Atmadharma magazine - Ank 016
(Year 2 - Vir Nirvana Samvat 2471, A.D. 1945)
(English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 14 of 17

background image
: mAh : 2001 Atmadharma : 61 :
jANe ane jem chhe tem kahe temAn samadarshitA chhe, temAn rAg dveSh nathI.’ (Atmasiddhi pravachan pA. 94)
‘gnAnI bedhaDak satya prarUpaNA kare chhe, jagatane na rUche tethI kAI undhI vAt na kahe. te, gnAnIne gnAnI ja
kahe ane agnAnIne doShavAn kahe. koI AtmAnI nindA na kare paN jem chhe tem kahe, temAn koIne vikhavAd thAy
tevun hoy to kavachit vakhat joIne maun rahe, paN asatya mAnyatA, kutarka, kudev, kudharma, kushAstrane khoTA kahIne
niShedh karavo, temAn (khoTAno niShedh karavAmAn) gnAnIno doSh nathI.
koI kahe chhe ke ‘draShTi viSh gayA pachhI badhun ya sarakhun dekhAy’ e vAt khoTI chhe. gnAnI satya–asatya, jher,
amRut, parabhAv–svabhAv, akaShAy ane kaShAy ene sarakhA na mAne paN jevun chhe tevun mAne, kahe, asatyano
niShedh kare. kugnAnI (asamadarshi) satyane nahi oLakhavAnA kAraNe gnAnano, satyano niShedh kare chhe.
(Atmasiddhi pAnun 9p)
‘samadarshipaNun evun na hoy ke satya–asatya, sAr–asAr, hit–ahitane sarakhA chhe em jANe. mAns
ane roTalAnI avasthAne jem chhe tem vivekathI jANe. strI, puruSh, mAtA ben jem chhe tem te dashArUpe jANe paN
anyathA na mAne. khoTI mAnyatAvALAne khoTA mAne (jANe). evA baLavAn vivekavAn samadarshi dharmAtmA hoy
chhe. × × khoTAne khoTun kahevun temAn dveSh nathI, paN jem chhe tem mAnavun temAn ja samadarshitA eTale samabhAv chhe. paN
rAg, dveSh, mAn, apamAn sarakhA mAnavA te samabhAv nathI. (Atmasiddhi pAnun 12p)
‘jem chhe tem jANe paN temAn rAg, dveSh na kare e samadarshitAnA lakShaN chhe. × × svabhAvamAn rAg–dveSh
rahit paN rahevun e samadarshitA. (Atmasiddhi pA. 128)
“svachchhande potAnI mati kalpanAthI sarvagna paramAtmAnA nyAyane alpagna jIvo bIjA laukik dharma sAthe
sarakhAve chhe. kyAn sUryanun tej ane kyAn AgiyAnun tej? eno samanvay karanArA sUryane DhAnkavA prayatna kare chhe
e badhA AtmagnAnathI ajAN chhe. satyane satya ane asatyane asatya mAnavun, kahevun, upadeshavun temAn doSh nathI.
samadarshi hovA chhatAn avirodhapaNe jem chhe tem kahI shake chhe. ane te sAchun samadarshipaNun samajavun.”
(Atmasiddhi pAnun 132)
gRuhIt mithyAtvanun svarUp
gRuhIt mithyAtvanA pAnch bhed chhe:
1–ekAntik mithyAtva, 2–sAnshayik mithyAtva, 3–viparIt mithyAtva, 4–agnAnIk mithyAtva ane
pa–vainayIk mithyAtva. e pAnch bhedonun svarUp kahevAmAn Ave chhe.
(1) –ekAntik mithyAtvanun lakShaN–
यत्राभिसंन्निवेशः स्यादत्यन्तं धर्मिधर्मयोः।
इदमेवेत्थमेवेति तदैकान्तिकमुच्यते ।।
४।।
(tattvArthasAr, adhyAy chhaTho)
artha:– dravya guN vagere tattvomAn arthAt dharma ane dharmImAn paraspar ekAnt judApaNun mAnavun, dharmanun ke
dharmInun svarUp koI ekAnt prakAranun mAnIne haTh karavI, ‘A A prakAre chhe–Am ja chhe arthAt A dharma nitya ja
chhe ke anitya ja chhe, A dharma ja chhe athavA dharmI ja chhe’ em koInA svarUpamAn sarvathA ekAntano Agrah
rAkhavo te ekAntik mithyAtva chhe.
draShTAnt:– ‘shabda amUrtik ja chhe, AkAshano ja guN chhe athavA jem sparshanun gnAn Indriy sAthe te
viShayano sambandh thavAthI thAy chhe tem chakShu ane mananA viShayanun gnAn paN te viShayanA sambandh thayA vagar thavun na
joIe’ A siddhAnt (kalpanA) nI puShTi jo ke pratyakSha bAdhit (khoTI) chhe to paN tene puShTa karavA mATe
alaukik chakShunI kalpanA karI lIdhI; parantu asambandh viShayone jANI levAmAn paN vastunun svarUp samartha chhe evA
anekAntik nyAyano svIkAr na karyo. shAkhA, chandra vagere tadna judI ane dUr rahelI vastuo ek sAthe dekhAy
chhe tethI uparanI kalpanA khoTI paDe chhe; tem ja AghAt ane pratighAt–athaDAvApaNun hovAthI shabda amUrtik
AkAshano guN banI shakato nathI
[kemake