कारणपरमात्मानो आश्रय करीने तेमां एकाग्रता करतां सम्यग्दर्शन थयुं; ज्ञानपर्याये अंतर्मुख थईने
कारणपरमात्मानो आश्रय करतां सम्यग्ज्ञान थयुं; चारित्रपर्याये कारणपरमात्मानी भावना करीने तेमां एकाग्र
थतां सम्यक्चारित्र थयुं. ने तेनुं फळ मोक्ष छे. आ रीते कारणपरमात्मानी ज भावनाथी कार्यपरमात्मा थवाय
छे, बीजुं कोई तेनुं कारण नथी.
परमात्मदशा प्रगट करे ते जीवने कार्यपरमात्मा कहेवाय छे.
कार्यशुद्धजीवनी) वात छे तेथी तेना कारण तरीके ‘कारणशुद्धजीव’ लीधो छे. सातमी गाथामां कार्यपरमात्मानी
वात हती त्यां पण तेना आधार तरीके कारणपरमात्मानी वात लीधी हती. त्रीजी गाथामां मोक्षमार्गना कारणनुं
वर्णन हतुं ने अहीं मोक्षना कारणनुं वर्णन छे एटले टीकाकारे जराक शैलि फेरवी छे. एकमां गुणना शुद्धपरिणाम
(–कारणशुद्धपर्याय)नी वात लीधी छे ने बीजामां समुच्चयपणे आखा द्रव्यना कारणशुद्धपरिणामनी वात लीधी
छे.–पण छे तो बधुं अभेद निर्मळपर्याय प्रगटवामां कांई द्रव्य गुण ने कारणशुद्धपर्याय ए त्रणेनुं जुदुंजुदुं
अवलंबन नथी, एकाकार अभेद द्रव्यना अवलंबनमां ए त्रणेय समाई जाय छे.
पण झीणी ज होय. छतां ते समजवानुं सामर्थ्य आत्मामां भर्युं छे. पुण्य–पापना भावो स्थूळ छे, ते स्थूळ
भावो तो अनादिकाळथी जीव करतो ज आव्यो छे, तेमां कांई हित नथी. पुण्य–पापथी पार अतीन्द्रिय
आत्मस्वभावनी समजण करवी ते अपूर्व छे ने तेमां ज आत्मानुं हित छे. भाई! तारुं स्वरूप केवुं छे तेनी ज
आ वात छे; जो पोते समजवा मांगे तो पोतानुं स्वरूप पोताने न समजाय–एम केम बने? जेने पोताना
आत्मानी खरेखरी दरकार होय तेने पोताना आत्मानुं स्वरूप समजाया वगर रहे ज नहि. आत्माने जाणवानी
खरी दरकार कदी जागी नथी तेथी ते अघरुं लागे छे. मुनिराज तो कहे छे के भव्यजीवोना कानमां अमृत रेडनारी
आ वात छे; आ वात समजे तो आत्माना अतीन्द्रिय आनंदरूपी अमृतनो अनुभव थाय.
कारणपरमात्मस्वभावना आश्रये सम्यग्दर्शनादि थया विना रहे नहि.
पुद्गलद्रव्य पूरण–गलन स्वभाववाळुं छे एटले पुद्गलो भेगा थाय ने छूटा पडे एवो तेनो स्वभाव छे.
ने तेना गुणो पण अचेतन छे.
गुणोना आधारभूत मूर्त छे’ एम गुणनी वात न लीधी पण ‘श्वेतादि वर्णोना आधारभूत मूर्त छे’ एम कहीने
पर्यायनी वात लीधी. श्वेतपणुं वगेरे गुण नथी पण वर्ण गुणनी पर्याय छे. आ रीते पुद्गलने पर्यायना
आधारभूत मूर्त कह्युं; तेम जीवमां पण ‘स्वभावगुणोना आधारभूत...’ कहेतां