Atmadharma magazine - Ank 006
(Year 1 - Vir Nirvana Samvat 2470, A.D. 1944).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 8 of 29

background image
: વૈશાખ : ૨૦૦૦ આત્મધર્મ : ૮૭ :
તેથી તેમનો રાગ અતિમંદ થયો હતો.
ભગવાનો સમ્યગ્જ્ઞાન પૂર્વકનો ત્યાગભાવ.
કુમાર કાળથી જ ભગવાન વિલાસિપણાથી દૂર હતાં. અનિત્યાદિ બાર અનુપ્રેક્ષાનું સતત ચિંતવન કરતા.
તેમનાં પિતા માતા દ્વારા રાજા જિતશત્રુની કન્યા જશોદાની સાથે ભગવાનનું સગપણ કરવાનો વિચાર જાણ્યો
ત્યારે ભગવાને તેમ કરવાની ના પાડી. તે વખતે તેમની ઉમર ૩૦ વર્ષની હતી. ભગવાને અવધિજ્ઞાન વડે જોયું
તો પોતાનું આયુષ્ય ૪૨ વર્ષનું બાકી છે એમ માલુમ પડ્યું. અને તેથી ભાવ સાધુપણું તુરત પ્રગટાવવા નિર્ણય
કર્યો. ભગવાનને ૩૦ મેં વર્ષે ક્ષાયિક સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ્યું. (–પુરાણ પાનું ૧૩૪.)
ભગવાનું તપ (દિક્ષા) કલ્યાણક
બ્રહ્મસ્વર્ગમાં લોકાંતિક દેવો હોય છે. તેઓ એકાવતારી હોય છે. ભગવાનની પર્યાયની શુદ્ધતા,
સાધુપણાની લાયકાત માટેની તૈયારી હોય છે, ત્યારે તેઓ ભગવાન પાસે આવી દિક્ષા ગ્રહણ કરી કેવળજ્ઞાન રૂપ
સૂર્યનો પ્રકાશ કરવા વિનવે છે. તે રીતે ભગવાન મહાવીરની પાસે લોકાંતિક દેવો સંબોધન માટે આવ્યા
ભગવાને દિક્ષા ગ્રહણ કરવા નિશ્ચય કર્યો તેથી ચારે પ્રકારના દેવોને આનંદ થતાં તે ઉત્સવ ઉજવવા માટે આ ક્ષેત્રે
આવ્યા, અને ભગવાને માગસર વદી ૧૦ ના રોજ સાધુપણું ગ્રહણ કર્યું. અને કેશ લુંચન કર્યું અને પછી સાધુપણે
વિચરવા લાગ્યા.
ભગવાનો પહેલો આહાર
સર્વથી પહેલો આહાર ફૂલનગરના રાજા ફૂલે ભગવાનને હસ્તપાત્રમાં આપ્યો હતો. જે જીવને સાતમું
ગુણસ્થાન પ્રગટી, છઠ્ઠે અને સાતમે ગુણસ્થાને હજારો વાર આવે છે તેઓ સાચા સાધુઓ કહેવાય છે. તેઓને સ્પર્શ
ઈન્દ્રિય ઉપરની આસક્તિ હોતી નથી, તેથી શરીરને ઢાંકવાની વૃત્તિ આવતી નથી ત્યાં નિષ્પરિગ્રહ દશા હોવાથી
યથાજાત સ્વરૂપમાં ભગવાન અને દરેક ભાવ સાધુ હોય છે, તે કારણે ભગવાનને વસ્ત્ર કે પાત્ર હોઈ શકે નહિ.
ચન્દન સત
ચેટકરાજાને સાત દીકરી હતી તેમાં એક ભગવાનની માતા ત્રિસલા બીજી જયેષ્ઠાને રુદ્ર વેરે અને ત્રીજી
ચેલણા તે શ્રેણીક રાજા વેરે હતી. ચોથી મશક નામની હતી; પાંચમી ચંદના હતી; તે ઘણી રૂપવાન હતી. તેને
રૂપાળી જાણી કોઈ વનચર લઈ ગયો અને કૌશમ્બી નગરીમાં વૃષભસેનને ત્યાં આપી. તેને એક સુભદ્રા નામે
સ્ત્રી હતી, તેને ઝેર (દ્વેષ) આવતાં ચન્દનાને બંધનમાં રાખી દુઃખ દેવા લાગી. ત્યાં પણ ચંદના ધર્મ ધ્યાનમાં
રહેતી. એકવાર એમ બન્યું કે ભગવાન આહારને માટે ગામમાં પધાર્યા. ત્યાં પ્રભુના દર્શન ચન્દનાને થતાં,
પુણ્યના ઉદયે શરીરના બધાં બંધન ત્રુટી ગયાં, ચન્દનાનો તમામ શોક ચાલ્યો ગયો અને ચિત્તમાં પરમ ઉલ્લાસ
આવ્યો, અને હાથ જોડી મસ્તક નમાવી ભગવાનને વંદના કરી; અને વિધિ પૂર્વક ભક્તિ ભાવથી પડગાહન કર્યું,
(પ્રભુ– અહીં આહાર માટે પધારો એમ ત્રણ વખત કહ્યું.) ત્યાં જે છાશ અને કોદરાનો આહાર હતો તે ખીરનાં
ચોખાપણે થઈ ગયો, અને માટી પાત્ર હતું, તે સોનાનું થયું. ભગવાનની નવ પ્રકારે વિધિપૂર્વક તેણીએ પૂજા કરી
પછી પ્રાસુક આહાર પ્રભુને આપ્યો. તેથી સ્વર્ગ લોકમાં દેવોને આશ્ચર્ય લાગ્યું અને તેઓએ રત્નાદિકોની વર્ષા
કરી. ચંદનાએ આગળ જતાં અર્જિકાપદ ધારણ કર્યું.
ભગવાને રુદ્રે આપેલો ઉપસર્ગ
ભગવાનને ઘણાં ઉપસર્ગો આવેલ પણ ભગવાન ડગ્યા નહિ. એક–વખત ભગવાન છદ્મસ્થ દશામાં
વિહાર કરતાં કરતાં નગરમાં પધાર્યા! ત્યાં સ્મશાનમાં રુદ્રે ભગવાનને સૌથી મોટો ઉપસર્ગ કર્યો. અહીં ખાસ
ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે જે જીવને ગુણ પ્રગટ્યો હોય તે બીજાને જણાયજ એમ ન બને, બીજાને ગુણ ન પણ
જણાય. તેની ચૌભંગી નીચે પ્રમાણે છે:–
• • • નશ્ચય વ્યવહરન સ્વરૂપ • • •
ોર્ નિશ્ચય–સ્વાશ્રિતભાવ. વ્યવહાર–પરાશ્રિતભાવ.
મુમુક્ષુઓ વિચારો કે એ બેમાંથી ક્યો ભાવ આત્માને લાભ કરે. તેનો એકજ જવાબ આવશે કે
સ્વાશ્રિતભાવ પ્રગટે અને પરાશ્રિત ભાવ ટળે તે જ લાભદાયક હોઈ શકે.