Atmadharma magazine - Ank 110
(Year 10 - Vir Nirvana Samvat 2479, A.D. 1953)
(English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 13 of 21

background image
: 32 : Atmadharma : 110
have paryAyanA kAraN–kArya kahIe chhIe:–
paryAyanAn kAraN–kArya
(1) dravya (tathA) guN te paryAyanun kAraN chhe ane paryAy kArya chhe; kem ke dravya vinA paryAy hoy nahi,–
jem samudra vinA tarang hotAn nathI tem. A pramANe paryAyano AdhAr dravya chhe, dravyamAnthI ja pariNati UThe chhe.
(AlApapaddhatimAn) kahyun chhe ke:–
अनादिनिधने द्रव्ये स्वपर्यायाः प्रतिक्षणं।
उन्मज्जंति निमज्जंति जलकल्लोलवज्जले।।
pRuShTha.26.
artha:–(jaLamAn jaLanA kallolonI samAn anAdinidhan dravyamAn dravyanA nij paryAyo pratyek samayamAn
utpanna thAy chhe tathA naShTa thAy chhe.) A pramANe paryAyanun kAraN dravya chhe.
(2) have guN te paryAyanun kAraN chhe e kahIe chhIe:–guNono samudAy dravya chhe; guN vinA dravya na
hoy, ane dravya vinA paryAy na hoy.–e rIte guN te paryAyanun kAraN chhe. –ek to A visheShaN (–prakAr) chhe,
ane bIjun guN vinA guNapariNati na hoy mATe guN, paryAyanun kAraN chhe. guN paryAy (rUpe) pariName chhe tyAre
guNapariNati (evun) nAm pAme chhe, mATe guN kAraN chhe ane paryAy kArya chhe.
(3) paryAyanun kAraN paryAy ja chhe, guN vinA ja (arthAt guNanI apekShA vagar ja) paryAyanI sattA
paryAyanun kAraN chhe; paryAyanun sUkShmatva paryAyanun kAraN chhe, paryAyanun vIrya paryAyanun kAraN chhe, paryAyanun pradeshatva
paryAyanun kAraN chhe. athavA,
(4) utpAd–vyay kAraN chhe (ne paryAy kArya chhe). kem ke utpAd–vyayavaDe paryAy jANavAmAn Ave chhe mATe
te paryAyanun kAraN chhe ane paryAy (tenun) kArya chhe.
e pramANe kArya–kAraNanA bhed chhe. vastuno sarvaras sarva svakAraN kArya ja chhe. kAraN kArya jANyA teNe sarva
jANyun. A paramAtmAne anant guNo chhe, anant shakti chhe, anant guNonA anantAnant paryAyo chhe, anant chetanA–
chihnamAn anant, anantAnat saptamabhang sadhAy chhe. A vagere prakAre vastuno anant mahimA chhe. te (mahimAne)
koI kyAn sudhI kahe? mATe jeo sant chhe teo svarUpanA anubhav (rUpI) amRutaras pIne amar thAo.
(chiddavilAs pRu. 92–95)
(anusandhAn pRuShTha 30thI chAlu)
niyam chhe ke hun goras nahi laun, te gorasane grahaN
karato nathI. mATe tattva chhe te traNe thaIne chhe. dUdh chhe te
gorasano paryAy chhe ane dahIn paN (gorasano) paryAy
chhe. ek paryAyamAtrane grahaN karavAthI gorasanI siddhi
thatI nathI, goras sarva (Akhun) (temAn) AvI jatun
nathI. tem ek utpAdamAn athavA vyayamAn athavA
dhuravamAn vastunI siddhi thatI nathI, (paN) vastu traNe
vaDe siddha chhe. jem koI pancharangI chitra chhe, (temAnthI)
ek ja rangane grahavAthI chitranun grahaN thatun nathI; tem
utpAd–vyay–dhurav e traNemay vastu chhe, (utpAdAdi
koI) ek ja vaDe tenun grahaN thatun nathI.
jo vastune dhurav ja mAno to be doSh lAge–* ek
to dhuravano ja nAsh thAy; utpAd–vyay vagar (vastu)
arthakriyAkArak na hoy ane arthakriyA vagar vastunI siddhi
na thAy– (vastumAn) ShaTguNI vRuddhi–hAni na thAy; em
thatAn (vastu) agurulaghu na rahe ne vastu halakI–bhAre
thaIne jaD thaI jAy, tethI chiddhuravatA na rahe. bIjA e
doSh–kShaNavartI paryAy paN nitya thaI jAy, em thatAn
adhurav paN dhurav thaI jAy.
vaLI kevaL utpAd ja mAnIe to be doSh
lAge–ek to utpAdan kAraN–vyayano abhAv thAy,
vyayano abhAv thatAn utpAdano abhAv thAy. bIjo
doSh e–jo asatno utpAd thAy to AkAshanA
phUlanI paN utpatti dekhAy paN e kalpanA jUThI chhe.
kevaL vyay ja mAnavAmAn Ave to be doSh
lAge–ek to vinAshanun (vyayanun) kAraN je utpAd
teno abhAv thAy, em thatAn vinAsh paN hoy nahi;
kAraN vagar kArya hoy nahi; bIjo e doSh–satno
uchchhed thaI jAy; ane satno uchchhed thatAn gnAnAdi
chetanAno nAsh thaI jAy.
mATe (utpAd–vyay–dhurav e) trilakShaNarUp
vastu chhe. 1
(–chiddavilAs pRu: 35 thI 38)
* juo, pravachanasAr gA.100 TIkA 1. juo, pravachanasAr gA. 100 TIkA.