: bhādrapad : 2000 : paryuṣhaṇ aṅk : 179 :
potānā guṇanun khūn karī rahyā chhe, ane tenun nām bhāv maraṇ chhe. e rīte bījo jīv bache ke mare paṇ je
jīve mārī nāṅkhavāno bhāv karyo teṇe potānī hinsā to karī ja chhe.
nānābhāī–tamārī vāt samajāṇī. tame je dākhalo āpyo te to ashubh bhāvano āpyo. paṇ samajyā
vagaranā pratikramaṇ karanāre to koī jīvane māravāno bhāv karyo nathī. tenun shun?
moṭābhāī––koī jīv pote bījāne lābh–nukasān karī shakato nathī, paṇ potānā bhāvamān ghālamel karī
shake chhe em batāvavā uparano dākhalo āpyo hato. jem ek jīv bījānun bhūṇḍun karī shakato nathī tem bījānun
bhalun paṇ karī shakato nathī. te bījā jīvone duḥkh na devāno bhāv kare to te shubh bhāv chhe, ane agavaḍ
āpavāno bhāv kare to te ashubh bhāv chhe. shubhāshubh bhāv mārā chhe, te karavā jevā chhe, evī je jīvanī
majabūt pakaḍ chhe te sansāranun mūḷiyun chhe, ane te chhedavāmān na āve tyān sudhī sansār ūbho rahe chhe. potānun yathārtha
svarūp samajyā vinā te ṭaḷe nahīn. te mūḷiyāne shāstrīy parībhāṣhāmān mithyātva kahe chhe. mithyātva tej sansār
chhe–tej parigrah chhe. ane temānthī pāchhun pharavun te mithyātvanun pratikramaṇ chhe.
nānābhāī–tamārun kahevun hun samajyo–tame em kahevā māgo chho ke:– (1) ek vastu bījī vastunun kāī
karī shake nahīn ane tethī lābh nukasān karī shake nahīn. jīv ane ajīv paṇ vastuo chhe tethī jīv pudgalanun ke
bījā jīvanun kāī karī shake nahīn, pudgal jīvane kāī lābh nukasān karī shake nahīn.
(2) e pramāṇe mānyatā thatān jagatanā anantā padārtho uparanun potānun svāmītva jīv ūndhāīthī mānato
te ṭaḷī jāy chhe.
(3) darek jīv potāne ja potānā bhāvathī lābh nukasān karī shake.
(4) jo potānun svarūp samaje to potāne lābh thāy. ane sāchī samajaṇ karavī tene tame ‘mithyātvanun
pratikramaṇ’ kaho chho. ā vāt barābar chhe?
moṭābhāī–hā, tame kahyun te barābar chhe, paṇ potānun svarūp samajavun em kahevāthī svarūp samajāy nahīn;
māṭe teno upāy jāṇavo joīe.
nānābhāī–e vāt kharī chhe. te māṭe shun upāy chhe te samajāvo.
moṭābhāī––pratham ātmagnānī puruṣh pāsethī ātmānun svarūp barābar samajavun joīe. ātmā trikāḷī
akhaṇḍ shuddha chaitanya chamatkār mātra dhruv rūp chhe. mātra tenī vartamān vartatī avasthāmān kṣhaṇe kṣhaṇe te navo vikār
kare chhe. te taraph lakṣha gauṇ karī trikāḷī–dhruv–chaitanya svarūp taraph lakṣha āpe to samyagdarshan pragaṭe chhe, ane
samyagdarshananun pragaṭ karavun te mithyātvanun pratikramaṇ chhe; māṭe ā sambandhe vichār karī–satyāsatyano nirṇay karī
samyagdarshan pragaṭ karavun.
nānābhāī–pratikramaṇano pāṭh keṭalāk bole chhe temān nīche pramāṇe bolatān sāmbhaḷyun chhe:– ‘mithyātvanun
paḍikamaṇun–avratanun paḍikamaṇun–kaṣhāyanun paḍikamaṇun–– ‘pramādanun paḍikamaṇun’ to pahelānn mithyātvanun paḍikamaṇun na
karīe ane bījān karīe to kem?
jem jem mati alpatā, ane moh udyot; tem tem bhav shaṅkatā, apātra antar jyot.
(shrīmad rājachandra)
jenī matimān alpatā chhe, gnānamān vivek nathī, moh udyot eṭale par upar jenun vajan chhe, anant pūrṇa
tākātarūpe hun chhun teno vishvās nathī, kāḷ, kṣhetra ne karma naḍe chhe em par upar nākhe chhe, tene bhavanī shaṅkā thāy chhe.
‘mārā puruṣhārthathī hun svatantra ātmatattvano mokṣha meḷavī shakun chhun’ tenī shraddhā na āve, rāg toḍavo te mārā
hāthanī vāt chhe em jene bese nahi te apātra antar jyot chhe.
hun ātmatattva ek kṣhaṇamān anant puruṣhārtha karī anantakāḷanī mūñjhavaṇ toḍanār chhun, kāraṇ ke hun anant
vīryanī mūrti chhun, em jene bese tene anant sansār hoto nathī. (samayasārajī gāthā 33nā pravachanamānthī)