: bhAdaravo : 2477 : 233 :
varNavyo. have nAstitvanayathI jotAn te ja AtmA par chatuShTayathI nAstitvarUp chhe–em kahe chhe.
[4] nAstitvanaye AtmAnun varNan
Atmadravya nAstitvanaye paradravya kShetra–kAL–bhAvathI nAstitvavALun chhe;–alohamay, dorI ne kAmaThAnA
antarALamAn nahi rahelA, sandhAyelI avasthAmAn nahi rahelA ane alakShyonmukh evA pahelAnnAn tIranI mAphak.
astitva ane nAstitva e bane dharmo ek ja vastumAn ek sAthe rahelAn chhe; tethI astitvadharmanA
varNanamAn je tIranun draShTAnt hatun te ja tIr nAstitvadharmanA draShTAntamAn lIdhun chhe. eTale astitvadharma judI vastuno,
ne nAstitvadharma judI vastuno,– em nathI paN ek ja vastunA te banne dharmo chhe.
je tIrane svatuShTayathI astirUp kahyun te ja tIr, anya tIranA dravyanI apekShAthI alohamay chhe, anya
tIranA kShetranI apekShAthI dorI ne kAmaThAnA vachagALAmAn nahi rahelun chhe, anya tIranA kALanI apekShAthI
sandhAyelI sthitimAn nahi rahelun chhe, ane anya tIranA bhAvanI apekShAthI alakShyonmukh chhe; tem AtmA potAnA
svachatuShTayanI apekShAe astirUp chhe ne te ja AtmA par vastunA dravya–kShetra–kAL–bhAvanI apekShAe nAstirUp
chhe.
AtmAno jANanAr–dekhanAr svabhAv chhe, tenI sAthe bIjA anant dharmo chhe; te badhA dharmono pinD AtmA
chhe. AtmAnA anant dharmomAnthI koIpaN dharma paranA AdhAre nathI tem ja parane lIdhe nathI, ane par vastuno
koI dharma AtmAmAn nathI tem ja AtmAne lIdhe nathI. potapotAnA anantadharmo darek vastumAn svatantra chhe. ahIn
to AtmAne oLakhAvavA mATe AtmAnA dharmonun varNan chAle chhe.
AtmadravyamAn anant dharmo chhe, te badhA dharmone ek sAthe pramAN jANe chhe ane nay tenA ekek dharmane
mukhya karIne jANe chhe. vastumAn dharmo anant chhe tem tene jANanArA nayo paN anant chhe. temAnthI dravyanay,
paryAyanay ane astitvanay e traN nayathI AtmAnA dharmonun varNan karyun. have chothA nAstitvanayathI AtmA
kevo chhe te vAt chAle chhe.
je Atmadravya potAnA dravya–kShetra–kAL–bhAvathI astitvavALun chhe te ja Atmadravya paranA dravya–kShetra–
kAL–bhAvapaNe nathI eTale ke nAstitvavALun chhe. parathI na hovApaNun te paN vastuno ja ek ansh chhe. vastumAn
jyAn bhAv–ansh chhe tyAn ja Avo abhAv–ansh chhe, jyAn svathI astitvarUp dharma chhe, tyAn ja parathI nAstitvarUp
dharma paN bhego ja chhe; ek ja anshInA be ansho chhe. nAstitvadharma paN potAno ja ansh chhe. nAstitvadharma pote
kAI vastumAn abhAvarUp nathI, paN sat chhe. te dharmamAn ‘parapaNe nathI’ evI paranI apekShA bhale Ave paN te
nAstitvadharma kAI paranA AdhAre ke parano nathI, te dharma to vastuno potAno ja chhe.
AtmAno nAstitvadharma em batAve chhe ke badhAy par padArthopaNe AtmA nAstirUp chhe, eTale par vastu
AtmAmAn shun kare? ne AtmA koI paravastumAn shun kare? be dravyonI vachche paraspar abhAvarUp evI abhedya
dIvAl chhe ke koI koImAn kAI karI shake nahi. par vastunA dravya–kShetra–kAL–bhAv paramAn tenA potAthI chhe, ne
AtmAnA dravya–kShetra–kAL–bhAv AtmAmAn potAthI chhe, ekanI bIjAmAn nAsti chhe. je jIv A vAt barAbar
samaje te parAshrayanI buddhi chhoDIne svAshray taraph vaLyA vagar rahe ja nahi.
karmanA chatuShTayapaNe karmanun astitva chhe ne tenA chatuShTayapaNe AtmA nathI, eTale karma AtmAne kAI kare
em bane nahi. tem shAstra ke vANI tenun astitva AtmAthI bhinna chhe, tenA astitvamAn AtmAnun nAstitva chhe,
mATe te shAstra ke vANIne lIdhe AtmAne gnAn thAy em banatun nathI. shAstra vagere par vastuthI mane gnAn thAy
ke karma vagere par vastuthI mArun gnAn aTake em jeNe maLyun chhe, teNe parapaNe AtmAnun nAstitva chhe em jANyun
nathI eTale ke AtmAnA nAstitva dharmane jANyo nathI, tethI teNe AtmAne ja jANyo nathI. AtmA kevo chhe te
jANyA vinA dharma karashe shemAn?
jagatamAn ek AtmA ja chhe ne bIjun badhun bhram chhe em je mAne te AtmAnA nAstitvadharmane mAnI shake
nahi. jagatamAn AtmAnun tem ja AtmA sivAy bIjA padArthonun astitva chhe tene kabUle to ja ‘AtmA te
paravastupaNe nathI’ em nAstitvadharmane mAnI shake.