પર્યાયમાં જેટલા શુભાશુભ ભાવ થાય તે બધા ઉપદ્રવ
છે. સ્વભાવ તો ત્રિકાળ અબંધ જ છે. સ્વભાવ કદી
બંધાય નહિ. આત્મા તો આનંદકંદ કલ્યાણ સ્વરૂપ છે
તેથી તેમાં એકાગ્રતા છોડીને બહાર ક્યાંય ન જા. હે
તપોધન! આત્મામાં જેટલા દયા, દાન, ભક્તિ, પૂજા કે
હિંસા, ચોરી, જુઠ આદિના ભાવ થાય તેને તું દુઃખ દેખ.
જે પ્રાણી જ્ઞાનાનંદ ચૈતન્યમાં લીન થતા નથી તે મોટા
રાજા કે દેવ હોય તો પણ દુઃખી છે. જેઓ વિષયોમાં સુખ
માને છે તેઓ તો અગ્નિના હિંડોળે હીંચકે છે, તેમને
આત્માની શાંતિ નથી. શું દુઃખનું લક્ષણ બહારમાં રાડો
પાડે તે હશે? દુઃખનું લક્ષણ પોતાને ભૂલીને પરમાં
ભટકવું તે છે. મોટા દેવો અને રાજાઓને પણ
આત્મભાન વિના પ્રત્યક્ષ દુઃખી જાણ.