: poSh : 2001 : Atmadharma : 43 :
dhurav (te dravyanun lakShaN chhe) tenA kAraNe dravyanI avasthA darek samaye badalAyA kare chhe, arthAt ek avasthAno
vyay thAy chhe te ja vakhate bIjI avasthAno utpAd thAy chhe tethI badhI vastuo pot–potAnA guN paryAy sahit
potAthI chhe.
dravya be prakAranA chhe:– chetan ane achetan; jIv arthAt chetan gnAnasvarUp chhe ane ajIv arthAt
achetan gnAn vagaranA chhe; pudgal dharma, adharma, AkAsh ane kAL e pAnch bhedo ajIv dravyanA chhe. A badhA
dravyo (chha e dravyo) lokAkAshamAn rahelA chhe. alokAkAshamAn ek mAtra AkAsh dravya chhe. bIjun koI dravya tyAn
nathI. kALadravya bahupradeshI nathI, bAkInA pAnche dravyo bahupradeshI chhe tethI temane astikAy kahevAy chhe.
AtmA chetanA svarUp chhe. shubh ane ashubh e be prakArano rAgasahit upayog te ashuddhachetanAsvarUp
chhe; rAgarahit upayog shuddharUp ja hoy chhe te shuddha chetanAsvarUp chhe.
potAnA guN ke avaguNanA vikAsanun (arthAt nirmaL paryAy thavAnun ke malin thavAnun) kAraN AtmA
pote ja chhe. jyAre rAgadveSharUp badhA bhAvothI sarvathA judo thaI jAy tyAre AtmA potAnA svarUpamAn ekAkAr
thAy chhe. AtmA potAnA svabhAvathI jANanAr chhe. ane badhI vastuo sAthe tene gney–gnAyak sambandh chhe (arthAt
tenA gnAnamAn badhI vastuo jaNAvA yogya chhe) paN koI vastunI sAthe AtmAne svAmIpaNAno sambandh nathI
(eTale AtmA koIno kartA nathI.)
• panchAstikAy •
A granthamAn AchAryadeve 172 gAthAo dvArA jIv, pudgal dharma, adharma ane AkAsh e pAnch dravyone, te
dravyo hameshAn potapotAnA anek guNo ane pheraphAravALI paryAyamAn vartatA hovAthI asti svabhAvavALA ane
ghaNA pradeshovALA hovAthI kAyavALA batAvIne te (upar kahelA pAnch dravyo) ne ‘panchAstikAy’ evA nAmathI
oLakhAvyA chhe ane tene utpAd–vyay dhuravane AdhIn hovAthI traN lokanI rachanAnun kAraN siddha karyun chhe.
A panchAstikAy dravyanA sadA badalavAthI kAL dravyanun hovApaNun paN nakkI thaI jAy chhe. te kAL dravya
asankhyAt chhe. darek ek pradeshI hovAne lIdhe ‘astikAy’ dravyonI gaNatarImAn tene lIdhun nathI, chhatAn paN
prakaraNavash jarUriyAt pramANe koI koI ThekANe gauN rUpathI tenun varNan karavAmAn Avyun chhe.
darek dravyanI sattA bIjA dravyonI sattAthI bilakul alag chhe.
tyAr pachhI AchAryadeve jIv dravyanI sansArI ane mukta avasthAonun vistArathI varNan karyun chhe.
pudgal dravyanA paramANuo ane teno skandh (jaththo) e vagerenun kathan karyun chhe, pachhI dharma ane adharma
e be dravyonun dRuShTAnt sahit varNan karyun chhe AkAsh dravyane lokAkAsh ane alokAkAsh nI apekShAthI samajAvyun chhe
ane kALadravyanI vyAkhyA paN TunkamAn karI chhe.
pravachanasAr – gujarAtI
pravachanasAranI mUL sanskRit TIkAnA AdhAre tenun gujarAtI bhAShAntar bhAIshrI himmatalAl jeThAlAl shAh
(jemaNe samayasAranun gujarAtI anuvAdan karyun chhe teo) karI rahyA chhe, A granth kundakundabhagavAnanun alaukikaratna
chhe. pU. sadgurudev A granth sambandhe kahe chhe ke “A ek apUrva granth taiyAr thashe, be hajAr varShamAn gujarAtI
bhAShAmAn nahi thayelo evo apUrva A granth taiyAr thashe” vaLI sAthe sAthe harShanI vAt to e chhe ke shrI
himmatalAl bhAI temanI adbhut kavitva shaktino lAbh ApI mULagAthAone vaLagIne teno gujarAtI
padyAnuvAd harigIt chhandamAn taiyAr kare chhe... A–mahAn granthanI kimmat rUA. 3–0–0 chhe. agAuthI kimmat bharI
grAhak thaI shakAy chhe.