: 184 : paryuShaN ank : bhAdrapad : 2000 :
adharma dravya:– e paN dharmAsti dravyanI mAphak chaud brahmAnDamAn vyApelun arUpI, ajIv sarvagna bhagavAne
joyelun dravya chhe, te achetan chhe kAI jANatun nathI, tathA gnAn badhun jANe chhe, mATe jinadev kahe chhe ke:– gnAn ane
adharma dravya trikAL judAn chhe.
dharma ane adharma banne vastu sarvagnanA gnAnamAn trikALI siddha thaI gayel chhe. te tArA gnAnamAn Ave tyAre
te tArA gnAnanI ja avasthA chhe, dharma ke adharma dravyane kAraNe tArun gnAn nathI.
kAL dravya:– A ajIv arUpI anantaguNano pinD vastu chhe; kALANu lokAkAshanA ekek pradeshe ekek
rahelAn chhe, te asankhyAtA kALANuo chhe, achetan chhe, te tadna jANatAn nathI ane gnAn badhun jANe chhe, mATe gnAn
judun chhe ane kAL dravya judun chhe.
keTalAk kAL sthiti pAke tyAre mokSha thAy em mAnanArA chhe. kAL sthiti tArA puruShArthathI pAke chhe. tun
puruShArtha kar to kALasthiti pAkelI ja paDI chhe. jem chokhAnI guN bharI hoy tyAre ‘A chokhA kyAre pAkashe?’
em koI pUchhe nahIn, paN tapelAmAn nAkhIne chUlA upar mUkayA hoy tyArapachhI ‘have keTalI vAr lAgashe?’ e
jovAnun rahe; tem AtmAnA svabhAvanI shraddhA kare, gnAn kare to tyArapachhI sthiratA karatAn keTalo vakhat lAgashe te
jovAnun rahe. paN gnAnanA sva sAmarthyanI pratIt na karatAn kAL naDe e lAvyo kyAthi? kAL AtmAnA
svabhAvamAn chhe ja nahIn. kALane yAd karavAnun sAmarthya tArA gnAnanun chhe, kALadravya jagatanI trikALI achetan vastu
chhe, ane AtmA gnAnasvabhAvI vastu chhe, kALadravyathI gnAn thayun nathI. kAL ane gnAn banne judAn chhe em shrI
jinadeve kahyun chhe.
darek vastu potAnA kAraNe palaTe chhe, tyAre kAL to nimitta chhe–mAtra hAjar chhe. kAL mane nukasAn kare
em mAnanAr AtmAnA sva–par prakAshak gnAnaguNanI pratIt karato nathI. svabhAvanun bhAn te ja mokSha chhe, ane
svabhAvane parAdhIn mAnyo te ja sansAr chhe.
‘mAre keTalo kAL bAkI hashe!’ evI kalpanA vakhate paN gnAnanun ja sAmarthya Avyun chhe. ‘sarvagna bhagavAne
mAro keTalo kAL joyo hashe?’ em kalpyun tyAn shun karyun? te sAmbhaL! :–
ek to sarvagnanA gnAnanI sva–par prakAshak shakti tArA gnAnamAn yAd karI chhe, te tArA gnAnanI tane
pratIti nathI tethI tane em thAy chhe ke ‘bhagavAne mAro kAL ghaNo joyo hashe to?’ em par upar lakSha jAy chhe,
tyAn tArA gnAnamAn ten kALane, sarvagnane ane tArI paryAyanA sAmarthyane yAd karyAn chhe.
prabhu! tArI prabhutA samaye samaye tArI paryAyamAn ja bharI chhe. tArI paryAyanun sva–par prakAshakapaNAnun
sAmarthya chhe te sAmarthya na mAnatAn gney sAthe ekatva buddhi mAne chhe te bandhamArga chhe. gneyane kAraNe nukasAn mAnyun
to ten tArA gnAnanun sAmarthya mAnyun nathI. gneyane kAraNe rAgadveSh mAnyAn tene rAg–dveSh thayA vinA raheshe nahIn. jevI
jenI mAnyatA tene anusarIne ja vartan thAy chhe.
mArA gnAnanI svAdhIn paryAyane koI rokavA samartha nathI. ‘bhagavAn sarvagna chhe, temane bhav nathI, rAg–vikAr
nathI’. em sarvagnanA svarUpano je gnAne nirNay karyo, tene mArAmAn bhav chhe ke rAgadveSh chhe, em Avyun kyAthi?
‘sarvagnane bhavano abhAv chhe, rAgadveShano abhAv chhe. traNakAL, traNalokane ek samayamAn jANe chhe’ ane
mArun svarUp paN sarvagna samAn ja chhe. em mArA gnAnanI paryAyamAn nirNay karyo to temAn paN bhav nathI,
rAgadveSh nathI evo mAro svabhAv chhe, em potAnA gnAnanI pratIti na AvatAn je gney upar DhoLI de chhe, tene
potAnA sva–par prakAshak svabhAvanI pratIti nathI.
AkAsh:– upar dekhAy chhe te AkAsh dravya nathI, paN jaDanI avasthA chhe. AkAsh anant chhe, arUpI,
ajIv dravya chhe. Avun AkAshanun gnAn te tArA gnAnanI svataH paryAy teTalI, tevaDI ane tevI ja chhe. je gnAn
ek paryAyamAn anantu jANe, to te gnAnanun sAmarthya keTalun? em potAnA gnAnanun mAhAtmya Avavun joIe.
AkAsh dravyane kAraNe tArun gnAn nathI, tAro gnAn svabhAv judo chhe; ane AkAsh dravya judun chhe. em shrI
jinadeve kahyun chhe.
pariShah–bAhya sanyogamAn samabhAv rAkhIne shuddha bhAvamAn vadhatA javun te ja pariShah chhe, ane te vakhatano
bAhya sanyog ‘pariShah nimitta’ chhe; A rIte upasarga ke pariShah bahAramAn nathI paN potAnA bhAvamAn chhe.