
īndriyo tem ja rāganā avalamban vagar ja ātmānī chaitanyasattāmān gnānanun kārya thāy chhe. māṭe nakkī thāy chhe ke
īndriyothī ke rāgathī chaitanyasattā judī chhe. anantaguṇano ekarūp gāṇṭhaḍo andaramān bhāse chhe te konī hayātīmān
bhāse chhe? rāganī sattāmān ke jaḍ īndriyonī sattāmān te bhāsato nathī paṇ chaitanyasattānī hayātīmān ja
anantaguṇano ekarūp gāṇṭhaḍo bhāse chhe. te chaitanya sattānā svīkārathī dharmanī sharūāt thāy chhe.
rāgādi vyāpatā nathī ane ek guṇanī badhī paryāyomān paṇ te vyāpatā nathī, mātra ek guṇanī ek paryāyamān
samay pūratā ja te rāgādi bhāvo chhe. jyāre te ja vakhate ā bāju antaramān anant guṇ–paryāyamān trikāḷ
vyāpak akhaṇḍ vibhutāvāḷo bhagavān ātmā chhe.–to konī mukhyatā karavī? kono ādar–bahumān karavun?–
kṣhaṇik rāganun ke akhaṇḍ vibhutāvāḷā ātmānun? akhaṇḍavibhuno anādar karīne tūchchha rāgano ādar karavo te
mahān adharma chhe; dharmī jīv to akhaṇḍ vibhu evā nij ātmāno ja ādar kare chhe, dharmīnī anrtadraṣhṭimān
rāgano abhāv chhe.
paryāyomān vyāpak evo vibhuno artha karyo hato. ātmā ane teno darek guṇ samasta guṇ–paryāyomān vyāpak chhe
evī ātmānī vibhutā chhe. bahāranī lakṣhmī vagerenī vibhutā ātmāmān nathī. je jīv potānā shuddhachaitanya
vibhutvano vishvās kare tene anant guṇanī vibhūti–kevaḷagnānādi nijavaibhav pragaṭe.
trikāḷ ṭakavārūp ekarūp sāmarthya te dravya chhe. ātmāne ‘akhaṇḍ
gnāyak’ kahīne trikāḷī ekarūp dravyasvabhāv jaṇāvavo chhe. samay
samay vartīne trikāḷ thāy chhe–em ‘trikāḷathī’ (kāḷanā
lambāṇathī) gnāyakane lakṣhamān levo tem samajavānun nathī, paṇ
chaitanyamūrti ātmā trikāḷ ṭakanārī anant shaktisāmarthyarūpe
vartamānamān ja pūro chhe em samajavānun chhe, arthāt je vartamānamān
ja chhe te trikāḷ chhe. vartamānamān ja hun akhaṇḍ pūro chhun evī je draṣhṭi
te dravyadraṣhṭi chhe ne te ja samyak draṣhṭi chhe. te draṣhṭi pragaṭ thavāmān
anant puruṣhārtha chhe, ane te thatān darshanamoh tathā anantānubandhī
kaṣhāyano abhāv thāy chhe.