
khar parano ghāt karyo nathī paṇ kaṣhāy pariṇām vaḍe
pote potānā shuddhopayogano ja ghāt karyo chhe; tevī ja
rīte parane duḥkh na devāno bhāv kare tyān kharekhar te
paranā kalyāṇ māṭe nathī paṇ potānā ja ātmakalyāṇ
māṭe chhe, par jīvonun bhalun–būrun to koī karī shakato
nathī.
mamatāne kāraṇe duḥkhī thāy chhe, parantu anukūḷ ke
pratikūḷ kalpelā sanyog sukh–duḥkhanun kāraṇ nathī.
kharī rīte sharīrādi par dravyonī koī paṇ avasthāne
anukūḷ ke pratikūḷ mānavī te paṇ bhūl chhe–vāsanā
chhe. sharīrādi koī paṇ par dravyonī avasthā jīvane
anukūḷ ke pratikūḷ chhe ja nahi, mātra jīv potānī
juṭhṭhī kalpanāthī tevī mānyatā kare chhe. potānā sāchā
ātmasvarūpanun abhān tathā rāg–dveṣh e ja kharekhar
jīvane pratikūḷ chhe ane te ja duḥkharūp chhe tathā te ja
hinsā chhe. ane potānā ātmasvabhāvanī sāchī shraddhā
tathā vītarāg bhāv e ja jīvane anukūḷ chhe, ane te
ja sukharūp chhe tathā te ja ahinsā chhe.
pariṇāmonī nirmaḷatāne māṭe hinsānā sthānothī potānā
bhāvanī nivr̥utti karavī yogya chhe.
rāgādik pariṇām parigrahādikanā avalambanathī thāy chhe
tethī pariṇāmonī vishuddhatā arthe parigrahādi taraphanun
valaṇ chhoḍavun joīe.
jīv shuddhabhāv ane shubhabhāv bannethī bhraṣhṭa thaīne ashubh
pariṇāmarūp pravarte chhe. athavā je jīv nishchayanayanā
svarūpane jāṇato nathī ane bāhya parigrahanā tyāgane ja
kharekhar mokṣhamārga māne chhe te mūrkha jīv shuddhopayogarūp
ātmānī dayāne naṣhṭa kare chhe.
pramāṇamān hinsānī bāhya pravr̥uttio pratyenun valaṇ paṇ
svayamev chhūṭī jāy chhe. je puruṣh ām jāṇato nathī ane
kahe chhe ke–
karavāthī mane doṣh lāgato nathī” –em kahenār
puruṣh mithyādraṣhṭi chhe jo kaṣhāyabhāv ṭaḷī gayo
hoy to tene kaṣhāyanā nimittonun avalamban hoy
ja nahi.
anya koī jīvathī bāhyahinsānun kārya thavā chhatān paṇ
hinsānā phaḷane bhogavavānun pātra thato nathī.
hinsānā phaḷane bhogavashe, ane koī ṭhekāṇe bāhyamān
to hinsānun kārya thayun paṇ jo jīvanā pariṇāmamān
hinsānā bhāv na thāy to te jīv hinsā doṣhane pātra
kadāpi thato nathī.
phaḷane āpe chhe, ane koī jīvane bāhya hinsā ghaṇī hoy
chhatān bhāvamān tīvra kaṣhāy na hoy to te udayakāḷamān ghaṇun
thoḍun phaḷ āpe chhe.
bāhyahinsā to thoḍī dekhātī hoy parantu potānā
pariṇāmomān hinsābhāvathī ghaṇo lipta hoy to tene tīvra
karmabandh thashe ane koī puruṣhane bāhya hinsā to adhik
dekhāy chhe parantu antaraṅgamān hinsānā adhik bhāv nathī
to tene mand karmabandh thashe.
arthāt ekane to te tīvraphaḷ āpe chhe ane bījāne
alpa phaḷ āpe chhe.
bhāvārthaḥ– be puruṣho maḷīne koī hinsā kare chhatān
pariṇāmamān pher paḍe chhe. jenā pariṇām tīvra kaṣhāyarūp
hoy tene tīvra hinsā chhe ane te ja vakhate jenā
pariṇām mand kaṣhāyarūp hoy tene alpahinsā chhe.
āthī em nishchay samajavun ke bāhya kriyāonun phaḷ
ātmāne