
paṇ ātmā parano to kartā nathī. vyavahāre ātmā rāgano kartā chhe, kem ke rāg te potānī paryāyano bhāv chhe
tethī temān ‘tadguṇasamvignān’ lāgu paḍe chhe.
tārā dravyanī prabhutāmān to vikār nathī, paṇ paryāyamān vikār chhe. asadbhūt vyavahārathī te vikārane
paryāyanī prabhutā chhe–em tun jāṇ; vikār thavānī lāyakāt tārī paryāyanī chhe. te vikārane ‘asadbhūt
vyavahār’ kahetān ja temān e vāt āvī gaī ke nishchayathī te tārun svarūp nathī. chaitanyanā svabhāvamān vikār
nathī tethī te ‘asadbhūt’ chhe, ane potānī paryāy chhe māṭe te ‘vyavahār’ chhe. e rīte, paryāyamān rāg chhe tene
oḷakhīne svabhāvamān teno niṣhedh karavā māṭe tene ‘asadbhūt vyavahār’ kahyo chhe. tyān je vyakta rāg chhe te
upacharitaasadbhūt vyavahār chhe ane je avyaktarāg chhe te anupacharitaasadbhūt vyavahār chhe.
karyo chhe. asadbhūt vyavahārathī vikār jīvano chhe–em je samaje te jīv vikāranun kāraṇ parane māne nahi, temaj
vikārane potānun paramārthasvarūp māne nahi. vikārane asadbhūt–vyavahārathī jīvano kahetān ja temān e banne vāt
āvī jāy chhe ke nishchayathī vikār te jīvanun svarūp nathī tem ja par chīj jīvane vikār karāvatī nathī. vikāranī
lāyakāt potānī vartamān pūratī paryāyanī chhe tethī tene vyavahār kahīne nishchayasvabhāvamān teno niṣhedh karyo.
ātmā paranun kare evo to koī nay ja nathī tethī tenā niṣhedhanī paṇ vāt ahīn līdhī nathī.
gnānapradhān kathanamān dravya–paryāy bannenun gnān karāvavā em kahyun ke vikārapaṇe ātmā ja pariṇame chhe. paṇ tyān
e vāt samajī levī ke kathan asadbhūt vyavahāranayathī chhe.
kayāre karyo? jo paryāyamān vikār bilakul thato ja na hoy to teno niṣhedh karavānī paṇ jarūr na paḍe. sādhak
jīv pote paryāyamān alpa vikārapaṇe pariṇame chhe tethī teno svabhāvanā āshraye niṣhedh karyo chhe. vyavahāre potānī
paryāyamān vikār thavānī prabhutā chhe eṭale ke vikārapaṇe ātmā pariṇame chhe em asadbhūt vyavahāranayathī
jāṇīne nishchayathī teno niṣhedh karyo. vikār koī par sanyog karāvatā nathī tem ja ātmā par sanyogamān kāī
pheraphār karī shakato nathī eṭale ke paramān to ātmānī prabhutā nathī tethī parano to niṣhedh karavānun rahetun nathī.
je potānī paryāyanī prabhutāthī karato hoy teno niṣhedh karī shakāy. par karāvatun hoy to tene rokī na shakāy.
vikāramān ātmānī ek samayapūratī paryāyanī prabhutā chhe, ane dravyanī prabhutā trikāḷ chhe temān vikār nathī.
vikāramān ātmānī prabhutā chhe em asadbhūt vyavahārathī gnān karāvīne dravyanī prabhutāmān teno niṣhedh karyo. tun
gnāyakasvabhāvane lakṣhamān le, paryāy uparathī tārun lakṣha kheñchī le. param shuddha gnāyakasvabhāvanī sanmukh draṣhṭi karavāthī
paryāyamān shuddhatā thashe. tārī paryāyamān tārā aparādhathī vikār thāy chhe māṭe tene vyavahār kahyo paṇ tārun paramārtha
svarūp batāvavā teno niṣhedh karīe chhīe. vikār potānī paryāy chhe tethī tene vyavahār kahīne–abhūtārtha
gaṇīne–teno niṣhedh karyo, paṇ parano niṣhedh na karyo kem ke par sāthe to ātmāne kāī sambandh nathī. svabhāvane
chūkīne potānī paryāyamān pote vikār kare chhe ne svabhāvanā lakṣhe pote tene ṭāḷe chhe.
kumbhār ghaḍo kare ke ātmā dehanī kriyā kare e vātane to ahīn nayābhāsamān gaṇī chhe. ātmā parano