ઃ ૧૭૨ઃ આત્મધર્મઃ ૪પ
...જેમ દ્વીપમાં જનારા વહાણમાં અનેક સામાન ભરીને મોકલાય છે તેમ મુક્તિમાં જનારા મુનિઓના
હસ્તપાત્રમાં ભક્તિપૂર્વક આહાર આપવો તે દરેક શ્રાવકોનું કર્તવ્ય છે. આત્મા અને શરીરને ભિન્ન સમજીને અશરીરી
આત્મસ્વભાવનું ધ્યાન કરવાવાળા યોગીરાજને પોતાના હાથથી આહાર દેવાનું ભાગ્ય શું બધાને મળે છે? પવિત્ર
રત્નત્રયીના ધારક વીતરાગી તપસ્વી મુનિરાજ કે જેઓ સ્વાનુભવરૂપી અમૃતનો આહાર તો આત્માને અર્પણ કરે છે
અને ભવ્યાત્માઓ દ્વારા દેવામાં આવેલો અન્નનો આહાર શરીરને આપે છે–એવા યોગીઓને ભક્તિથી આહાર
દેનાર ગૃહસ્થ ધન્ય છે!! જેઓ ભોજન કરતા નથી એવા અનાહારક શ્રી જિનેન્દ્રદેવની મૂર્તિ પ્રત્યે નૈવેદ્યાદિકની
અર્ચના કરીને પૂજા કરવી તે તો ઉપચાર ભક્તિ છે, અને પોતાના આત્મસાધનામાં લીન એક વખત ભોજન
કરવાવાળા જિનરૂપધારી શ્રી ગુરુઓને આહાર દાન દેવું તે મુખ્ય ભક્તિ છે, કેમકે તે સાક્ષાત્ ધર્મની મૂર્તિ છે...
–આવા પ્રકારના અનેક ભક્તિ ભરેલા વિચારોમાં ભરત ચક્રવર્તી મગ્ન છે, પણ હજી સુધી કોઈ મુનિરાજ
આવ્યા નથી, તેથી ભરત વિશેષ આતૂર થાય છે. અંતરમાં તેને ભક્તિભાવ ઉલ્લસી રહ્યો છે.
એટલામાં ભરતજીએ એક આશ્ચર્યકારક ઘટના જોઈ. ઊંચે આકાશમાં એક અદ્ભુત પ્રકાશ દેખાવા માંડયો.
આજુબાજુ જોવાનું બંધ કરીને તે પ્રકાશ–કાંતિ તરફ જ ભરત મહારાજ જોઈ રહ્યા. અત્યારે તો તે પ્રકાશ દૂરથી
દેખાય છે. તે પ્રકાશ શેનો છે તે સ્પષ્ટ જણાતું નથી. ‘આ શું છે? બીજા સૂર્ય જેવો આ અદ્ભુત પ્રકાશ શેનો છે?
જિન, જિન! આ પ્રકાશ તો મારી તરફ જ આવી રહ્યો છે, શું હશે?” એમ ભરત આશ્ચર્ય મગ્ન થઈને જોયા કરે છે.
એટલામાં તો તે પ્રકાશ એકને બદલે જુદા જુદા બે થઈ ગયા. ભગવન્! પહેલાં એક પ્રકાશ હતો, તે બે થઇ ગયા.
પહેલાં સૂર્ય સમાન જણાતો હવે એક સૂર્ય સમાન અને બીજો ચંદ્ર સમાન એમ બે જણાય છે. ભરત આમ વિચારતા
હતા ત્યાં તો તે બંને પ્રકાશ નજીક આવી ગયા.
બંને પ્રકાશ નજીક આવતાં ભરતે તેમને ઓળખી લીધા. અને ઓળખતાં જ તેને ઉત્સાહ થયો; આહ! આ
તો ચારણઋદ્ધિના ધારક મુનિરાજો છે, અન્ય કોઈ નથી.
પોતાના મહેલમાંથી જ સૂર્યના વિમાનમાં રહેલી જિનપ્રતિમાઓનાં દર્શન કરનાર ચક્રવર્તીને તે મુનિઓને
પિછાનતાં આટલી વાર ન લાગત, પરંતુ તે દિવસે આકાશ વાદળથી ઘેરાયેલું હોવાથી ભરત મહારાજાએ બરાબર
જોયા પછી જ નક્કી કર્યું હતું.
મુનિ મહારાજોને દેખતાં જ ભરતની ચિંતા દૂર થઈ ગઈ, હર્ષથી રોમાંચ ઉલ્લસિત થયા. અહા! મારા
ભાગ્યનો ઉદય થયો...એમ વિચારીને અર્ચના દ્રવ્યોને હાથમાં લઈને ભક્તિપૂર્વક મુનિરાજની સન્મુખ જવા લાગ્યા.
થોડી જ વારમાં તે બે મુનિરાજો નીચે ભૂમિ પર ઉતર્યા. તેમાં એક ચંદ્રમંડળ મુનિ અને બીજા સૂર્યમંડળ મુનિ
હતા. ગરીબ મનુષ્યને નિધિઓની પ્રાપ્તિ થતાં જેમ તે નાચી ઊઠે છે તેમ ભરત ચક્રવર્તી તે મુનિરૂપી નિધિઓને
દેખી–દેખીને અત્યંત હર્ષમય ચિત્તથી તેમની સેવામાં ઉપસ્થિત થયા.
* * * * * *
भो मुनि महाराज! अत्र तिष्ट तिष्ट! અર્થાત્ હે મુનિરાજ પ્રભો! અહીં પધારો પધારો!–એ પ્રમાણે ઘણી
ભક્તિપૂર્વક ચક્રવર્તી બોલ્યા. ત્યારે બંને મુનિરાજ ત્યાં ઉભા રહી ગયા. ત્યારે ભરતજીએ પોતાના હાથમાં રહેલ ગંધ,
પુષ્પ, અક્ષતાદિ સામગ્રીઓ વડે મુનિરાજના ચરણોમાં દર્શનાંજલિ દઈને ભાવશુદ્ધિપૂર્વક જલધારા દીધી. પછી
ભક્તિથી ત્રણ પ્રદક્ષિણા દઈને તેમને સાષ્ટાંગ નમસ્કાર કર્યાં. આ પ્રસંગે આસપાસમાંથી કેટલાક લોકો આવીને
જયજયકાર શબ્દ કરવા લાગ્યા અને કહેવા લાગ્યા કે ભરત મહારાજ અહીં ઊભા ઊભા ધ્યાન કરી રહ્યા હતા, તેથી
શું તેમના ધ્યાનના બળથી જ આ બંને મુનિવરો આવી ગયા હશે!!
ધર્માત્મા ભરત જે નિધિ લઈ જવા માટે આવ્યા હતા તે નિધિ તેમને મળી ગઈ, હવે અત્યંત ઉલ્લાસ અને
ભક્તિપૂર્વક તે નિધિને પોતાના મહેલમાં લઈ જાય છે. ભરત ઘણા વિવેકી, અને ભક્તિવંત છે. મહેલમાં જ્યાં
મુનિઓને સીડી ઉતરવાની આવે છે ત્યાં ભરત તેઓને પોતાના હાથનો સહારો આપે છે, અને જ્યારે ઉપર ચઢવાનું
આવે છે ત્યારે પણ બહુ જ ભક્તિથી હાથનો સહારો આપે છે, અને કહે છે કે–હે સ્વામી! આપશ્રી તો આકાશમાં
સહારા વગર ચાલનારા છો, આપને તો સહારાની કાંઈ જરૂર નથી, આ તો માત્ર અમારો ઉપચાર છે.
પ્રભો! એ વાત તો દૂર રહી, પરંતુ જુઓ તો ખરા! અમારો મહેલ પણ આટલો વક્ર છે તો અમારું હૃદય તો
કેટલું વક્ર હશે!! અમારો મહેલ વક્ર છે અને અમારું મન પણ વક્ર છે, છતાં પણ આપશ્રી આપના આ શિષ્ય ઉપર
કૃપા કરીને અહીં પધાર્યા. એ ધનભાગ્ય