Shastra Swadhyay-Gujarati (English transliteration). 3. punya pAp adhikAr; 4. ashrav adhikAr; 5. sanvar adhikAr; 6. nirjarA adhikAr; 7. bandh adhikAr; 8. moksh adhikAr.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 2 of 12

 

Page 9 of 214
PDF/HTML Page 21 of 226
single page version

background image
AtmA kare nijane ja e mantavya nishchayanay taNun,
vaLI bhogave nijane ja AtmA em nishchay jANavun. 83.
AtmA kare vidhavidh pudgalakarmamat vyavahAranun,
vaLI te ja pudgalakarma AtmA bhogave vidhavidhanun. 84.
pudgalakaram jIv jo kare, ene ja jo jIv bhogave,
jinane asammat dvikriyAthI abhinna te AtmA Thare. 85.
jIvabhAv, pudgalabhAvbanne bhAvane jethI kare,
tethI ja mithyAdraShTi evA dvikriyAvAdI Thare. 86.
mithyAtva jIv ajIv dvividh, em vaLI agnAn ne
aviramaN, yogo, moh ne krodhAdi ubhayaprakAr chhe. 87.
mithyAtva ne agnAn Adi ajIv, pudgalakarma chhe;
agnAn ne aviramaN vaLI mithyAtva jIv, upayog chhe. 88.
chhe mohayut upayoganA pariNAm traN anAdinA,
mithyAtva ne agnAn, aviratabhAv e traN jANavA. 89.
enAthI chhe upayog traNavidh, shuddha nirmaL bhAv je;
je bhAv kaI paN te kare, te bhAvano kartA bane. 90.
je bhAv jIv kare are! jIv tehano kartA bane;
kartA thatAn, pudgal svayam tyAn karmarUpe pariName. 91.
parane kare nijarUp ne nij Atmane paN par kare,
agnAnamay e jIv evo karmano kArak bane. 92.
parane na karato nijarUp, nij Atmane par nav kare,
e gnAnamay AtmA akArak karmano em ja bane. 93.

Page 10 of 214
PDF/HTML Page 22 of 226
single page version

background image
‘hun krodh’ em vikalpa e upayog traNavidh Achare,
tyAn jIv e upayogarUp jIvabhAvano kartA bane. 94.
‘hun dharma Adi’ vikalpa e upayog traNavidh Achare,
tyAn jIv e upayogarUp jIvabhAvano kartA bane. 95.
jIv mandabuddhi e rIte paradravyane nijarUp kare,
nij Atmane paN e rIte agnAnabhAve par kare. 96.
e kAraNe AtmA kahyo kartA sahu nishchayavide,
e gnAn jene thAy te chhoDe sakal kartRutvane. 97.
ghaT-paT-rathAdik vastuo, karaNo ane karmo vaLI,
nokarma vidhavidh jagatamAn AtmA kare vyavahArathI. 98.
paradravyane jIv jo kare to jarUr tanmay te bane,
paN te nathI tanmay are! tethI nahIn kartA Thare. 99.
jIv nav kare ghaT, paT nahIn, jIv sheSh dravyo nav kare;
utpAdako upayogayogo, temano kartA bane. 100.
gnAnAvaraNaAdik je pudgal taNA pariNAm chhe,
karato na AtmA temane, je jANato te gnAnI chhe. 101.
je bhAv jIv kare shubhAshubh tehano kartA khare,
tenun bane te karma, AtmA tehano vedak bane 102.
je dravya je guN-dravyamAn, nahi anya dravye sankrame;
aNasankramyun te kem anya pariNamAve dravyane? 103.
AtmA kare nahi dravya-guN pudgalamayI karmo viShe,
te ubhayane temAn na karato kem tatkartA bane? 104.

Page 11 of 214
PDF/HTML Page 23 of 226
single page version

background image
jIv hetubhUt thatAn are! pariNAm dekhI bandhanun,
upachAramAtra kathAy ke A karma AtmAe karyun. 105.
yoddhA kare jyAn yuddha tyAn e nRupakaryun loko kahe,
em ja karyAn vyavahArathI gnAnAvaraN Adi jIve. 106.
upajAvato, praNamAvato, grahato ane bAndhe, kare,
pudgaladaravane AtamAvyavahAranayavaktavya chhe. 107.
guNadoShautpAdak kahyo jyam bhUpane vyavahArathI,
tyam dravyaguNautpannakartA jIv kahyo vyavahArathI. 108.
sAmAnya pratyay chAr nishchay bandhanA kartA kahyA,
mithyAtva ne aviramaN tem kaShAyayogo jANavA. 109.
vaLI temano paN varNavyo A bhed ter prakArano,
mithyAtvathI Adi karIne charam bhed sayogIno. 110.
pudgalakaramanA udayathI utpanna tethI ajIv A,
te jo kare karmo bhale, bhoktAy teno jIv nA. 111.
jethI khare ‘guN’ nAmanA A pratyayo karmo kare,
tethI akartA jIv chhe, ‘guNo’ kare chhe karmane. 112.
upayog jem ananya jIvano, krodh tem ananya jo,
to doSh Ave jIv tem ajIvanA ekatvano. 113.
to jagatamAn je jIv te ja ajIv paN nishchay Thare;
nokarma, pratyay, karmanA ekatvamAn paN doSh e. 114.
jo krodh e rIt anya, jIv upayogaAtmak anya chhe,
to krodhavat nokarma, pratyay, karma te paN anya chhe. 115.

Page 12 of 214
PDF/HTML Page 24 of 226
single page version

background image
jIvamAn svayam nahi baddha, na svayam karmabhAve pariName,
to evun pudgaladravya A pariNamanahIn bane are! 116.
jo vargaNA kArmaN taNI nahi karmabhAve pariName,
sansArano ja abhAv athavA samay sAnkhya taNo Thare! 117.
jo karmabhAve pariNamAve jIv pudgaladravyane,
kyam jIv tene pariNamAve je svayam nahi pariName? 118.
svayamev pudgaladravya vaLI jo karmabhAve pariName,
jIv pariNamAve karmane karmatvamAnmithyA bane. 119.
pudgaladarav je karmapariNat, nishchaye karma ja bane;
gnAnAvaraNaityAdipariNat, te ja jANo tehane. 120.
karme svayam nahi baddha, na svayam krodhabhAve pariName,
to jIv A tuj mat viShe pariNamanahIn bane are! 121.
krodhAdibhAve jo svayam nahi jIv pote pariName,
sansArano ja abhAv athavA samay sAnkhya taNo Thare! 122.
jo krodhpudgalakarmajIvane pariNamAve krodhamAn,
kyam krodh tene pariNamAve je svayam nahi pariName? 123.
athavA svayam jIv krodhabhAve pariNametuj buddhi chhe,
to krodh jIvane pariNamAve krodhamAnmithyA bane. 124.
krodhopayogI krodh, jIv mAnopayogI mAn chhe,
mAyopayut mAyA ane lobhopayut lobh ja bane. 125.
je bhAvane AtmA kare, kartA bane te karmano;
te gnAnamay chhe gnAnIno, agnAnamay agnAnIno. 126.

Page 13 of 214
PDF/HTML Page 25 of 226
single page version

background image
agnAnamay agnAnIno, tethI kare te karmane;
paN gnAnamay chhe gnAnIno, tethI kare nahi karmane. 127.
vaLI gnAnamay ko bhAvamAnthI gnAnabhAv ja Upaje,
te kAraNe gnAnI taNA sau bhAv gnAnamayI khare; 128.
agnAnamay ko bhAvathI agnAnabhAv ja Upaje,
te kAraNee agnAnInA agnAnamay bhAvo bane. 129.
jyam kanakamay ko bhAvamAnthI kunDalAdik Upaje,
paN lohamay ko bhAvathI kaTakAdi bhAvo nIpaje. 130.
tyam bhAv bahuvidh Upaje agnAnamay agnAnIne,
paN gnAnIne to sarva bhAvo gnAnamay em ja bane. 131.
agnAn tattva taNun jIvone, uday te agnAnano,
apratIt tattvanI jIvane je, uday te mithyAtvano; 132.
jIvane aviratabhAv je, te uday aNasanyam taNo,
jIvane kaluSh upayog je, te uday jAN kaShAyano; 133.
shubh ke ashubh pravRutti ke nivRuttinI cheShTA taNo
utsAh varte jIvane, te uday jAN tun yogano. 134.
A hetubhUt jyAn thAy tyAn kArmaNavaragaNArUp je,
te aShTavidh gnAnAvaraNaityAdibhAve pariName; 135.
kArmaNavaragaNArUp te jyAn jIvanibaddha bane khare,
AtmAy jIvapariNAmabhAvono tadA hetu bane. 136.
jo karmarUp pariNAm, jIv bheLA ja, pudgalanA bane,
to jIv ne pudgal ubhay paN karmapaNun pAme are! 137.

Page 14 of 214
PDF/HTML Page 26 of 226
single page version

background image
paN karmabhAve pariNaman chhe ek pudgaladravyane,
jIvabhAvahetuthI alag, tethI, karmanA pariNAm chhe. 138.
jIvanA, karam bheLA ja, jo pariNAm rAgAdik bane,
to karma ne jIv ubhay paN rAgAdipaNun pAme are! 139.
paN pariNaman rAgAdirUp to thAy chhe jIv ekane,
tethI ja karmodayanimittathI alag jIvapariNAm chhe. 140.
chhe karma jIvamAn baddhaspRuShTakathit nay vyavahAranun;
paN baddhaspRuShTa na karma jIvamAnkathan chhe nay shuddhanun. 141.
chhe karma jIvamAn baddha vA aNabaddha e nayapakSha chhe;
paN pakShathI atikrAnt bhAkhyo te ‘samayano sAr’ chhe. 142.
nayadvayakathan jANe ja kevaL samayamAn pratibaddha je,
nayapakSha kaI paN nav grahe, nayapakShathI parihIn te. 143.
samyaktva tem ja gnAnanI je ekane sangnA maLe,
nayapakSha sakal rahit bhAkhyo, te ‘samayano sAr’ chhe. 144.
3. puNya-pAp adhikAr
chhe karma ashubh kushIl ne jANo sushIl shubhakarmane!
te kem hoy sushIl je sansAramAn dAkhal kare? 145.
jyam lohanun tyam kanakanun janjIr jakaDe puruShane,
evI rIte shubh ke ashubh kRut karma bAndhe jIvane. 146.
tethI karo nahi rAg ke sansarga e kushIlo taNo,
chhe kushIlanA sansarga-rAge nAsh svAdhInatA taNo. 147.

Page 15 of 214
PDF/HTML Page 27 of 226
single page version

background image
jevI rIte ko puruSh kutsitashIl janane jANIne,
sansarga tenI sAth tem ja rAg karavo paritaje; 148.
em ja karamaprakRitishIlasvabhAv kutsit jANIne,
nij bhAvamAn rat rAg ne sansarga teno parihare. 149.
jIv rakta bAndhe karmane, vairAgyaprApta mukAy chhe,
e jin taNo upadesh, tethI na rAch tun karmo viShe. 150.
paramArtha chhe, nakkI samay chhe, shudh, kevaLI, muni, gnAnI chhe,
evA svabhAve sthit munio mokShanI prApti kare. 151.
paramArthamAn aNasthit je tapane kare, vratane dhare,
saghaLuy te tap bAL ne vrat bAL sarvagno kahe. 152.
vrataniyamane dhAre bhale, tapashIlane paN Achare,
paramArthathI je bAhya te nirvANaprApti nahIn kare. 153.
paramArthabAhya jIvo are! jANe na hetu mokShano,
agnAnathI te puNya ichchhe hetu je sansArano. 154.
jIvAdinun shraddhAn samakit, gnAn temanun gnAn chhe,
rAgAdi-varjan charaN chhe, ne A ja muktipanth chhe. 155.
vidvajjano bhUtArtha tajI vyavahAramAn vartan kare,
paN karmakShayanun vidhAn to paramArtha-Ashrit santane. 156.
maLamilanalepathI nAsh pAme shvetapaNun jyam vastranun,
mithyAtvamaLanA lepathI samyaktva e rIt jANavun. 157.
maLamilanalepathI nAsh pAme shvetapaNun jyam vastranun,
agnAnamaLanA lepathI vaLI gnAn e rIt jANavun. 158.

Page 16 of 214
PDF/HTML Page 28 of 226
single page version

background image
maLamilanalepathI nAsh pAme shvetapaNun jyam vastranun,
chAritra pAme nAsh lipta kaShAyamaLathI jANavun. 159.
te sarvagnAnI-darshI paN nij karmaraj-AchchhAdane,
sansAraprApta na jANato te sarva rIte sarvane. 160.
samyaktvapratibandhak karam mithyAtva jinadeve kahyun,
enA udayathI jIv mithyAtvI bane em jANavun. 161.
em gnAnapratibandhak karam agnAn jinadeve kahyun,
enA udayathI jIv agnAnI bane em jANavun. 162.
chAritrane pratibandh karma kaShAy jinadeve kahyun,
enA udayathI jIv bane chAritrahIn em jANavun. 163.
4. Asrav adhikAr
mithyAtva ne avirat, kaShAyo, yog 1sangna 2asangna chhe,
1e vividh bhede jIvamAn, jIvanA ananya pariNAm chhe; 164.
vaLI 2teh gnAnAvaraNaAdik karmanAn kAraN bane,
ne temanun paN jIv bane je rAgadveShAdik kare. 165.
sudraShTine Asravanimitta na bandh, Asravarodh chhe;
nahi bAndhato, jANe ja pUrvanibaddha je sattA viShe. 166.
rAgAdiyut je bhAv jIvakRut tehane bandhak kahyo;
rAgAdithI pravimukta te bandhak nahIn, gnAyak naryo. 167.
phaL pakva kharatAn, vRunt sah sambandh pharI pAme nahIn,
tyam karmabhAv kharye, pharI jIvamAn uday pAme nahIn. 168.

Page 17 of 214
PDF/HTML Page 29 of 226
single page version

background image
je sarva pUrvanibaddha pratyay vartatA te gnAnIne,
chhe pRithvIpinD samAn ne sau karmasharIre baddha chhe. 169.
chauvidh pratyay samayasamaye gnAnadarshanaguNathI
bahubhed bAndhe karma, tethI gnAnI to bandhak nathI. 170.
je gnAnaguNanI jaghanyatAmAn vartato guN gnAnano,
pharIpharI praNamato anyarUpamAn, tethI te bandhak kahyo. 171.
chAritra, darshan, gnAn jethI jaghanya bhAve pariName,
tethI ja gnAnI vividh pudgalakarmathI bandhAy chhe. 172.
je sarva pUrvanibaddha pratyay vartatA sudraShTine,
upayogane prAyogya bandhan karmabhAv vaDe kare. 173.
aNabhogya banI upabhogya je rIt thAy te rIt bAndhatA,
gnAnAvaraN ityAdi karmo sapta-aShTa prakAranAn. 174.
sattA viShe te nirupabhogya ja, bAL strI jyam puruShane;
upabhogya banatAn teh bAndhe, yuvatI jem puruShane. 175.
A kAraNe samyaktvasanyut jIv aNabandhak kahyA,
AsaravabhAvaabhAvamAn nahi pratyayo bandhak kahyA. 176.
nahi rAgadveSh, na mohe Asrav nathI sudraShTine,
tethI ja AsravabhAv viN nahi pratyayo hetu bane; 177.
hetu chaturvidh aShTavidh karmo taNAn kAraN kahyA,
tenAy rAgAdik kahyA, rAgAdi nahi tyAn bandh nA. 178.
puruShe grahel ahAr je, udarAgnine sanyog te
bahuvidh mAns, vasA ane rudhirAdi bhAve pariName; 179.

Page 18 of 214
PDF/HTML Page 30 of 226
single page version

background image
tyam gnAnIne paN pratyayo je pUrvakALanibaddha te
bahuvidh bAndhe karma, jo jIv shuddhanayaparichyut bane. 180.
5. samvar adhikAr
upayogamAn upayog, ko upayog nahi krodhAdimAn,
chhe krodh krodh mahIn ja, nishchay krodh nahi upayogamAn. 181.
upayog chhe nahi aShTavidh karmo ane nokarmamAn,
karmo ane nokarma kaI paN chhe nahi upayogamAn. 182.
Avun aviparIt gnAn jyAre udbhave chhe jIvane,
tyAre na kaI paN bhAv te upayogashuddhAtmA kare. 183.
jyam agnitapta suvarNa paN nij svarNabhAv nahIn taje,
tyam karmaudaye tapta paN gnAnI na gnAnIpaNun taje. 184.
jIv gnAnI jANe Am, paN agnAnI rAg ja jIv gaNe,
AtmasvabhAv-ajAN je agnAnatam-AchchhAdane. 185.
je shuddha jANe Atmane te shuddha Atma ja meLave;
aNashuddha jANe Atmane aNashuddha Atma ja te lahe. 186.
puNyapApayogathI rokIne nij Atmane AtmA thakI,
darshan ane gnAne TharI, paradravyaichchhA pariharI, 187.
je sarvasangavimukta, dhyAve Atmane AtmA vaDe,
nahi karma ke nokarma, chetak chetato ekatvane, 188.

Page 19 of 214
PDF/HTML Page 31 of 226
single page version

background image
te Atma dhyAto, gnAnadarshanamay, ananyamayI khare,
bas alpa kALe karmathI pravimukta AtmAne vare. 189.
rAgAdinA hetu kahe sarvagna adhyavasAnane,
mithyAtva ne agnAn, aviratabhAv tem ja yogane. 190.
hetuabhAve jarUr Asravarodh gnAnIne bane,
AsravabhAv vinA vaLI nirodh karma taNo bane; 191.
karmo taNA ya abhAvathI nokarmanun rodhan ane
nokarmanA rodhan thakI sansArasanrodhan bane. 192.
6. nirjarA adhikAr
chetan achetan dravyano upabhog indriyo vaDe
je je kare sudraShTi te sau nirjarAkAraN bane. 193.
vastu taNe upabhog nishchay sukh vA dukh thAy chhe,
e udit sukhadukh bhogave pachhI nirjarA thaI jAy chhe. 194.
jyam jheranA upabhogathI paN vaidya jan marato nathI,
tyam karmaudayo bhogave paN gnAnI bandhAto nathI. 195.
jyam aratibhAve madya pItAn matta jan banato nathI,
dravyopabhog viShe arat gnAnIy bandhAto nathI. 196.

Page 20 of 214
PDF/HTML Page 32 of 226
single page version

background image
seve chhatAn nahi sevato, aNasevato sevak bane,
prakaraN taNI cheShTA kare paN prAkaraN jyam nahi Thare. 197.
karmo taNo je vividh udayavipAk jinavar varNavyo,
te muj svabhAvo chhe nahIn, hun ek gnAyakabhAv chhun. 198.
pudgalakaramarUp rAgano ja vipAkarUp chhe uday A,
A chhe nahIn muj bhAv, nishchay ek gnAyakabhAv chhun. 199.
sudraShTi e rIt Atmane gnAyakasvabhAv ja jANato,
ne uday karmavipAkarUp te tattvagnAyak chhoDato. 200.
aNumAtra paN rAgAdino sadbhAv varte jehane,
te sarvaAgamadhar bhale paN jANato nahi Atmane; 201.
nahi jANato jyAn Atmane ja, anAtma paN nahi jANato,
te kem hoy sudraShTi je jIv-ajIvane nahi jANato? 202.
jIvamAn apadabhUt dravyabhAvo chhoDIne grah tun yathA,
sthir, niyat, ek ja bhAv jeh svabhAvarUp upalabhya A. 203.
mati, shrut, avadhi, mana, keval teh pad ek ja khare,
A gnAnapad paramArtha chhe je pAmI jIv mukti lahe. 204.
bahu lok gnAnaguNe rahit A pad nahIn pAmI shake;
re! grahaN kar tun niyat A, jo karmamokShechchhA tane. 205.
AmAn sadA prItivant ban, AmAn sadA santuShTa ne
AnAthI ban tun tRupta, tujane sukh aho! uttam thashe. 206.
‘paradravya A muj dravya’ evun koN gnAnI kahe are!
nij Atmane nijano parigrah jANato je nishchaye? 207.

Page 21 of 214
PDF/HTML Page 33 of 226
single page version

background image
parigrah kadI mAro bane to hun ajIv banun khare,
hun to khare gnAtA ja, tethI nahi parigrah muj bane. 208.
chhedAv, vA bhedAv, ko laI jAv, naShTa bano bhale,
vA anya ko rIt jAv, paN parigrah nathI mAro khare. 209.
anichchhak kahyo aparigrahI, gnAnI na ichchhe puNyane,
tethI na parigrahI puNyano te, puNyano gnAyak rahe. 210.
anichchhak kahyo aparigrahI, gnAnI na ichchhe pApane,
tethI na parigrahI pApano te, pApano gnAyak rahe. 211.
anichchhak kahyo aparigrahI, gnAnI na ichchhe ashanane,
tethI na parigrahI ashanano te, ashanano gnAyak rahe. 212.
anichchhak kahyo aparigrahI, gnAnI na ichchhe pAnane,
tethI na parigrahI pAnano te, pAnano gnAyak rahe. 213.
e Adi vidhavidh bhAv bahu gnAnI na ichchhe sarvane;
sarvatra Alamban rahit bas niyat gnAyakabhAv te. 214.
utpanna udayano bhog nitya viyogabhAve gnAnIne,
ne bhAvI karmoday taNI kAnkShA nahIn gnAnI kare. 215.
re! vedya vedak bhAv banne samay samaye viNase,
e jANato gnAnI kadApi na ubhayanI kAnkShA kare. 216.
sansAradehasambandhI ne bandhopabhoganimitta je,
te sarva adhyavasAnaudaye rAg thAy na gnAnIne. 217.
chho sarva dravye rAgavarjak gnAnI karmanI madhyamAn,
paN raj thakI lepAy nahi, jyam kanak kardamamadhyamAn. 218.

Page 22 of 214
PDF/HTML Page 34 of 226
single page version

background image
paN sarva dravye rAgashIl agnAnI karmanI madhyamAn,
te karmaraj lepAy chhe, jyam loh kardamamadhyamAn. 219.
jyam shankh vividh sachitta, mishra, achitta dravyo bhogave,
paN shankhanA shuklatvane nahi kRiShNa koI karI shake; 220.
tyam gnAnI vividh sachitta, mishra, achitta dravyo bhogave,
paN gnAn gnAnI taNun nahIn agnAn koI karI shake. 221.
jyAre svayam te shankh shvetasvabhAv nijano chhoDIne
pAme svayam kRiShNatva, tyAre chhoDato shuklatvane; 222.
tyam gnAnI paN jyAre svayam nij chhoDI gnAnasvabhAvane
agnAnabhAve pariName, agnAnatA tyAre lahe. 223.
jyam jagatamAn ko puruSh vRuttinimitta seve bhUpane,
to bhUp paN sukhajanak vidhavidh bhog Ape puruShane. 224.
tyam jIvapuruSh paN karmarajanun sukhaarath sevan kare,
to karma paN sukhajanak vidhavidh bhog Ape jIvane. 225.
vaLI te ja nar jyam vRutti arthe bhUpane seve nahIn,
to bhUp paN sukhajanak vidhavidh bhogane Ape nahIn; 226.
sudraShTine tyam viShay arthe karmarajasevan nathI,
to karma paN sukhajanak vidhavidh bhogane detAn nathI. 227.
samyaktvavant jIvo nishankit, tethI chhe nirbhay ane
chhe saptabhayapravimukta jethI, tethI te nishank chhe. 228.
je karmabandhanamohakartA pAd chAre chhedato,
chinmUrti te shankArahit samakitadraShTi jANavo. 229.

Page 23 of 214
PDF/HTML Page 35 of 226
single page version

background image
je karmaphaL ne sarva dharma taNI na kAnkShA rAkhato,
chinmUrti te kAnkShArahit samakitadraShTi jANavo. 230.
sau koI dharma viShe jugupsAbhAv je nahi dhArato,
chinmUrti nirvichikitsa samakitadraShTi nishchay jANavo. 231.
sammUDh nahi je sarva bhAve,satya draShTi dhArato,
te mUDhadraShTirahit samakitadraShTi nishchay jANavo. 232.
je siddhabhaktisahit chhe, upagUhak chhe sau dharmano,
chinmUrti te upagUhanakar samakitadraShTi jANavo. 233.
unmArgagamane svAtmane paN mArgamAn je sthApato,
chinmUrti te sthitikaraNayut samakitadraShTi jANavo. 234.
je mokShamArge ‘sAdhu’trayanun vatsalatva kare aho!
chinmUrti te vAtsalyayut samakitadraShTi jANavo. 235.
chinmUrti man-rathapanthamAn vidyArathArUDh ghUmato,
te jinagnAnaprabhAvakar samakitadraShTi jANavo. 236.
7. bandh adhikAr
jevI rIte ko puruSh pote telanun mardan karI,
vyAyAm karato shastrathI bahu rajabharyA sthAne rahI; 237.
vaLI tAD, kadaLI, vAns Adi chhinnabhinna kare ane
upaghAt teh sachitta tem achitta dravya taNo kare. 238.

Page 24 of 214
PDF/HTML Page 36 of 226
single page version

background image
bahu jAtanAn karaNo vaDe upaghAt karatA tehane,
nishchay thakI chintan karo, rajabandh thAy shun kAraNe? 239.
em jANavun nishchay thakIchIkaNAI je te nar viShe
rajabandhakAraN te ja chhe, nahi kAyacheShTA sheSh je. 240.
cheShTA vividhamAn vartato e rIt mithyAdraShTi je,
upayogamAn rAgAdi karato raj thakI lepAy te. 241.
jevI rIte vaLI te ja nar te tel sarva dUre karI,
vyAyAm karato shastrathI bahu rajabharyA sthAne rahI; 242.
vaLI tAD, kadaLI, vAns Adi chhinnabhinna kare ane,
upaghAt teh sachitta tem achitta dravya taNo kare. 243.
bahu jAtanAn karaNo vaDe upaghAt karatA tehane,
nishchay thakI chintan karo, rajabandh nahi shun kAraNe? 244.
em jANavun nishchay thakIchIkaNAI je te nar viShe
rajabandhakAraN te ja chhe, nahi kAyacheShTA sheSh je. 245.
yogo vividhamAn vartato e rIt samyagdraShTi je,
rAgAdi upayoge na karato rajathI nav lepAy te. 246.
je mAnatohun mArun ne par jIv mAre mujane,
te mUDh chhe, agnAnI chhe, viparIt ethI gnAnI chhe. 247.
chhe AyukShayathI maraN jIvanun em jinadeve kahyun,
tun Ayu to harato nathI, ten maraN kyam tenun karyun? 248.
chhe AyukShayathI maraN jIvanun em jinadeve kahyun,
te Ayu tuj haratA nathI, to maraN kyam tArun karyun? 249.

Page 25 of 214
PDF/HTML Page 37 of 226
single page version

background image
je mAnatohun jivADun ne par jIv jivADe mujane,
te mUDh chhe, agnAnI chhe, viparIt ethI gnAnI chhe. 250.
chhe Ayu-udaye jIvan jIvanun em sarvagne kahyun,
tun Ayu to deto nathI, ten jIvan kyam tenun karyun? 251.
chhe Ayu-udaye jIvan jIvanun em sarvagne kahyun,
te Ayu tuj detA nathI, to jIvan kyam tArun karyun? 252.
je mAnatomujathI dukhIsukhI hun karun par jIvane,
te mUDh chhe, agnAnI chhe, viparIt ethI gnAnI chhe. 253.
jyAn karma-udaye jIv sarve dukhit tem sukhI thatA,
tun karma to deto nathI, ten kem dukhit-sukhI karyA? 254.
jyAn karma-udaye jIv sarve dukhit tem sukhI bane,
te karma tuj detA nathI, to dukhit kem karyo tane? 255.
jyAn karma-udaye jIv sarve dukhit tem sukhI bane,
te karma tuj detA nathI, to sukhit kem karyo tane? 256.
marato ane je dukhI thatosau karmanA udaye bane,
tethI ‘haNyo men, dukhI karyo’tuj mat shun nahi mithyA khare? 257.
vaLI nav mare, nav dukhI bane, te karmanA udaye khare,
‘men nav haNyo, nav dukhI karyo’tuj mat shun nahi mithyA khare? 258.
A buddhi je tuj‘dukhit tem sukhI karun chhun jIvane’,
te mUDh mati tArI are! shubh ashubh bAndhe karmane. 259.
karato tun adhyavasAn‘dukhit-sukhI karun chhun jIvane’,
te pApanun bandhak agar to puNyanun bandhak bane. 260.

Page 26 of 214
PDF/HTML Page 38 of 226
single page version

background image
karato tun adhyavasAn‘mArun jivADun chhun par jIvane’,
te pApanun bandhak agar to puNyanun bandhak bane. 261.
mArona mAro jIvane, chhe bandh adhyavasAnathI,
A jIv kerA bandhano sankShep nishchayanay thakI. 262.
em alIkamAnhI, adattamAn, abrahma ne parigrah viShe
je thAy adhyavasAn tethI pApabandhan thAy chhe. 263.
e rIt satye, dattamAn, vaLI brahma ne aparigrahe
je thAy adhyavasAn tethI puNyabandhan thAy chhe. 264.
je thAy adhyavasAn jIvane, vastu-Ashrit te bane,
paN vastuthI nathI bandh, adhyavasAnamAtrathI bandh chhe. 265.
karun chhun dukhI-sukhI jIvane, vaLI baddha-mukta karun are!
A mUDh mati tuj chhe nirarthak, tethI chhe mithyA khare. 266.
sau jIv adhyavasAnakAraN karmathI bandhAy jyAn
ne mokShamArge sthit jIvo mukAy, tun shun kare bhalA? 267.
tiryanch, nArak, dev, mAnav, puNya-pAp vividh je,
te sarvarUp nijane kare chhe jIv adhyavasAnathI. 268.
vaLI em dharma-adharma, jIv-ajIv, lok-alok je,
te sarvarUp nijane kare chhe jIv adhyavasAnathI. 269.
e Adi adhyavasAn vidhavidh vartatAn nahi jemane,
te munivaro lepAy nahi shubh ke ashubh karmo vaDe. 270.
buddhi, mati, vyavasAy, adhyavasAn, vaLI vignAn ne
pariNAm, chitta ne bhAvshabdo sarva A ekArtha chhe. 271.

Page 27 of 214
PDF/HTML Page 39 of 226
single page version

background image
vyavahAranay e rIt jAN niShiddha nishchayanay thakI;
nishchayanayAshrit munivaro prApti kare nirvANanI. 272.
jinavarakahelAn vrat, samiti, gupti, vaLI tap-shIlane
karatAn chhatAy abhavya jIv agnAnI mithyAdraShTi chhe. 273.
mukti taNI shraddhArahit abhavya jIv shAstro bhaNe,
paN gnAnanI shraddhArahitane paThan e nahi guN kare. 274.
te dharmane shraddhe, pratIt, ruchi ane sparshan kare,
te bhogahetu dharmane, nahi karmakShayanA hetune. 275.
‘AchAr’ Adi gnAn chhe, jIvAdi darshan jANavun,
ShaTjIvanikAy charit chhe,e kathan nay vyavahAranun. 276.
muj Atma nishchay gnAn chhe, muj Atma darshan charit chhe,
muj Atma pratyAkhyAn ne muj Atma samvaryog chhe. 277.
jyam sphaTikamaNi chhe shuddha, raktarUpe svayam nahi pariName,
paN anya je raktAdi dravyo te vaDe rAto bane; 278.
tyam ‘gnAnI’ paN chhe shuddha, rAgarUpe svayam nahi pariName,
paN anya je rAgAdi doSho te vaDe rAgI bane. 279.
kadI rAgadveShavimoh agar kaShAyabhAvo nij viShe
gnAnI svayam karato nathI, tethI na tatkArak Thare. 280.
paN rAg-dveSh-kaShAyakarmanimitta thAye bhAv je,
te-rUp je praName, pharI te bAndhato rAgAdine. 281.
em rAg-dveSh-kaShAyakarmanimitta thAye bhAv je,
te-rUp AtmA pariName, te bAndhato rAgAdine. 282.

Page 28 of 214
PDF/HTML Page 40 of 226
single page version

background image
aNapratikramaN dvayavidh, aNapachakhAN paN dvayavidh chhe,
A rItanA upadeshathI varNyo akArak jIvane. 283.
aNapratikramaN bedravyabhAve, em aNapachakhAN chhe,
A rItanA upadeshathI varNyo akArak jIvane. 284.
aNapratikramaN vaLI em aNapachakhAN dravyanun, bhAvanun,
AtmA kare chhe tyAn lagI kartA bane chhe jANavun. 285.
AdhAkaram ityAdi pudgaladravyanA A doSh je,
te kem ‘gnAnI’ kare sadA paradravyanA je guN chhe? 286.
uddeshI tem ja adhakarmI paudgalik A dravya je,
te kem mujakRut hoy nitya ajIv bhAkhyun jehane? 287.
8. mokSha adhikAr
jyam puruSh ko bandhan mahIn pratibaddha je chirakALano,
te tIvra-mand svabhAv tem ja kAL jANe bandhano. 288.
paN jo kare nahi chhed to na mukAy, bandhanavash rahe,
ne kAL bahuye jAy topaN mukta te nar nahi bane; 289.
tyam karmabandhananAn prakRiti, pradesh, sthiti, anubhAgane
jANe chhatAn na mukAy jIv, jo shuddha to ja mukAy chhe. 290.
bandhan mahIn je baddha te nahi bandhachintAthI chhUTe,
tyam jIv paN bandho taNI chintA karyAthI nav chhUTe. 291.