: આસો : ૨૪૮૨ આત્મધર્મ (‘બ્રહ્મચર્ય અંક’–બીજો.) : ૨૨૭ :
“સમ્યગ્દર્શનું અફર આંગણું”
સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ કરવા માટે આંગણે આવેલો જીવ પહેલાંં પોતાના
આત્મસ્વભાવનો નિર્ણય કરે છે. ત્યાં જો કે મનનું અવલંબન છે પણ નિર્ણયમાં તો
‘અરિહંત જેવો મારો આત્મા છે’ એમ નક્કી કર્યું છે, એટલે તે નિર્ણયમાં મનના
અવલંબનની મુખ્યતા નથી પણ સ્વભાવ તરફના ઝૂકાવની મુખ્યતા છે, તેથી તેને
“સમ્યગ્દર્શનનું અફર આંગણું” કહ્યું છે.
•
વીર સં. ૨૪૭૫ના કારતક સુદ તેરસ ને રવિવારના રોજ છ બેનોએ બ્રહ્મચર્ય
પ્રતિજ્ઞા લીધી તે પ્રસંગે શ્રી પ્રવચનસાર ગાથા ૮૦ ઉપરના પૂ. ગુરુદેવના પ્રવચનમાંથી.
[૧]
આજે માંગળિક પ્રસંગ છે ને ગાથા બરાબર અલૌકિક આવી છે. પ્રવચનસારની ‘૮૦’ મી ગાથા છે;
૮૦ એટલે આઠ અને શૂન્ય, આઠ કર્મનો નાશ કરીને સિદ્ધદશા કેમ થાય તેની આ વાત છે.
અરિહંત ભગવાનનો આત્મા પણ પૂર્વે અજ્ઞાન દશામાં હતો ને સંસારમાં રખડતો હતો; પછી
આત્માનું ભાન કરીને તેણે પોતાના દર્શનમોહનો ક્ષય કર્યો, અને શુદ્ધોપયોગ વડે ચારિત્રમોહનો પણ ક્ષય
કરીને સર્વજ્ઞ અરિહંતદશા પ્રગટ કરી. –આવા અરિહંત ભગવાનના આત્માને દ્રવ્ય–ગુણ–પર્યાયપણે જે જીવ
બરાબર જાણે છે તે પોતાના આત્માને જાણે છે ને તેને દર્શનમોહનો નાશ થઈને શુદ્ધ સમ્યક્ત્વ પ્રગટે છે.
[૨]
અહીં તો, જે જીવ આત્મસ્વભાવના આંગણે આવ્યો તે જીવ સ્વભાવમાં જરૂર પ્રવેશ કરે છે–
એવી જ શૈલિ છે. આત્માના સ્વભાવની નિર્વિકલ્પ પ્રતીતિ ને અનુભવ તે સમ્યકત્વ છે, તે અપૂર્વ