
svaparyāyane kāḷ ke karmo roke chhe? nahi, e to paradravyo chhe, te tārī paryāyane rokavā samartha nathī. māṭe he bhāī! tun
parādhīn draṣhṭi chhoḍīne tārā svabhāvanā lakṣhe puruṣhārtha kar. puruṣhārthavaḍe avashya mokṣhamārganī prāpti thaī shake chhe.
jonārā chhe teo em jāṇe chhe ke ‘atyāranā jīvo pote ja ochhā puruṣhārthanī lāyakātavāḷā chhe māṭe pañchamakāḷ
kahevāy chhe. ’ āmān ekanī draṣhṭi kāḷ upar chhe, bījānī draṣhṭi ātmānā puruṣhārtha upar chhe, e moṭo draṣhṭibhed chhe.
upachār karavāmān āve chhe. pañchamakāḷe bharatakṣhetramān janmelā jīvo mukti na pāme eno kharo artha e chhe ke te te
jīvonī vartamān svaparyāyanī lāyakāt ja mukti pāme evī nathī ane tethī ja kāḷane te prakāranun (muktinun)
nimitta kahevātun nathī. parantu mahāvidehakṣhetranā koī munine upāḍīne devo ahīn mūkī jāy to te muni ahīn paṇ
mokṣha pāmī shake chhe. ā ja bharatakṣhetra ane ā ja pañchamakāḷ hovā chhatān te jīv potānī svaparyāyanī
lāyakātavaḍe mokṣha pāmī shake chhe. jo jīvanī potānī svaparyāyanī lāyakāt mokṣha pāmavānī hoy to tene ā ja
kṣhetra ane ā ja kāḷ mokṣhanun nimitta kahī shakāy chhe. siddhānt e chhe ke upādānanī svaparyāyanī lāyakāt mujab
paradravyamān ārop karīne tene nimitta kahevāy chhe; parantu paradravyane anusarīne upādānanī paryāy thatī nathī.
potānī darek samayanī paryāyanī lāyakāt jīv pote potānā te te samayanā puruṣhārthathī kare chhe. eṭale
lāyakātamān bījun koī kāraṇ nathī paṇ te vakhatano puruṣhārtha ja te lāyakātanun kāraṇ chhe. jevo puruṣhārtha kare tevī
lāyakāt te samaye thāy chhe.
paryāy thāy chhe. kadī koī par dravya ātmānī paryāyane vash karatun nathī, paṇ ātmā pote savalakṣha chūkīne par
lakṣhamān ekāgra thāy chhe, e ja parādhīnatā chhe. agnānīo svaparyāyane na jotān paradravyano doṣh kāḍhe chhe. “par
dravyo to sau potapotānā bhāvamān hatān, paṇ tun pote shā māṭe svabhāvanī ekāgratāthī chhūṭayo? ” em
gnānīo kahe chhe. par dravyanā kāraṇe doṣh thayo nathī. rastāmān kūvo hoy ane temān koī māṇas paḍe to kono
doṣh? shun kūvo vachche āvyo māṭe te paḍyo? nahi; te pote shā māṭe āndhaḷo thaīne (–bedarakārīthī) temān
paḍyo? teṇe joīne sāvadhānīthī chālavun hatun; kūvo to tenā ṭhekāṇe ja paḍyo hato, kūvāe kāī māṇasane parāṇe
kheñchīne pāḍayo na hato. jo māṇas pote kūvāthī judā raste chāle to kūvo kāī tene baḷajabarīthī potā taraph
kheñchī lāvato nathī. tem kāḷ ane karmo vagere badhān paradravyo pot potānā kāraṇe ā jīvathī bhinnapaṇe sthit
chhe, te koī ā jīvanā puruṣhārthane baḷajabarīthī rokatā nathī, jīv pote ūndhā puruṣhārthavaḍe potānā upayogane te
taraph laī jaīne vikārī thāy chhe. jo savaḷā puruṣhārthathī te taraphanā upayogane khaseḍīne potānā svabhāv taraph
pariṇaman kare to kāī te kāḷ ke karma vagere paradravyo tene kāṇḍu jhālīne nā pāḍatā nathī. māṭe jīvoe pratham to
potānā chaitanya svabhāvane parathī bhinna jāṇīne, chaitanyano je upayog par taraph ekāgra thaī rahyo chhe te
upayogane potānā ātmā taraph ekāgra karavāno chhe, eṭale mātra potāno upayog badalavāno chhe, e ja
muktino upāy chhe. ‘upayog svataraph ekāgra karavo’ temān samyagdarshan–gnān–chāritra traṇe samāī jāy chhe.