જિજ્ઞાસુઓને ઉપયોગી હોવાથી અહીં આપવામાં આવી છે. મૂલાચારની ટીકા શ્રી વસુનંદી
સિદ્ધાંતચક્રવર્તીદેવે કરેલી છે.
कुलवयसीलमहल्ले णिण्हवदोसो दु जप्पंतो।।
कुलव्रतशीलमहत्तो निह्नवदोषस्तु जल्पन्तः।।
છે એટલે કે જે વ્રતાદિનું પાલન કરનાર નથી તથા તેમાં દૂષણ લગાડનાર છે એવા સાધુને
કુળ–વ્રત–શીલવિહીન સમજવા જોઈએ. મઠાદિકોનું પાલન કરવાથી અથવા અજ્ઞાન વગેરેથી
ગુરુ સદોષ હોય છે; એવા ગુરુના, જ્ઞાની તથા તપસ્વી શિષ્યને પણ કુળહીન કહેવો જોઈએ.
અથવા (–ઉત્કૃષ્ટ અપેક્ષાએ) તીર્થંકર ગણધર તથા સાતઋદ્ધિસંપન્ન ઋષિઓથી ભિન્ન
મુનિઓને કુળ–વ્રત–શીલવિહીન કહેવા જોઈએ. એવા કુળ–વ્રત–શીલવિહીન મુનિઓ
પાસેથી સમ્યક્ શાસ્ત્રને ભણીને, જો કોઈ સાધુ કુળ–વ્રત–શીલસંપન્ન મુનિઓને બતાવે છે––
એમ કહે છે તો તે સાધુ નિહ્નવદોષથી દૂષિત થાય છે. જે સાધુ પોતામાં ગર્વ રાખે છે.
(અર્થાત્ ગર્વયુક્ત થઈને શાસ્ત્રનો અને ગુરુનો લોપ કરે છે), તે સાધુ શાસ્ત્રનો નિહ્નવ
તેમ જ ગુરુનો નિહ્નવ કરે છે; એવા અકાર્યથી તેને મહાન કર્મબંધ થાય છે. ‘હું
જિનેન્દ્રપ્રણીત શાસ્ત્ર ભણીને કે સાંભળીને જ્ઞાની નથી થયો પરંતુ નૈયાયિક–વૈશેષિક–
સાંખ્ય–મીમાંસક–બૌદ્ધ વગેરે વિદ્વાનો પાસેથી મને બોધ પ્રાપ્ત થયો છે’ –એમ જે લોકપૂજાદિ
હેતુથી કહે છે, તથા નિર્ગ્રંથ યતિઓ પાસેથી અધ્યયન કરીને લોકપૂજાદિ હેતુથી જે એમ કહે
છે કે ‘હું બ્રાહ્મણાદિક મિથ્યાત્વીઓ પાસેથી ભણ્યો છું, ’ ––તે ત્યારથી નિહ્નવદોષને લીધે
મિથ્યાદ્રષ્ટિ છે એમ સમજવું જોઈએ. સામાન્ય યતિઓ પાસેથી શાસ્ત્ર ભણીને એમ કહેવું કે
અનિહ્ન વિનય છે.