: 174 : paryuShaN ank : bhAdrapad : 2000 :
karavA jevo mAne tenI to vAt kyAn rahI?
shubhAshubh badhA bhAvo bandhanA ja kAraN chhe, samayasArajImAn kahyun chhe ke:–
‘यत्र प्रतिक्रमणमेव विषं प्रणीतं तत्राप्रतिक्रमणमेव सुधा कुतः स्यात्।
तत् किं प्रमाद्यति जनः प्रपतन्न धोऽधं किं नोर्ध्वमूर्ध्वमधिरोहति निष्प्रमादः।। १८९।।
ahIn nishchayanayathI shubhabhAvane jher kahyAn, tethI koI agnAnI Undhun samajIne shubhane chhoDIne ashubhamAn
jAy, to tevA agnAnIne samajAvavA mATe AchAryadev kahe chhe ke:– gnAnIne antaramAn svarUpanun bhAn chhe, paN hajI
sthir rahI shakato nathI, tyAre shubhabhAvamAn Ave chhe, te shubhabhAvane jher kahyAn chhe, ane te shubhabhAv chhoDIne
svarUpamAn sthir thavAnun kahyun chhe, paN shubhabhAv chhoDIne ashubhamAn javAnun to vyavahAre paN kahyun nathI. jyAn
AtmAnA bhAnasahit shubhabhAvarUp vyavahArU pratikramaNane paN jher kahyun chhe to jene vyavahAr ke nishchay bemAnthI
eke pratikramaN nathI ane ekalA ashubhamAn ja Ubho chhe tene amRut koN kaheshe?
A AtmAnA gharanI vAt chhe. te anAdinA aparichayane lIdhe agharI lAge, paN agharI chhe nahIn, jem
naTane dorI upar thALImAn Undhe mAthe ane Unche page chAlavun te saraL chhe, tenA anubhavane kAraNe te kAm tene
jarAy mushkelI vALun lAgatun nathI, paN bIjAne te kAm agharUn lAge chhe, tem AtmAno dharma paN sahaj chhe; paN
anAdithI teno parichay nathI tethI agharUn lAge chhe, paN parichay kare to sahaj chhe. mushkel nathI.
AtmAno svabhAv oLakhyA pachhI temAn TharI shakato nathI tyAranA shubhabhAvane jher kahyun chhe –ahIn
shubhabhAvane jher kahyun chhe. tethI kAI shubh chhoDIne ashubh karavAnun kahyun nathI; paN shubh ane ashubh banne jher chhe,
AtmAnun svarUp ja amRut chhe tethI shubhane chhoDIne svarUpamAn TharI javAnun kahyun chhe.
• tamArI nakal pAnchane vanchAvo. •
shrI samayasAr kalash–189mAn amRutachandrAchArya dev AshcharyathI kahe chhe ke:–
‘are! svarUpanI sthiratA karAvavA mATe ame shubh chhoDavAnun kahIe chhIe, ane e rIte ame A
prANIne AgaL AgaL laI javA mAngIe chhIe; tene badale A prANI (agnAnI jIv) pramAdI thaIne
nIche nIche kem paDatA jAy chhe?’
‘shubhabhAvathI dharma nathI’ em kahIne dharmanA svarUpanI oLakhAN ApI chhe ke shubhabhAvamAn dharmanI
mAnyatA chhoDI de. ‘shubhabhAvamAn chhoDI daIne ashubh kar’ em kahyun nathI. nirmaL paryAy antaramAnthI pragaTe chhe,
bahAranA Ashraye AvatI nathI. shubhabhAv badho paranA Ashraye thAy chhe, temAn dharma nathI.
‘shubhathI dharma nahIn thAy mATe ashubh karaje’ em kahetAn nathI, chhatAn koI Undhunn mAnIne ashubhamAn jAy to
svatantra chhe. anantakALe durlabh A manuShya dehamAn nahIn samaje to kyAre samajashe? A samajyAn vagar janma–
maraNano ant nahi Ave! dharma nahIn pAme! shubhabhAv kare, to evA shubhabhAv to anantavAr karI chUkyo. evA
UnchA shubhabhAv karyA ke tenA phaLamAn navamI graiveyake anantavAr jaI Avyo, evA UnchA shubhabhAv vartamAnamAn
bharatakShetre to koI karI shake nahIn, e badhA shubhabhAv karyA chhatAn AtmAnA bhAn vagar janma maraN TaLyA nahIn;
kemake dharmano ane puNyano banneno mArga judo chhe.
AchArya kahe chhe ke:– ame shubh chhoDavAno upadesh svarUpamAn sthiratA karAvavA Apyo chhe, to vyavahAr
pratikramaN chhoDIne svarUpamAn sthiratA kem karatA nathI? shubh karatAn karatAn shuddha thAy em traN kAL traN lokamAn
thatun nathI, paN shubhano abhAv karatAn shuddha thAy chhe. ashubhanI to ahIn vAt ja nathI.
ahIn to janma maraNano ant lAvavAnI apekShAe vAt chhe, ahIn to dharma batAvavo chhe. temAn shubh
ke ashubh banne jher chhe.
‘vItarAge kahelo vyavahArano mArga × navaprakAre men kadI karyo ja nathI.’ AvI bhAvanA kare chhe tyAre paN
vikalpa to varte chhe, chhatAn draShTimAn nakAr varte chhe.