Atmadharma magazine - Ank 062
(Year 6 - Vir Nirvana Samvat 2475, A.D. 1949).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 6 of 37

background image
: માગશર: ૨૪૭૫ બ્રહ્મચર્ય અંક : ૨૫:
થાઓ અને તેઓ આત્માની સંપૂર્ણ શુદ્ધતાને અલ્પકાળમાં પામો–એવી મારી પ્રાર્થના છે.
(૬) હવે, આ પ્રસંગે, તે બહેનોને ઉદેશીને થોડા શબ્દો કહેવાની જરૂર છે–જુઓ, બહેનો! તમે લાંબા
કાળથી સત્પુરુષોના સમાગમમાં રહો છો; નિરંતર તત્ત્વજ્ઞાનનો અભ્યાસ કરો છો અને તે તત્ત્વજ્ઞાનમાં આગળ
વધવા માગો છો, તમારી તે ભાવના સુંદર છે; તે કાર્યમાં તમે ખંતપૂર્વક હોંશ અને ઉત્સાહથી આગળ વધજો,
પરમ સત્યધર્મ પ્રત્યેના તમારા પુરુષાર્થને દિન–પ્રતિદિન આગળ વધારજો. સતી ચંદના, સીતા, અંજના, દ્રૌપદી
વગેરે ધર્માત્માઓના જીવનના અનેક પ્રસંગો અને તે તે પ્રસંગોમાં તેમની ધર્મદ્રઢતાને સર્વ પ્રસંગે હૃદયમાં
રાખજો. તમે ગમે તેવા સંજોગોમાં મુકાઓ તો પણ ત્યારે તમારા તત્ત્વજ્ઞાન અને બ્રહ્મચર્યને તમે દીપાવજો, અને
ધર્મની શોભા તથા પ્રભાવના વધે તેવા પવિત્ર કાર્ય કરજો. તમે પણ એવા જ મનોરથો સેવો છો, તમારા તે
મનોરથો સફળ થાઓ એવા મારા તમને આશીર્વાદ છે.
શ્રી જિનશાસનમાં આવા અનેક કુમાર ભાઈઓ ને કુમારિકા બેનો થાઓ, સત્ધર્મના પંથે ચડો, તત્ત્વજ્ઞાન અને
વૈરાગ્યમાં આગળ વધી ધર્મની પ્રભાવના વધારો અને પોતાનું આત્માનું કલ્યાણ કરો, –એવી ભાવના સાથે વિરમું છું.
આત્મધર્મ
(છઠ્ઠા વર્ષમાં પ્રવેશ)
ગતાંકથી આ ‘આત્મધર્મ’ માસિકના પાંચ વર્ષ પૂરા થઈને છઠ્ઠા વર્ષની શરૂઆત થઈ છે. આ માસિકમાં
આપવામાં આવતા પરમ પૂ. સદ્ગુરુદેવશ્રી કાનજી સ્વામીના વ્યાખ્યાનો દ્વારા પાંચ વર્ષમાં તત્ત્વજ્ઞાનને લગતા
અનેક જટિલ પ્રશ્નોનો નિકાલ થયો છે. તત્ત્વજ્ઞાનના અનેક વિષયો વિકવિધશૈલીથી પ્રસિદ્ધ થયા છે અને ઘણા
મુમુક્ષુઓ તેનો લાભ લઈ રહ્યા છે. જૈનધર્મના નામે તો માસિક વગેરે ઘણા પત્રો નીકળે છે. પરંતુ તેમાંના
લખાણો મુખ્યપણે તો રાજદ્વારી બાબતોથી ભરેલા હોય છે, કવચિત્ બીજા લેખો હોય છે તો તેમાં કોઈ એવો
લેખ નથી હોતો કે જે લેખ મુમુક્ષુ જીવોને નિઃસંદેહપણે આત્મહિતનો માર્ગ દર્શાવી શકે. તે બધા પત્રોથી આ
માસિકની રીત તદ્ન જુદી જ છે. આ પત્રમાં એક માત્ર તત્ત્વજ્ઞાનના જ વિષયો અને તે પણ ચાલુ ઘરગથ્થું
ભાષામાં આપવામાં આવે છે; અને તેથી સત્ધર્મની પ્રભાવના સારી રીતે ચાલી છે.
[] જૈન શાસનનું તત્ત્વજ્ઞાન ઘણું વિશાળ છે, તેના અનેક વિષયો આત્મધર્મમા આવી ગયા છે, તેમાંથી
કેટલાકની યાદી નીચે મુજબ છે.
(૧) દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયનું સ્વરૂપ.
(૨) નિશ્ચય–વ્યવહારનું સ્વરૂપ.
(૩) વિશ્વનું સંપૂર્ણ વ્યવસ્થિતપણું છે અર્થાત્ દરેક દ્રવ્યના ક્રમબદ્ધ પર્યાય છે, તેનું સ્વરૂપ.
(૪) વિશ્વના દરેક પદાર્થની સંપૂર્ણ સ્વતંત્રતા.
(૫) ઉપાદાન નિમિત્તનું સ્વરૂપ.
(૬) સમ્યગ્દર્શન તે જ ધર્મનું મૂળ છે, તે સમ્યગ્દર્શનનું સ્વરૂપ.
(૭) મિથ્યાત્વ તે જ સંસારનું મૂળ છે, તે મિથ્યાત્વનું સ્વરૂપ.
(૮) જીવ પોતે જ સ્વભાવને ભૂલીને અનાદિથી અવિ–દ્યાને સેવતો આવે છે, તેથી જ સંસારમાં રખડે
છે, છતાં તે કર્મ વગેરે બીજા પદાર્થો ઉપર દોષ નાંખે છે.
(૯) પુણ્યનું સ્વરૂપ; પુણ્ય તે ધર્મ નથી તેમ જ તે ધર્મનું કારણ પણ નથી.
(૧૦) વ્યવહાર કરતાં કરતાં કદી નિશ્ચયધર્મ પ્રગટે નહિ.
(૧૧) આત્મા પરનું કાંઈ કદી કરી શકતો નથી.
(૧૨) જડકર્મ પરદ્રવ્ય છે તે આત્માને લાભ કે નુકશાન કરી શકે નહિ. જડ કે ચેતન કોઈ પણ પર
વસ્તુને આત્માને લાભ નુકશાન કરી શકે નહિ.
(૧૩) શરીર સાથેની એકત્વબુદ્ધિના કારણે જ પુણ્યથી લાભ થાય એવી જૂઠી માન્યતાના કારણે જ જીવ
પોતાથી દુઃખી થઈ રહ્યો છે, જડકર્મો તેને દુઃખ દેતાં નથી.
(૧૪) ધન, સ્ત્રી, પુત્ર, તેમજ બહારની કહેવાતી સવગડો વગેરેથી જીવ સુખી થતો નથી તેમજ તેના અભાવમાં
અથવા તો બહારની કહેવાતી અગવડોથી જીવ દુઃખી થતો નથી, પણ પોતાના અજ્ઞાનભાવથી જ તે દુઃખી થઈ રહ્યો છે.
(૧૫) ધર્મ ક્યાં થાય? અને કેવી રીતે થાય? અધર્મ ક્યાં થાય અને કેવી રીતે થાય?