nimittattAbuddhi te mati–shrutagnAn chhe eTale mati–shrutagnAnano ja abhAv Tharashe.
atIt ane anAgatakALanA paryAyone vartamAnamAn kaI rIte jANI shake? avadhignAne je rIte jANyun te ja rIte
jo padArthonI kramabaddha avasthA na thAy to avadhignAn ja siddha thaI shakashe nahIn. svabhAvaparyAy ho ke
vibhAvaparyAy ho, te badhA kramabaddha ja thAy chhe.
evA sarva prakAranA padArthone paN te gnAn jANe chhe. kAL apekShAe A gnAn jaghanyapaNe sAt–ATh bhav
AgalA–pAchhalA jANe, ane utkRuShTapaNe asankhyAt bhav AgalA–pAchhalA jANe. bhaviShyanA jIvit–maraN,
lAbh–alAbh, vagere jo nishchit na hoy to gnAn tene kyAthi jANe?
pUrNa gnAn chhe ne temAn sampUrNa gneyo jaNAy chhe. lokAlok karatAn paN anantagaNA gneyo hoy to tene paN jANI le
evun divya sAmarthya kevaLagnAnamAn chhe.
gnAyakabhAvano nirNay Ave chhe, ane gnAyakabhAvano nirNay te ja samyak puruShArtha chhe. jIvanA yathArtha puruShArtha vagar A
nirNay thaI shakato nathI. jIv jyAre Avo nirNay kare tyAre tene par padArthomAn kAI paN pheraphAr karavAnI mithyAbuddhi
rahetI nathI; vishvanA badhA padArtho tenA svabhAv pramANe kramabaddha ja thAy chhe eTale hun temAn kAI paN pheraphAr karI shakato
ja nathI Avo potAnA gnAnamAn nirNay thatAn, ‘par padArthonun shun thAy chhe?’ te taraph lakSha karavAnun rahetun nathI, eTale teno
puruShArtha potAnA gnAnasvabhAv taraph ja vaLe chhe. ane potAmAn paN, paryAyabuddhi TaLIne dravyadraShTi thAy chhe. “jo badhun ja
niyamabaddha–kramasar thAy chhe, ane jIv temAn kAI ja pheraphAr karI shakato nathI, to jIvano puruShArtha raheto nathI” em
mAnanArane, kramabaddhaparyAyone jANanAr je potAno gnAyakasvabhAv chhe tenI pratIti nathI. badhA padArthomAn kramabaddha
pariNaman thAy chhe teno hun jANanAr chhun–evo je gnAyakabhAv te ja param puruShArtha chhe. paramAn koI pheraphAr karI shake evo
AtmAno puruShArtha chhe ja nahIn.
chhUTIne svabhAv taraph jemane vaLavun nathI evA jIvone uparyukta vastusvabhAvanI vAt sAmbhaLatAn em thaI jAy chhe
ke– ‘arere! shun AtmA koInun kAI ja na karI shake? AtmA paramAn kAI pheraphAr na karI shake? –to to AtmA puruShArtha
rahit, nirudyamI ane niShkriy thaI jashe!’ evA jIvone parapadArthanun karavAno ahankAr karavo–te ja puruShArtha bhAse
chhe, paN te ahankArarahit vItarAgI gnAyakabhAv pragaT karavo–te param puruShArtha chhe–em teo jANatA nathI. jIvano
puruShArtha potAmAn ja hoy, paN paramAn te kAI ja karI shake nahIn. Avun jene bhAn nathI te jIvonI draShTi par taraphathI,
nimitta taraphathI; sharIranI kriyA taraphathI, karmanA uday taraphathI, vyavahAr taraphathI, puNya taraphathI ke paryAy taraphathI kadI
khasatI nathI ane gnAnasvabhAvInI svadravya taraph temanI draShTi vaLatI nathI; e rIte temane vastusva–