ATMADHARMA श्र सदगरुदवय नम Regd. No. B. 4787
(૩) જીવ અને શરીર બન્ને ભેગા થઈને મોક્ષનું કાર્ય કરે તો જીવ અને શરીર બન્નેએ મોક્ષક્ષેત્રમાં જવું
જોઈએ, પણ તેમ તો બનતું નથી. જીવ એકલો મોક્ષક્ષેત્રમાં જાય છે. શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્રમાં કહે છે કે:–
એજ ધર્મથી મોક્ષ છે, તું છો મોક્ષસ્વરૂપ;
અનંત દર્શન જ્ઞાન તું, અવ્યાબાધ સ્વરૂપ. ૧૧૬.
અહીં તો જીવને એકલાને મોક્ષસ્વરૂપ કહ્યો છે. જીવ અને શરીરને મોક્ષસ્વરૂપ કહ્યાં નથી.
(૪) એક દ્રવ્યની પર્યાય તે દ્રવ્ય પોતે જ કરે, એક દ્રવ્ય બીજા દ્રવ્યને કાંઈ કરી શકે નહીં. દરેક દ્રવ્ય
સ્વદ્રવ્યે–ક્ષેત્રે–કાળે–ભાવે અસ્તિરૂપે છે, અને પરદ્રવ્યે–ક્ષેત્રે–કાળે ભાવે નાસ્તિરૂપે છે. શરીર અનંત દ્રવ્યો છે. તેનું
દરેક પરમાણુ પણ પોતપોતાને સ્વદ્રવ્યે–ક્ષેત્રે–કાળે–અને ભાવે અસ્તિરૂપે છે, અને શરીરના બીજા પરમાણુના
દ્રવ્યે–ક્ષેત્રે–કાળે અને ભાવે નાસ્તિરૂપે છે. એટલે એક દ્રવ્ય બીજા દ્રવ્યનું કાંઈ કરી શકે નહીં, એટલે જીવના જ્ઞાન
અને શરીરની ક્રિયાથી મોક્ષ થાય એ માનવું તદ્ન ખોટું છે.
સાચો અર્થ અને વ્યાકરણ સાથેનો તેનો મેળ.
જીવમાં સમ્યક્જ્ઞાન થાય ત્યારે તુરત જ સંપૂર્ણ વીતરાગતા પ્રગટતી નથી. સમ્યક્જ્ઞાન કોઈ વખતે
લબ્ધરૂપ અને કોઈ વખતે ઉપયોગરૂપ હોય છે. એટલે જ્ઞાન સમ્યક્ હોય પણ પૂર્ણ વીતરાગતા પ્રગટી ન હોય ત્યાં
સુધી મોક્ષ થતો નથી. વીતરાગતા એ જીવની શુદ્ધ ક્રિયા છે. તેને ચારિત્રની પૂર્ણતા કહેવામાં આવે છે. તેને
જ્ઞાનની સ્થિરતા પણ કહેવામાં આવે છે. એટલે એ સુત્રનો અર્થ નીચે પ્રમાણે થાય છે.
(૧) જીવનું સમ્યગ્જ્ઞાન–અને સમ્યગ્ચારિત્રની પૂર્ણતાથી મોક્ષ થાય છે.
(૨) જીવનું સમ્યગ્જ્ઞાન અને તે સમ્મગ્જ્ઞાનની જ્ઞાનમાં પૂર્ણ ઠરવારૂપ–સ્થિરતારૂપ ક્રિયાથી મોક્ષ થાય છે.
(૩) જીવનું સમ્યગ્જ્ઞાન અને પૂર્ણ વીતરાગરૂપ પોતાની પર્યાય (ક્રિયાપરિણમન) થી મોક્ષ થાય છે.
(૪) જીવના બે ગુણોની પૂર્ણતા ત્યાં આવતી હોવાથી વ્યાકરણકૃતિએ તેમાં દ્વિવચન સૂચક ‘ભ્યામ્’ શબ્દ
યથાર્થ વપરાયો છે.
(પ) સમ્યગ્જ્ઞાન હોય ત્યાં સમ્યગ્દર્શન હોય તેથી ‘સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્રાણી મોક્ષમાર્ગ’ ––એમ પણ
ઉપરના સૂત્રનો અર્થ થાય છે.
જય સમયસર!
(સુવર્ણપુરીના સમાચાર)
શ્રાવણ સુદ ૧૨ મંગળવાર તા. ૧–૮–૪૪ ના રોજ વ્યાખ્યાનમાં છઠ્ઠી વખત શ્રી સમયસાર વાંચનની
પૂર્ણાહુતિ થઈ છે અને શ્રાવણ સુદ ૧૩ બુધવાર તા. ૨–૮–૪૪ ના માંગળિક દિવસે સાતમી વખત વ્યાખ્યાનમાં
સમયસારજીનું વાંચન અદ્ભૂત શૈલીથી શરૂ થયું છે. સમયસાર ખરેખર એક અપૂર્વ શાસ્ત્ર છે એ અપૂર્વ
શાસ્ત્રમાં રહેલા કેવળીભગવાનના સંદેશાના એક એક શબ્દ છણી છણીને પરમ પૂજ્ય સદ્ગુરુ દેવ સાતમી વખત
સભા વચ્ચે સંભળાવી રહ્યા છે, અને એ રીતે શાસનની મહાન પ્રભાવના તેઓશ્રી કરી રહ્યા છે કે જે ભવ્ય
જીવોના મહાન લાભનું કારણ છે.
સમયસાર–પૂર્ણાહુતિના દિવસે દેરાસરજીમાં ભક્તિ વખતે ભક્તોનો ઉત્સાહ અજબ હતો! ભક્તિમાં પ્રથમ
‘દર્શનસ્તુતિ’ નું સ્તવન (સ્તવનમંજરી પાનું ૩૦૦) ગવડાવ્યા પછી ‘જય સમયસાર જય સમયસાર તથા જય
ગુરુરાજ જય ગુરુરાજ’ એવી ધૂન બેહદ ઉલ્લાસથી લેવડાવવામાં આવી હતી. આમ અત્યંત અત્યંત ઉલ્લાસપૂર્વક
ભક્તિ પૂરી થતા દેવ–ગુરુ–શાસ્ત્રના જયનાદના ગગન ભેદી અવાજો કરતાં ભક્તો ધરાતાં ન હતાં.
સાંજે શ્રી સમયસારજીની આરતી ઉતારવામાં આવી હતી. બીજે દિવસે જે દિવસે સમયસારજીનું સાતમી
વખતનું વાંચન શરૂ થયું તે દિવસે સવારે સમયસારજી શાસ્ત્રની પૂજા કરવામાં આવી હતી, અને બપોરે સાતમી
વખતના વાંચનની માંગળિક શરૂઆત થઈ હતી. આ રીતે પરમ પૂજ્ય શ્રી સદ્ગુરુદેવ સમયસારશાસ્ત્રદ્વારા અનેક
ભવ્ય જીવો ઉપર મહાન ઉપકાર કરી રહ્યા છે. ભક્તો અંતરથી પોકાર કરે છે કે––
જયવંત વર્તો શ્રી સમયસાર અને તેના સમજાવનાર શ્રીસદ્ગુરુદેવ!
મુદ્રક: – જમનાદાસ માણેકચંદ રવાણી શિષ્ટ સાહિત્ય મુદ્રણાલય દાસકુંજ, મોટા આંકડિયા, કાઠિયાવાડ. તા. ૧૦ – ૮ – ૪
પ્રકાશક: – જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ સોનગઢ વતી જમનાદાસ માણેકચંદ રવાણી, દાસકુંજ મોટા આંકડિયા