સંસાર પ્રત્યેની રુચિ તો હોય જ નહિ.
ઓળખાણ કરાવે છે. પોતાનું સ્વરૂપ સાંભળતા કયા ધર્મીને ઉલ્લાસ ન આવે? આવે જ. આત્મસ્વભાવની વાત
સાંભળતાં જીજ્ઞાસુ જીવોને મહિમા આવે જ... અહો! અનંતકાળથી આ અપૂર્વ જ્ઞાન ન થયું, સ્વરૂપની બહાર
પરભાવમાં ભમીને આ અનંતકાળ દુઃખી ગયો, આ અપૂર્વ જ્ઞાન પુર્વે જો કર્યું હોત તો આ દુઃખ ન હોત... આમ
સ્વરૂપની ઝંખના લાગે, રસ આવે, મહિમા જાગે... અને એ મહિમાને યથાર્થપણે ઘૂંટતાં સ્વરૂપનો નિર્ણય કરે.
આ રીતે જેને ધર્મ કરીને સુખી થવું હોય તેણે પ્રથમ શ્રુતજ્ઞાનનું અવલંબન લઈને આત્માનો નિર્ણય કરવો.
ભગવાનની શ્રુતજ્ઞાનરૂપી દોરીને દ્રઢપણે પકડીને તેના અવલંબનથી સ્વરૂપમાં પહોંચી જવાય છે, શ્રુતજ્ઞાનનું
અવલંબન એટલે શું? સાચા શ્રુતજ્ઞાનનો જ રસ છે, અન્ય કુશ્રુતજ્ઞાનનો રસ નથી, સંસારની વાતોનો તીવ્રરસ
ટળી ગયો છે અને શ્રુતજ્ઞાનનો તીવ્ર રસ લાગ્યો છે–આ રીતે શ્રુતજ્ઞાનના અવલંબન વડે જ્ઞાનસ્વભાવી
હૃદયમાં ઘોળાતો હોય તેને તો આ પરમ શાંત સ્વભાવની વાત સમજવાની પાત્રતા નહિ જાગે... અહીં જે ‘શ્રુતનું
અવલંબન’ મૂકયું છે તે અવલંબન તો સ્વભાવના લક્ષે છે, પાછા ન ફરવાના લક્ષે છે. સમયસારજીમાં અપ્રતિહત
શૈલિથી જ વાત છે. જ્ઞાનસ્વભાવી આત્માનો નિર્ણય કરવા માટે જેણે શ્રુતનું અવલંબન ઉપાડ્યું તે
આત્મસ્વભાવનો નિર્ણય કરે જ કરે. પાછો ફરે એવી વાત જ સમયસારમાં લીધી નથી.
તેમ અહીં દીર્ઘ સંસારીની વાત જ નથી. અહીં તો એક–બે ભવમાં અલ્પકાળે મોક્ષ જનાર જીવોની જ વાત છે.
બધી વાતની હા જી હા ભણે અને એકેય વાતનો પોતાના જ્ઞાનમાં નિર્ણય કરે નહિ એવા ‘ધજાની પૂંછડી’ જેવા
જીવોની વાત નથી લીધી. ટંકણખાર જેવી વાત છે. જે અનંતકાળના સંસારનો અંત લાવવા માટે પુર્ણ સ્વભાવના
લક્ષે શરૂઆત કરવા નીકળ્યો છે એવા જીવોની શરૂઆત પાછી નહિ ફરે–એવાની જ અહીં વાત છે. આ તો
અપ્રતિહત માર્ગ છે. પૂર્ણતાના લક્ષે શરૂઆત તે જ વાસ્તવિક શરૂઆત છે. પૂર્ણતાના લક્ષે ઉપડેલી શરૂઆત પાછી
ન ફરે.. પૂર્ણતાના લક્ષે પૂર્ણતા થાય જ.
ભવ્યજીવોને આત્માની રુચિ થઈ અને આત્માનું કરવા માટે નીકળ્યા તે વારંવાર રુચિપૂર્વક દરેક વખતે–ખાતાં,
પીતાં, ચાલતાં, સૂતાં, બેસતાં, બોલતાં, વિચારતાં–નિરંતર શ્રુતનું જ અવલંબન. સ્વભાવના લક્ષે કરે છે; તેમાં કોઈ
કાળ કે ક્ષેત્રની મર્યાદા કરતો નથી. શ્રુતજ્ઞાનની રુચિ અને જિજ્ઞાસા એવી જામી છે કે ક્યારેય પણ તે ખસતી નથી.
અમુક કાળ અવલંબન કરવું–પછી મૂકી દેવું એમ નથી કહ્યું પરંતુ શ્રુતજ્ઞાનના અવલંબન વડે આત્માનો નિર્ણય
કરવાનું કહ્યું છે. જેને સાચા તત્ત્વની રુચિ થઈ છે તે બીજા સર્વ કામોની પ્રીતિને ગૌણ જ કરે છે.
નિરંતર આત્માની જ ધગશ અને ઝંખના હોય. માત્ર ‘શ્રુતજ્ઞાન સાંભળ્યા જ કરવું’ એમ કહ્યું નથી, પરંતુ
શ્રુતજ્ઞાન દ્વારા આત્માનો નિર્ણય કરવો, શ્રુતના અવલંબનની ધૂન ચડતાં ત્યાં દેવ, ગુરુ, શાસ્ત્ર, ધર્મ, નિશ્ચય,