Atmadharma magazine - Ank 071
(Year 6 - Vir Nirvana Samvat 2475, A.D. 1949).

< Previous Page  


PDF/HTML Page 17 of 17

background image
ATMADHARM Regd. No. B. 4787
જ્ઞાનસ્વભાવની આરાધનાનું ફળ મોક્ષ
વિરાધનાનું ફળ નિગોદ
અજ્ઞાની જીવો પૈસા ખરચવાથી પુણ્ય અને ધર્મ મનાવે છે, અને તેના
ફળમાં સ્વર્ગ–મોક્ષ મળશે એમ કહે છે; પણ જ્ઞાનીઓ તો કહે છે કે–પૈસા
ખરચવાના કારણે તો પુણ્ય–પાપ કે ધર્મ કાંઈ થાય નહિ, કેમકે તે તો જડ છે,
આત્મા તેનો કર્તા નથી. પરંતુ હું પરનો કર્તા ને મેં પૈસા ખરચ્યા એમ
માનીને, તેમ જ પુણ્યથી ધર્મ માનીને મિથ્યાત્વની પુષ્ટિ કરીને તે મહાપાપી
જીવ નિગોદમાં જશે. જુઓ; અજ્ઞાનીઓ પૈસા ખરચવાથી મોક્ષ મનાવી રહ્યા
છે! જ્ઞાનીઓ કહે છે કે, પૈસાની ક્રિયાનો હું કર્તા એમ માનનારો જીવ
મિથ્યાત્વને લીધે નિગોદ જશે. જ્ઞાની અને અજ્ઞાનીની માન્યતામાં આવો
વિરોધ છે. આ માન્યતા સાથે ધર્મ–અધર્મનો સંબંધ છે.
પુણ્યથી કે જડની ક્રિયાથી આત્માનો ધર્મ માનશે તે જીવ મિથ્યાત્વને
લીધે નિગોદમાં જશે એમ કહ્યું તે વાત કાંઈ બીવરાવવા માટે કરી નથી પણ
યથાર્થ સ્વરૂપ સમજાવ્યું છે; જેણે આત્માના જ્ઞાનને સ્વભાવથી છોડાવીને
સંયોગો સાથે જોડયું છે તેના જ્ઞાનનું પરિણમન અનંતુ હીણું થઈ જશે, તેનું જ
નામ નિગોદ દશા છે; તેની જ્ઞાનશક્તિ અત્યંત હણાઈ ગઈ હોવાથી બાહ્ય
નિમિત્તરૂપે પણ માત્ર એક સ્પર્શેન્દ્રિય સિવાય બીજી કોઈ ઈન્દ્રિયો હોતી નથી.
“હું જ્ઞાતા સાક્ષીસ્વરૂપી નથી પણ પરનો અને વિકારનો કરનાર છું”
એમ જેણે પરનું કર્તાપણું માન્યું અને જાણવાનો સ્વભાવ ન માન્યો તે જીવની
મિથ્યા માન્યતામાં એમ આવી જાય છે કે મારો જાણવાનો સ્વભાવ ઢંકાઈ
જાઓ અને મારામાં વિકારનો તેમ જ પરનું કરવાના ભાવનો વિકાસ થાઓ.
એ મિથ્યા માન્યતાને લીધે તે જીવનું જ્ઞાન છેલ્લામાં છેલ્લી હદે ઢંકાઈ જશે ને
તે એકેન્દ્રિય થશે, પોતાના જ્ઞાન સ્વભાવની વિરાધનાનું ફળ એ જ છે. અને
જેણે પોતાના જ્ઞાતા સાક્ષીસ્વરૂપને સ્વીકારીને, વિકારની અને પરના
કર્તૃત્વની મિથ્યાબુદ્ધિને ઉડાડી દીધી છે તે જીવ સમયે સમયે પોતાના
જ્ઞાતાપણાને વધારતો વધારતો અને રાગાદિ ભાવોને દૂર કરતો થકો
અલ્પકાળે કેવળજ્ઞાન પામે છે ને સાક્ષાત્પણે સંપૂર્ણ જ્ઞાતા થઈ જાય છે. –
પોતાના જ્ઞાનસ્વભાવની આરાધનાનું આ ફળ છે.
–ભેદવિજ્ઞાનસાર
મુદ્રક: ચુનીલાલ માણેકચંદ રવાણી, શિષ્ટ સાહિત્ય મુદ્રણાલય: મોટા આંકડિયા સૌરાષ્ટ્ર તા ૨૨–૮–૪૯
પ્રકાશક: શ્રી જૈન સ્વાધ્યાય મંદિર ટ્રસ્ટ: સોનગઢ વતી જમનાદાસ માણેકચંદ રવાણી, મોટા આંકડિયા: સૌરાષ્ટ્ર