn,
berUp subhag mUrakh pravIn. 4.
tan upajat apanI upaj jAn,
tan nashat Apako nAsh mAn;
rAgAdi pragaT ye dukh dain,
tinahIko sevat ginat chain. 5.
shubh-ashubh bandhake phal manjhAr,
rati-arati karai nijapad visAr;
Atamahitahetu virAg-gnAn,
te lakhain ApakUn kaShTadAn. 6.
roke na chAh nijashakti khoy,
shivarUp nirAkulatA na joy;
yAhI pratItijut kachhuk gnAn,
so dukhadAyak agnAn jAn. 7.
in jut viShayanimen jo pravRutta,
tAko jAno mithyAcharitta;
yon mithyAtvAdi nisarga jeh,
ab je gRuhIt suniye su teh. 8.
jo kuguru kudev kudharma sev,
poShai chir darshanamoh ev;
antar rAgAdik dharain jeh,
bAhar dhan-ambaratain saneh. 9.

Page 202 of 214
PDF/HTML Page 214 of 226
single page version

background image
dhArain kuling lahi mahatabhAv,
te kuguru janmajal upalanAv;
jo rAgadveSh malakari malIn,
vanitA gadAdijut chihna chIn. 10.
te hain kudev tinakI ju sev,
shaTh karat na tin bhavabhramaN chhe va;
rAgAdi bhAvahinsA samet,
darvit tras thAvar maraN khet. 11.
je kriyA tinhain jAnahu kudharma,
tin saradhai jIv lahai asharma;
yAkUn gRuhIt mithyAtva jAn,
ab sun gRuhIt jo hai agnAn. 12.
ekAntavAd-dUShit samasta,
viShayAdikapoShak aprashasta;
kapilAdi-rachit shrutako abhyAs,
so hai kubodh bahu den trAs. 13.
jo khyAti lAbh pUjAdi chAh,
dhari karan vividh vidh dehadAh;
Atam-anAtmake gnAnahIn,
je je karanI tan karan chhIn. 14.
te sab mithyAchAritra tyAg,
ab Atam ke hitapanth lAg;
jagajAl-bhramaNako dehu tyAg,
ab daulat ! nij Atam supAg. 15.

Page 203 of 214
PDF/HTML Page 215 of 226
single page version

background image
trIjI DhAL
sachchA sukh do prakArakA, mokShamArga kathan,
samyakdarshanakI mahimA
(narendra chhanda jogIrAsA)
Atamako hit hai sukh, so sukh AkulatA bin kahiye,
AkulatA shivamAnhi na tAtain, shivamag lAgyo chahiye;
samyagdarshan-gnAn-charaN shiv-mag, so dvividh vichAro,
jo satyAratharUp so nishchay, kAraN so vyavahAro. 1.
paradravyanatain bhinna Apamen ruchi, samyaktva bhalA hai,
AparUpako jAnapanon so, samyaggnAn kalA hai;
AparUpamen lIn rahe thir, samyakchArit soI,
ab vyavahAr mokhamag suniye, hetu niyatako hoI. 2.
jIv ajIv tattva aru Asrav, bandh ru samvar jAno,
nirjar mokSha kahe jin tinako, jyon kA tyon saradhAno;
hai soI samakit vyavahArI, ab in rUp bakhAno,
tinako sun sAmAnyavisheShain, diDh pratIt ur Ano. 3.
bahirAtam, antar-Atam, paramAtam jIv tridhA hai,
deh-jIvako ek gine bahirAtam tattvamudhA hai;
uttam madhyam jaghan trividhake antar-Atam gnAnI,
dvividh sang bin shudh-upayogI muni uttam nijadhyAnI. 4.
madhyam antar-Atam hain je, deshavratI, anagArI,
jaghan kahe avirat samadraShTi, tInon shivamagachArI;
sakal nikal paramAtam dvaividh, tinamen ghAtinivArI,
shrI arihanta sakal paramAtam, lokAlok nihArI. 5.

Page 204 of 214
PDF/HTML Page 216 of 226
single page version

background image
gnAnasharIrI trividh karmamal, varjit siddha mahantA,
te hain nikal amal paramAtam, bhogain sharma anantA;
bahirAtamatA hey jAni taji, antar-Atam hUjai,
paramAtamako dhyAy nirantar, jo nit Anand pUjai. 6.
chetanatA bin so ajIv hai, panch bhed tAke hain,
pudgal panch varan-ras, gandh do, pharas vasu jAke hain;
jiy-pudgalako chalan-sahAI, dharmadravya anurUpI,
tiShThat hoy adharma sahAI, jin bin-mUrti nirUpI. 7.
sakal dravyako vAs jAsamen, so AkAsh pichhAno,
niyat vartanA nishi-din so, vyavahArakAl parimAno;
yon ajIv, ab Asrav suniye, man-vach-kAy triyogA,
mithyA avirat aru kaShAy, paramAd sahit upayogA. 8.
ye hI Atamako dukh kAraN, tAtain inako tajiye,
jIv pradesh bandhai vidhison so, bandhan kabahun na sajiye;
sham-damatain jo karma na Avai; so samvar Adariye,
tap-balatain vidhi-jharan nirajarA, tAhi sadA Achariye. 9.
sakal karmatain rahit avasthA, so shiv, thir sukhakArI,
ihividh jo saradhA tattvanakI, so samakit vyavahArI;
dev jinendra, guru parigrah bin, dharma dayAjut sAro,
yehu mAn samakitako kAraN, aShTa-ang-jut dhAro. 10.
vasu mad TAri, nivAri trishaThatA, ShaT anAyatan tyAgo,
shankAdik vasu doSh vinA, samvegAdik chit pAgo;
aShTa ang aru doSh pachIson, tin sankShepai kahiye,
bin jAnetain doShagunan ko, kaise tajiye gahiye. 11.

Page 205 of 214
PDF/HTML Page 217 of 226
single page version

background image
jinavachamen shankA na dhAr vRuShbhavasukh-vAnchhA bhAnai,
muni-tan malin na dekh ghinAvai, tattva - kutattva pichhAnai;
nij guN aru par auguN DhAnke, vA nijadharma baDhAvai,
kAmAdik kar vRuShatain chigate, nij-parako su diDhAvai. 12.
dharmIson gau-vachchha-prIti sam, kar, jinadharma dipAvai,
in guNatain viparIt doSh vasu, tinakon satat khipAvai;
pitA bhUp vA mAtul nRup jo, hoy na to mad ThAnai,
mad na rUpakau, mad na gnAnakau, dhan-balakau mad bhAnai. 13.
tapakau mad na, mad ju prabhutAkau karai na, so nij jAnai,
mad dhArai to yahI doSh vasu, samakitakau mal ThAnai;
kuguru-kudev-kuvRuShasevakakI, nahin prashans ucharai hai,
jinamuni jinashrut vin kugurAdik, tinhain na naman kare hain. 14.
doSharahit guNasahit sudhI je, samyagdarash sajai hain,
charitamohavash lesh na sanjam, pai suranAth jajai hain;
gehI pai gRuhamen na rachain, jyon jalatain bhinna kamal hai,
nagaranAriko pyAr yathA, kAdemen hem amal hai. 15.
pratham narak vin ShaT bhU jyotiSh vAn bhavan ShanDh nArI,
thAvar vikalatray pashumen nahi, upajat samyakdhArI;
tInalok tihunkAl mAhin nahin, darshanso sukhakArI,
sakal dharamako mUl yahI, is bin karanI dukhakArI. 16.
mokShamahalakI paratham sIDhI, yA vin gnAn-charitrA,
samyaktA na lahai, so darshan dhAro bhavya pavitrA;
‘daul’ samajh sun chet sayAne, kAl vRuthA mat khovai,
yah narabhav phir milan kaThin hai, jo samyak nahin hovai. 17.

Page 206 of 214
PDF/HTML Page 218 of 226
single page version

background image
chothI DhAL
samyaggnAn-chAritrake bhed, shrAvakake vrat,
dharmakI durlabhatA
(dohA)
samyak shraddhA dhAri puni, sevahu samyaggnAn;
sva-par artha bahudharmajut, jo pragaTAvan bhAn. 1.
(rolA chhand)
samyak sAthai gnAn hoy, pai bhinna arAdhau,
lakShaN shraddhA jAn, duhUmen bhed abAdhau;
samyak kAraN jAn, gnAn kAraj hai soI,
yugapat hote hU, prakAsh dIpakatain hoI. 2.
tAs bhed do hain, parokSha paratachh tin mAhIn,
mati shrut doy parokSha, akSha-manatain upajAhIn;
avadhignAn manaparjay do hain desh-pratachchhA,
dravya-kShetra-parimAN liye jAnai jiy svachchhA. 3.
sakal dravyake gun anant, parajAy anantA,
jAnai ekai kAl, pragaT kevali bhagavantA;
gnAn samAn na An jagatamen sukhako kAran,
ihi paramAmRut janmajarAmRutirog-nivAran. 4.
koTi janma tap tapain, gnAn vin karma jharain je,
gnAnIke chhinamen, triguptitain sahaj Tarain te;
munivrat dhAr anant bAr grIvak upajAyau,
pai nij AtamagnAn vinA, sukh lesh na pAyau. 5.

Page 207 of 214
PDF/HTML Page 219 of 226
single page version

background image
tAtain jinavar-kathit tattva abhyAs karIje,
sanshay-vibhram-moh tyAg, Apo lakh lIje;
yah mAnuShaparyAy sukul, sunivau jinavAnI,
ihavidhi gaye na mile, sumaNi jyon udadhi samAnI. 6.
dhan samAj gaj bAj, rAj to kAj na Avai,
gnAn Apako rUp bhaye, phir achal rahAvai;
tAs gnAnako kAran, sva-par vivek bakhAnau,
koTi upAy banAy bhavya, tAko ur Anau. 7.
je pUrav shiv gaye, jAhin, aru Age jaihain,
so sab mahimA gnAn-tanI, muninAth kahain hain;
viShay-chAh dav-dAh, jagat-jan-arani dajhAvai,
tAs upAy na An, gnAn-ghanaghAn bujhAvai. 8.
puNyapAp phalamAhin, harakh-vilakhau mat bhAI,
yah pudgal-parajAy, upaji vinasai phir thAI;
lAkh bAtakI bAt yahI, nishchay ur lAo,
tori sakal jagadand-phand, nit Atam dhyAo. 9.
samyaggnAnI hoy, bahuri diDh chArit lIjai,
ekadesh aru sakaladesh, tasu bhed kahIjai;
trasahinsAko tyAg, vRuthA thAvar na sanhArai,
par-vadhakAr kaThor nindya nahin vayan uchArai. 10.
jal-mRutikA vin aur nAhin kachhu gahai adattA,
nij vanitA vin sakal nArison rahai virattA;
apanI shakti vichAr, parigrah thoro rAkhai,
dash dish gaman pramAN ThAn, tasu sIm na nAkhai. 11.

Page 208 of 214
PDF/HTML Page 220 of 226
single page version

background image
tAhUmen phir grAm galI gRuh bAg bajArA,
gamanAgaman pramAN ThAn, an sakal nivArA;
kAhUkI dhanahAni, kisI jayahAr na chintai,
dey na so upadesh, hoy agh vanaj-kRuShItain. 12.
kar pramAd jal bhUmi vRukSha pAvak na virAdhai,
asi dhanu hal hinsopakaraN nahin de yash lAdhai,
rAgadveSh-karatAr, kathA kabahUn na sunIjai,
aur hu anarathadanD, hetu agh tinhain na kIjai. 13.
dhar ur samatAbhAv, sadA sAmAyik kariye,
parav chatuShTayamAhin, pAp taj proShadh dhariye;
bhog aur upabhog, niyamakari mamat nivArai,
muniko bhojan dey pher nij karahi ahArai. 14.
bArah vrat ke atIchAr, pt. pt. na lagAvai,
maraN-samai sannyAs dhAri, tasu doSh nashAvai;
yon shrAvakavrat pAl, svarga solam upajAvai;
tahantai chay narajanma pAy, muni hvai shiv jAvai. 15.
pAnchamI DhAL
bArah bhAvanA
(chAl chhanda)
muni sakalavratI baDabhAgI, bhav-bhoganatain vairAgI;
vairAgya upAvan mAI, chintai anuprekShA bhAI. 1.