(vasantatilakā) (gujarātī samayasār
pr̥u. 570)
: 24 : ātmadharma : māgasar : 2474 :
(3) gnān ane kriyā
mārāmān jīvatvashakti chhe; hun koī paranā ādhāre jīvato nathī paṇ mārā trikāḷ chaitanya bhāvaprāṇathī ja
hun ṭakayo chhun. ā rīte potānā trikāḷ–astisvabhāvanun bhān karavun te ja sāchun gnān chhe, ane te gnānathī
jāṇelā svabhāvanā āshraye ṭakatān ashuddhatāno nāsh thāy chhe te ja sāchī kriyā chhe. ā gnān ane kriyā te ja
mokṣhanun kāraṇ chhe. e sivāy bījun koī gnān ke bījī koī kriyā mokṣhanun kāraṇ nathī. shāstronun gnān sharīr
vagerenī kriyā ke puṇyanī kriyā–e koī dharma nathī, ne tenāthī sansārano ant āvato nathī. potānā pūrṇa
shuddhasvabhāvanī oḷakhāṇ te gnān chhe, ne te svabhāvanā āshraye ashuddhatāno nāsh te kriyā chhe; e gnān–kriyā
vaḍe sansār–rātrinā andhārāno nāsh thaīne anantachatuṣhṭayanā prakāshanī utpatti thāy chhe.
(4) nash vagaran utpad
ātmāmān pūrepūrun gnān, pūrepūrun darshan, pūrepūrun sukh ane pūrepūrun ātmabaḷ pragaṭ thāy tene svachatuṣhṭay
kahevāy chhe. ātmāmān evā svachatuṣhṭayano je utpād thayo te utpād nāsh vagarano chhe. eṭale ātmāmān gnān
ane sukhamay je suprabhāt pragaṭayun teno kadī nāsh thavāno nathī; e sadāy evun ne evun ṭakī raheshe. ātmāno
shuddha chaitanya svabhāv trikāḷ chhe, tenā āshraye je pūrṇa shuddhadashā pragaṭī teno have kadī nāsh thāy nahi. māṭe
ātmānī sāchī oḷakhāṇ ane sthiratānā puruṣhārthavaḍe ātmāmān je anant chatuṣhṭayarūp dashā pragaṭī te ja
svakāḷarūp suprabhāt chhe; te suprabhāt pragaṭayā pachhī ātmāne janma–maraṇ hotān nathī; tene svakāḷanī pūrṇatā
thaī, ātmāmān sāchun prabhāt khīlyun; ātmāno prātaḥkāḷ ūgyo. paramārthe ānun ja nām besatun varṣha chhe. evā
besatā varṣhanā maṅgaḷik suprabhātanun shrī amr̥utachandrāchāryadev varṇan kare chhe:–
चिंत्पिंऽचंडिमविलासिविकासहासः शुद्धप्रकाशभरनिर्भरसुप्रभातः।
आनंदसुस्थितसदास्खलितैकरूप– स्तस्यैव चायमुदयत्यचलार्चिरात्म।।२६८।।
suprabhāt samān ā ātmā uday pāme chhe. svabhāvanā āshraye ātmāmān suchatuṣhṭayano prakāsh thayo te
ja suprabhāt chhe. potāno svabhāv trikāḷ shuddha chhe, tene oḷakhīne teno āshray karatān sarva malinatā nāsh pāme
chhe, ne chār ghanaghāti karmo paṇ naṣhṭa thāy chhe. jeṇe svabhāvanā āshraye pūrṇadashā pragaṭ karī tene ākho ātmā ja
uday pāmyo–em ahīn kahyun chhe.
(5) gnān ane kriyānun svarūp
gnān ane kriyāthī mokṣha thāy chhe. paṇ kayun gnān ane kaī kriyā? ātmā shuddha vītarāg svabhāvī chhe,
gnānasvabhāv ja chhe, e svabhāvanī oḷakhāṇ te gnān chhe, ane te gnān thatān rāgādinī ane paranī upekṣhā thāy
chhe tathā ashuddhatāno nāsh thāy chhe–te ja kriyā chhe. evun gnān ane evī kriyā te ja mokṣharūpī suprabhāt pragaṭavāno
upāy chhe. koī shubharāgathī ke jaḍanī kriyāthī mokṣha pragaṭato nathī. paṇḍit banārasīdāsajī paṇ kahe chhe ke–
बिनसि अनादि अशुद्धता, होइ शुद्धता पोख।
ता परिणतिको बुध कहे, ज्ञान क्रियासों मोख।।३७।।
hun gnānasvabhāvathī pūro bharelo chhun evī shraddhā ane oḷakhāṇavaḍe gnānamān shuddhatānun poṣhaṇ thāyane
anādinī ashuddhatāno nāsh thāy tene santo gnānakriyā kahe chhe. svabhāvanī oḷakhāṇathī je shuddha pariṇati pragaṭī
te pariṇati ja gnān chhe, ne ashuddhatā ṭaḷī te pariṇati ja kriyā chhe, tenāthī ja mokṣha thāy chhe. ‘hun gnān chhun, hun
darshan chhun, hun chāritra chhun, evā vikalpa te paṇ rāg chhe, te mokṣhanī kriyā nathī, paṇ hun chaitanya–bhānu chhun,
chaitanyasvarūpane koī vikalpanī apekṣhā nathī–em svabhāvanā āshraye, vikalparahit shraddhā–gnān–chāritra te ja
mokṣhanī kriyā chhe.
(6) samyagdashanarūp apratahat saprabhat
hun–ātmā chaitanyabhānu chhun. jem sūryane dīpakanī jarūr paḍe nahi tem mārā chaitanyaprakāshane paranī apekṣhā
nathī. mārī ja chaitanyashaktivaḍe badhun jaṇāy chhe. e chaitanyashakti paripūrṇa chhe, ne vikār rahit chhe.–āvī yathārtha shraddhā
ne oḷakhāṇ thatān anādino mithyātvarūp andhakār ṭaḷyo te pharīthī have kadī ūpaje nahi, ane je samyaktvarūp
prakāsh pragaṭayo te pharīthī kadī nāsh thāy nahi. samyagdarshan thayun te have apratihatapaṇe siddhadashā līdhe ja chhūṭako.
atyāre paṇ kṣhāyak jevā apratihat samyaktvanā ja bhaṇakār jīv pragaṭ karī shake chhe. ātmāmān samyagdarshanano je