ATMADHARMA Regd No. B. 4787
પ્રશ્નોત્તર
પ્રશ્ન–સંસારમાં રાજ્ય કોનું વર્તે છે?
ઉત્તર–પોતાના સ્વરૂપની ભ્રમણાનું.
પ્રશ્ન–સંસારમાં બહુમતી કોની?
ઉત્તર–સ્વરૂપની ભ્રમણાવાળા જીવોની.
પ્રશ્ન–તે ભ્રમણામાં આગેવાન કોણ?
ઉત્તર–દ્રવ્યલિંગી મુનિ; તેને સંસાર તત્ત્વ કહેવામાં આવે છે.
પ્રશ્ન–દ્રવ્યલિંગી પરજીવની હિંસા કરે?
ઉત્તર–બિલકુલ નહિ; તે છકાય જીવની દયા પાળે છે, અતિચાર વગરનું અહિંસાવ્રત તે પાળે છે.
પ્રશ્ન–દ્રવ્યલિંગી મુનિ અસત્ય બોલે, ચોરી કરે, મૈથુન સેવે કે પરિગ્રહ રાખે?
ઉત્તર–બિલકુલ નહિ; અતિચાર રહિત તે બધાં વ્રત પાળે છે.
પ્રશ્ન–આટલું કરવા છતાં ધર્મ કેમ ન થાય?
ઉત્તર–સ્વરૂપની ભ્રમણા હોવાથી ધર્મ ન થાય એ દેખીતું જ છે.
પ્રશ્ન–ત્યારે શું જીવદયા ન પાળે, અસત્ય બોલે, ચોરી કરે, અબ્રહ્મચર્ય સેવે અને પરિગ્રહ રાખે તો ધર્મ
થાય?
ઉત્તર–તમારો પ્રશ્ન અધિરાઈ અને આડાઈ બતાવે છે, તમે કહ્યું તે તો બધું પાપ છે, તેથી ધર્મ થાય જ
નહીં એમ તો આર્યાવર્તનું નાનું બચ્ચું પણ સમજે છે.
પ્રશ્ન– ત્યારે ધર્મ ક્યારે થાય?
ઉત્તર–પોતાના સ્વરૂપની યથાર્થ ઓળખાણ કરવી અને ભ્રમણા ટાળવી તે ધર્મની શરૂઆત છે, તે
સ્વરૂપમાં સ્થિર રહેવું તે સાધકદશા છે, અને સંપૂર્ણ સ્થિરતા થવી તે ધર્મની પૂર્ણતા છે.
પ્રશ્ન–દ્રવ્યલિંગી મુનિ ભવ્ય હોય કે અભવ્ય હોય?
ઉત્તર–ભવ્ય પણ હોય–અભવ્યય પણ હોય.
પ્રશ્ન–આ જીવ દ્રવ્યલિંગી મુનિ પૂર્વે કોઈવાર થયો હશે?
ઉત્તર–હા, અનંતવાર.
પ્રશ્ન–દ્રવ્યલિંગી મુનિને સંસાર તત્ત્વ કહેવામાં આવે છે તેનો કાંઈ આધાર છે?
ઉત્તર–હા. શ્રી પ્રવચનસારમાં ૩૬૨ મા પાને નીચે પ્રમાણે કહ્યું છે:–“હવે એ પાંચમાંથી પ્રથમ જ સંસાર
તત્ત્વને કહે છે–
ये अयथागृहितार्था एते
तत्त्वमिति निश्चता समये।
अत्यन्त फल समुद्धं भ्रमन्ति,
ते अतः परं कालम्।।७१।।
અર્થ:–જૈનમતમાં કહેલી દ્રવ્યલિંગ અવસ્થા તો ધારણ કરી છે પણ પદાર્થોનું સ્વરૂપ જાણી લીધું છે તેવું જ
સ્વરૂપ છે એવી મિથ્યા માન્યતા જે જીવ કરી બેઠો છે તે શ્રમણાભાસ મુનિ છે અને તે અનંત ભ્રમણરૂપી ફળથી
સમૃદ્ધ થઈ અનંતકાળ સુધી ભટકે છે.
ભાવાર્થ:– જે અજ્ઞાની મુનિ મિથ્યા બુદ્ધિથી પદાર્થોની શ્રદ્ધા કરતો નથી–અન્યની અન્ય કલ્પના કરે છે
અને સદા મોહમલ્લ (મિથ્યાદર્શન) ના કારણે ચિત્તની મલિનતાથી અવિવેકી છે, તેણે જો કે દ્રવ્યલિંગ ધારણ કર્યું
છે તોપણ પરમાર્થ (સાચા) મુનિપણાને તે પ્રાપ્ત થયો નથી. મુનિ જેવો તે માલુમ પડે છે તોપણ તે અનંતકાળ
સુધી અનંત પરાવર્તન કરી ભયાનક કર્મફળ ભોગવતો ભટકે છે, તેથી તે શ્રમણાભાસ મુનિને સંસાર તત્ત્વ
જાણવું. બીજો કોઈ સંસાર નથી પણ જે જીવ મિથ્યા બુદ્ધિવાળો છે તે જ સંસાર છે.
પ્રશ્ન–બહારના લિંગ ઉપરથી મુનિપણું કે જ્ઞાનીપણું નક્કી થઈ શકે કે કેમ?
ઉત્તર–ન જ થઈ શકે; તે ઉપર આવી ગયું છે.