paryāy shemānthī āvashe?–bījī kṣhaṇe to tattvano nāsh thaī jashe! māṭe kṣhaṇik paryāy jeṭalo ja ātmā nathī, paṇ
bhagavān ātmā avyakta chhe. ātmāne–‘avyakta’ kahyo teno artha em na samajavo ke te gnānamān jaṇāto
nathī. gnānamān to te pūrepūro jaṇāy chhe tethī te apekṣhāe to gnānamān te vyakta chhe. paṇ kṣhaṇik paryāyamān pote
ākho āvī jato nathī māṭe tene avyakta visheṣhaṇathī oḷakhāvavāmān āve chhe.
draṣhṭimān āvatī nathī. tethī paryāyanī buddhi chhoḍāvīne vastunī draṣhṭi karāvavā kahyun ke ātmā kṣhaṇik paryāy mātra nathī.
ākhī vastu avyakta chhe, te vastunī draṣhṭi karo. paryāy to kṣhaṇik badalatī chhe, tenā āshraye to kṣhaṇik vyaktinī ja
pratīt thashe paṇ ākhun tattva pratītamān nahi āve kem ke tattva kṣhaṇik vyakti mātra nathī; ek paryāy uparathī lakṣha
chhūṭī javā chhatān antaramān dravyanun avalamban chhūṭatun nathī māṭe ātmā kṣhaṇik paryāy jeṭalo vyakta nathī paṇ avyakta
chhe. evā trikāḷī ākhā avyakta ātmānī pratīt karavī te ja samyakshraddhā chhe.
‘vyaktapaṇun tathā avyaktapaṇun bheḷān mishritarūpe tene pratibhāsavā chhatān paṇ tekevaḷ vyaktapaṇāne
kārya banne vartamānamān ek sāthe chhe, temane kāḷabhed nathī ne te bannenā gnānano paṇ kāḷ bhed nathī. dravya–paryāy
banne ek sāthe chhe ane gnānamān te banne ek sāthe pratibhāse chhe. banne ek sāthe jaṇāvā chhatān ekalī paryāyane ja
jāṇato nathī māṭe ātmā avyakta chhe.
hovā chhatān, ekalī paryāyane ja jāṇato nathī, paṇ dravyanā gnānasahit paryāyanun gnān kare chhe. juo, samyak shraddhā
gnān paryāy chhe te ākhā dravyane kabūle chhe, eṭale te paryāyane jāṇatān tenā viṣhayarūp ākhā dravyanun gnān paṇ
temān āvī jāy chhe–parantu tethī ‘gnān ekalī vyakta paryāyane ja jāṇe chhe ne avyakta dravyane nathī jāṇatun’ –em
nathī. gnān to avyakta dravya ane vyakta paryāy–bannene jāṇe chhe. gnānamān dravya–paryāy banne ek sāthe jaṇātān
hovā chhatān, te gnān avyakta dravyanī taraph vaḷīne te dravyanā gnān sahit paryāyane jāṇe chhe. ekalī vyakta
paryāyane jāṇatān paramārtha ātmā jaṇāto nathī paṇ avyakta dravyanā gnān sahit paryāyane jāṇanārā gnānamān ja
avyakta chhe. ekalī paryāyane jāṇatān bhagavān ātmānun svarūp jaṇātun nathī, paṇ dravyanā gnān sahit paryāyane
jāṇe to bhagavān ātmānun svarūp jaṇāy chhe.