upodghAt
‘dvAdash anuprekShA’ arthAt ‘bAr bhAvanA’ vItarAg jainadharmamAn AdhyAtmik
sAdhanAnun ek mahattvapUrNa uttam ang chhe. jinAgamamAn teno, ‘स
गुप्तिसमितिधर्मानुप्रेक्षापरीषहजयचारित्रैः ।’ — e rIte, samvaranA upAyamAn antarbhAv
karavAmAn Avyo chhe. tenI ek mahattvapUrNa visheShatA e chhe ke – aDhI dvIpanI, —
pAnch bharat, pAnch airAvat ane pAnch videh — e pandarey karmabhUmimAn thanArA
traNe kALanA sarva tIrthankaro, gRuhasthadashAmAn nirapavAd niyamathI, A ‘bAr
bhAvanA’nA chintavanapUrvak ja vairAgyanI sAtishay vRuddhi pAmIne, laukAntik devo
dvArA niyogajanit anumodanA thatAn, svayam dIkShit thAy chhe.
anuprekShA eTale bhAvanA, chintavan, manogat abhyAs, parishIlan,
vairAgyabhAvanA, sansAr, sharIr tem ja bhog vagerenA anitya, asharaN,
ashuchi Adi svabhAvanun — antaramAn nitya, sharaN ane param shuchisvarUp nij
trikALashuddha gnAyak AtmAnA lakSha tem ja sAdhanA sahit – samveg tem ja vairAgya
arthe pharI pharI chintavan karavun te anuprekShA chhe. (1) anitya-anuprekShA, (2)
asharaN-anuprekShA, (3) sansAr-anuprekShA, (4) ekatva-anuprekShA, (5) anyatva-
anuprekShA, (6) ashuchitva-anuprekShA, (7) Asrav-anuprekShA, (8) samvar-
anuprekShA, (9) nirjarA-anuprekShA, (10) lok-anuprekShA, (11) bodhidurlabh-
anuprekShA, ane dharma-anuprekShA — e pramANe anuprekShAnA bAr bhed chhe. A
bAreyanA svarUpanun, bhavadukhashAmak gnAnavairAgyanI vRuddhi arthe, vAramvAr
anuchintan avashya kartavya chhe.
‘anuprekShA’ viShe prAchIn AchAryoe tem ja madhyakAlIn vidvAnoe paN
ghaNun lakhyun chhe. vItarAg digambar santo, bhagavAn shrI kundakundAchAryadeve tem ja
munivar shrI kArtikeyasvAmIe (aparanAm ‘svAmI kumAre’) to A viShay upar
svatantra grantho lakhyA chhe. shrI kundakundAchAryadevanI kRuti ‘bAras-aNuvekkhA’ ane
shrI kArtikey munivaranI kRuti ‘svAmikArtikeyAnuprekShA’ nAmathI prasiddha chhe. te banne
anuprekShA-granthonI anek AvRuttio mudrit thaIne prakAshit thaI gaI chhe.
[ 6]