નહીં અને નાચનારની મહેનત નકામી જાય, તેમ અજ્ઞાનરૂપી અંધકારથી ઘેરાયેલો અજ્ઞાની જીવ, જો કે પૂર્વ
કર્મમાં કાંઈ પણ ફેર પાડવાનો નથી છતાં પરદ્રવ્યમાં અહંભાવ અને કર્તૃત્વભાવ કરીને નાચ કર્યા કરે છે, અને
ફરી અશુભ કર્મો બાંધે છે.
આવવાનો હતો તેમ જ બન્યું છે’ એમ શ્રદ્ધા કરીને, હે ભવ્ય જીવો! સંયોગ વિયોગમાં હર્ષ શોક છોડી દઈને
રુચિપૂર્વક આ ધર્મનું આરાધન કરો. જેની પ્રત્યે ‘મારે આના વગર એક મિનિટ પણ નહીં ચાલે’ એમ માનતો હતો
તેના વિના અનંતકાળ ચાલ્યો ગયો છતાં તું તો તે જ છો. અને જેને દુશ્મન ગણીને મોઢું પણ જોવા નહોતો ઇચ્છતો તે
જ જીવ તારા જ ઘરે સ્ત્રી, પુત્રાદિપણે અનંતવાર આવી ગયા; છતાં તારામાં કાંઈ ફેર પડી ગયો નથી. માટે પર પ્રત્યે
રાગ–દ્વેષ કરવો વૃથા છે એમ કહેવાનો આશય છે.
છે, કેમકે તેમાં તો ઉલટું દુઃખ વધે છે નવાં અશુભ કર્મ બંધાય છે; તેથી વિદ્વાનોએ સ્ત્રી આદિના વિયોગમાં શોક
ન કરવો જોઈએ.
રહેશે એમ અજ્ઞાનીને લાગે છે પણ તે તો ક્ષણિક છે એક પળમાં ફરી જશે! હે મૂઢ મનુષ્ય! આ સ્ત્રી, પુત્રાદિ
તેમાં મરે કોણ? શું આત્મા મરે છે? આત્મા તો ત્રિકાળી પદાર્થ છે, તે આ દેહ છોડીને બીજે ઠેકાણે અવતર્યો
છે; છતાં જે આત્માને મરી ગયો એમ માનીને મરનારની પાછળ શોક કરે છે તે આત્માને ક્ષણિક માનનાર
બૌદ્ધ સમાન છે. હે ભાઈ! તું જેે માટે શોક કરે છે, તેે તો પરલોકમાં રહેલાં છે, તે હોવા છતાં તેને માટે શોક
કરવો તે વ્યર્થ છે, માટે સ્ત્રી, પુત્રાદિનો શોક છોડી દઈને આત્મસ્વરૂપની એવી ઓળખાણ કર કે જેથી તને
અવિનાશી અને ઉત્તમ સુખની પ્રાપ્તિ થાય.
સંયોગ અને વિયોગ થયા જ કરે છે; માટે આત્માની શ્રદ્ધા–જ્ઞાન અને સ્થિરતારૂપ રત્નત્રયીનું આરાધન કરો! એ જ
શાશ્વત સુખના દેનાર છે. પરવસ્તુમાં મારાપણું માનીને તેના વિયોગ વખતે અજ્ઞાની મફતો દુઃખી થાય છે; આ
સંબંંધમાં એક ગાંડાનું દ્રષ્ટાંતઃ– કોઈ ગાંડો માણસ નદીને કિનારે બેઠો હતો ત્યાંં કોઈ રાજાના લશ્કરે પડાવ નાખ્યો,
તેમાં હાથી, ઘોડા, રથ વગેરે હતું; ગાંડો વિચાર કરવા લાગ્યો કે આ બધું મારૂં લશ્કર આવ્યું, આ રથ મારો, આ હાથી
મારો એમ તે બધાને પોતાનું માની બેઠો; આ લશ્કર તો તેનો વખત થતાં ચાલતું થયું, તેને જતું જોઈને ગાંડો કહે–
અરે! કેમ ચાલ્યા જાવ છો? લશ્કરના માણસો સમજી ગયા કે આ કોઈ ગાંડો છે; લશ્કર વગેરે તેના પોતાના કારણે
આવ્યા હતા અને પોતાના કારણે ચાલ્યા જાય છે. તેમ જ્યાં આ જીવ જન્મે છે
૨. અમદાવાદઃ– શાહ ન્યાલચંદ મલુકચંદઃ કાળુપુર પોસ્ટ ઓફિસ પાસે, અમૃત ભુવન–ત્રીજે માળે.
૩. કરાંચીઃ– શેઠ મોહનલાલ વાઘજી. સુતાર સ્ટ્રીટ, રણછોડ લાઈન.
૪. ગોંડલઃ– ખત્રી વનમાળી કરસનજી, કાપડના વેપારી.
આ ઉપરાંત વીંછીયા, લાઠી, વઢવાણ કેમ્પ અને વઢવાણ શહેરના શ્રી જૈન સ્વાધ્યાય મંદિરેથી પણ મળી