[પૂજ્ય સદ્ગુરુદેવના તા. ૧૪ –
૧૨ – ૪૩ ના વ્યાખ્યાન ઉપરથી]
આ ગાથા પણ કહે છે કે છદ્મસ્થને પોતાના નિજ સ્વભાવનો અનુભવ થાય છે, અને તે પરમાર્થે સમકિત છે.
નોટ:–કેવળજ્ઞાની અને છદ્મસ્થ વચ્ચે ફેર માત્ર એટલો જ છે કે કેવળી પ્રત્યક્ષ જાણે છે, છદ્મસ્થ
ભાવશ્રુતજ્ઞાન વડે પરોક્ષપણે જાણે છે, અને અનુભવથી પ્રત્યક્ષ જાણે છે. પરોક્ષ જ્ઞાન તે સાચું જ્ઞાન છે કેમકે
સમ્યગ્જ્ઞાન પ્રત્યક્ષ અને પરોક્ષ એમ બે પ્રકારના હોય છે; એટલે સમ્યગ્જ્ઞાન જે પ્રગટ કરે તેને ‘કરોતિ ક્રિયા’
હોય જ નહીં.
ધર્મ – સાધન
ધર્મ માટે મુખ્યત્વે બે વસ્તુની જરૂર છે.
[૧] ક્ષેત્રવિશુધ્ધિ [૨] યથાર્થ બીજ
ક્ષેત્ર વિશુધ્ધિ:–સંસારના અશુભ નિમિત્તો પ્રત્યેની આસક્તિમાં મંદતા બ્રહ્મચર્યનો રંગ, કષાયની મંદતા,
દેવ ગુરુ પ્રત્યેની ભક્તિ, સત્ની રુચિ આદિનું હોવું તે ક્ષેત્ર વિશુદ્ધિ છે. તે પ્રથમ હોય જ.
પણ માત્ર ક્ષેત્ર વિશુદ્ધિથી જ ધર્મ થઈ જતો નથી. ક્ષેત્ર વિશુદ્ધિ તો દરેક જીવે અનેક વાર કરી; ક્ષેત્ર
વિશુદ્ધિ તે (ભાન સહિત હોય તો) બાહ્ય સાધન છે. વ્યવહાર સાધન છે.
પ્રથમ ક્ષેત્ર વિશુદ્ધિ વગર કદી ધર્મ થાય નહીં, પણ ક્ષેત્ર વિશુદ્ધિ હોય અને યથાર્થ બીજ ન હોય તો પણ
ધર્મ થઈ શકતો નથી.
યથાર્થ બીજ:–‘મારો સ્વભાવ નિરપેક્ષ બંધ મોક્ષના ભેદ રહિત, સ્વતંત્ર, પરનિમિત્તના આશ્રયરહિત છે,
સ્વાશ્રય સ્વભાવના જોરે જ મારી શુધ્ધતા પ્રગટે છે,’ એમ અખંડ નિરપેક્ષ સ્વભાવની નિશ્ચય શ્રદ્ધા થવી તે
યથાર્થ બીજ છે. તે જ અંતર સાધન અર્થાત્ નિશ્ચય સાધન છે.
જીવ અનાદિ કાળમાં કદી નથી, સ્વભાવની નિશ્ચય શ્રદ્ધા કરી નથી, તે શ્રદ્ધા વિના બાહ્ય સાધન
અનેકવાર કર્યાં છતાં ધર્મ થયો નથી.
તેથી ધર્મમાં મુખ્ય સાધન તે યથાર્થ શ્રદ્ધા છે, અને યથાર્થ શ્રદ્ધા હોય ત્યાં બાહ્ય સાધન સહજ હોય છે.
યથાર્થ શ્રદ્ધા વગરના બાહ્ય સાધનથી કદી ધર્મ નથી...
તેથી દરેક જીવનું પ્રથમ કર્તવ્ય આત્માના સ્વરૂપની યથાર્થ શ્રદ્ધા કરવી તે જ છે. અનંતકાળે દુર્લભ મનુષ્ય
દેહ તેમાં ઉત્તમ જૈનધર્મ અને સત્ સમાગમનો જોગ, આટલું મળ્યા છતાં જો સ્વભાવના જોરે સત્ની શ્રદ્ધા ન કરી
તો ચોરાશીના જન્મમરણમાં ફરી આવો ઉત્તમ મનુષ્ય દેહ મળવો દુર્લભ છે.
આચાર્ય મહારાજ કહે છે કે, એકવાર સ્વાશ્રયની શ્રદ્ધા લાવી હા પાડ કે, ‘પરનો આશ્રય નહીં’
સ્વાશ્રયની શ્રદ્ધા કરી કે, તારી મુક્તિ જ છે. બધા આત્મા પ્રભુ છે. જેણે પોતાની પ્રભુતા માની તે પ્રભુ થઈ ગયા.
આ રીતે દરેક જીવનું પ્રથમમાં પ્રથમ કર્તવ્ય સત્સમાગમે સ્વભાવની યથાર્થ શ્રદ્ધા [સમ્યગ્દર્શન] કરવાનું
જ છે. ધર્મનું [મુક્તિનું] નિશ્ચયથી પ્રથમ સાધન તે જ છે...
ATMADHARMA Regd No. B. 4787
ખુશખબર :– ‘ભાઈ લાભશંકર છગનલાલ ઉ. વર્ષ ૩૩. તથા તેના ધર્મપત્ની કમળાબેને ઉ. વર્ષ ૩૦ આજે પરમ
પૂજ્ય સદ્ગુરુ દેવ કાનજી સ્વામી પાસે બ્રહ્મચર્યવૃત ધારણ કર્યું છે. તે એજન્સી સેક્રેટરીયટમાં ટાઈપીસ્ટની નોકરી
ઉપર છે. તેમના પિતા ભાઈ છગનલાલ જશવીર–એજન્સીના પેન્શનર છે. ભાઈ લાભશંકર તથા તેમના પત્ની
પૂજ્ય મહારાજ સાહેબ અહીં પધાર્યા ત્યારથી હમેશાં તેમના ઉપદેશનો લાભ લે છે.’ તા. ૨૬–૧૨–૪૩
ભલામણ :– ‘આત્મધર્મ’ નો પહેલો અંક ખૂબ ઉતાવળે તૈયાર કરેલો એથી એમાં દરેક જિજ્ઞાસુને સંતોષ થાય
એવું લખાણ નહોતું આપી શકાયું.
પરંતુ આ અને હવે પછીના અંકો વાંચકોને સત્દેવ, સદ્ગુરુ, ને સદ્ધર્મ, પ્રત્યે રુચિ ઉત્પન્ન કરવામાં
ઉત્તમ નિમિત્ત બને એવી રીતે કાળજીપૂર્વક તૈયાર કરવામાં આવશે.
એથી :– ‘આત્મધર્મ’ ના પ્રત્યેક ગ્રાહકને સવિનય ભલામણ કરવાની છે કે તેઓ પોતાના સ્નેહી સ્વજનો, મિત્રો
અને ઓળખીતાઓમાંથી ફક્ત પાંચ જ નવા ગ્રાહક બનાવી તેમના નામ અને લવાજમ મોકલી આપે.