અષાઢ: ૨૪૭૯ આત્મધર્મ : ૧૮૩ :
[૧]
• શ્રી જૈનદર્શન શિક્ષણવર્ગની પરીક્ષા •
[પરીક્ષામાં પૂછાયેલા પ્રશ્નો અને તેના જવાબો]
વિદ્યાર્થીઓને ઉનાળાની રજાઓ દરમિયાન સોગનઢમાં દરવર્ષે શિક્ષણવર્ગ
ખોલવામાં આવે છે. આ વર્ગ ખોલવાનું સં. ૧૯૯૭ થી શરૂ કરવામાં આવ્યું છે.
અનેક ગામના વિદ્યાર્થીઓ હોંશપૂર્વક આ શિક્ષણવર્ગનો લાભ લે છે એટલું જ
નહિ પણ સાથે સાથે મોટી ઉંમરના અનેક જિજ્ઞાસુઓ પણ વર્ગનો લાભ લે છે.
અને કોઈ કોઈ સંસ્થા સોનગઢની શિક્ષણ–પદ્ધતિના અભ્યાસ માટે પોતાના
શિક્ષકોને સોનગઢ મોકલે છે. આ વર્ષે શિક્ષણવર્ગમાં બાલવર્ગ ઉપરાંત પહેલો,
બીજો અને ત્રીજો એમ ત્રણ વર્ગ રાખવામાં આવ્યા હતા, તે ત્રણે, વર્ગની
પરીક્ષામાં પૂછાયેલા પ્રશ્નો તથા તેના જવાબો અહીં આપવામાં આવે છે.
–૧–
પ્રથમ વગર્ના પ્રશ્નો અને તેના જવાબો
વિષય: છહઢાળાની બીજી ઢાળ:
જૈનસિદ્ધાંત પ્રવેશિકા: પ્રશ્ન ૧ થી ૪૬
• પ્રશ્ન: ૧ •
સાત તત્ત્વોનાં નામ લખો અને મિથ્યાદ્રષ્ટિ જીવ તે સાત તત્ત્વોની કેવી કેવી ભૂલ કરે છે તે સ્પષ્ટતાથી
જણાવો.
• ઉત્તર: ૧ •
જીવ, અજીવ, આસ્રવ, બંધ, સંવર, નિર્જરા અને મોક્ષ એ સાત તત્ત્વો છે. મિથ્યાદ્રષ્ટિ જીવ તે સાત
તત્ત્વોની ભૂલ નીચે પ્રમાણે કરે છે:
(૧) જીવતત્ત્વન ભલ:
જીવ તો જ્ઞાનસ્વરૂપ ત્રિકાળ છે તેને અજ્ઞાની જાણતો નથી અને શરીર તે જ હું છું, શરીર મારું છે,
શરીરનાં કામ હું કરું છું––એમ માને છે; તથા શરીર સારું હોય તો મને લાભ થાય, બહારની સગવડતાથી હું
સુખી, બહારની અગવડતાથી હું દુઃખી, હું ગરીબ, હું રાજા, હું બળવાન, હું નિર્બળ, મારી સ્ત્રી, મારા છોકરાં,
મારા પૈસા, હું કુરૂપ, હું સુંદર–એમ માને છે, તે જીવતત્ત્વની ભૂલ છે.
(૨) અજીવતત્ત્વન ભલ:
મિથ્યાદ્રષ્ટિ જીવ મિથ્યાદર્શનનાં પ્રભાવથી એમ માને છે કે શરીર ઉપજતાં મારો જન્મ થયો અને શરીરનો
નાશ થતાં હું મરી જઈશ. ––આ અજીવતત્ત્વની ભૂલ છે. શરીર તો અજીવ છે, તેના ઉપજવાવિનશવાથી જીવ કાંઈ
ઉપજતો કે વિનશતો નથી.
(૩) અાસ્રવતત્ત્વની ભૂલ:
મિથ્યાત્વ, રાગ, દ્વેષ, ક્રોધ, માન વગેરે ભાવો આસ્રવ છે, તે ભાવો આત્માને પ્રગટપણે દુઃખ દેનારા છે, પણ
મિથ્યાદ્રષ્ટિ જીવ તેમ ન માનતાં, તેમને હિતરૂપ જાણીને નિરંતર તેનું સેવન કર્યા કરે છે. –તે આસ્રવતત્ત્વની ભૂલ છે.