Atmadharma magazine - Ank 169
(Year 15 - Vir Nirvana Samvat 2484, A.D. 1958).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 6 of 21

background image
કારતકઃ ૨૪૮૪ઃપઃ
આઠ અંગથી ઝગઝગતો
સમ્યક્ત્વરૂપી સૂર્ય
(સમકિતીના આઠ અંગનું અદ્ભુતવર્ણન)
(૨)
(સ. ગા. ૨૩૩ થી ૨૩૬ ઉપરના પ્રવચનોમાંથીઃ ગતાંકથી ચાલુ)
(પ) સમ્યગ્દ્રષ્ટિ ઉપગૂહન–અંગ
હું જ્ઞાયક સ્વભાવ છું–એમ અંર્તસ્વભાવના અનુભવપૂર્વક જ્યાં નિઃશંક પ્રતીતિ થઈ ત્યાં સમકિતી
નિર્ભયપણે પોતાના સ્વરૂપને સાધે છે; ત્યાં તેને સાત પ્રકારના ભયો હોતા નથી, ને નિઃશંકતા વગેરે આઠ
પ્રકારના ગુણો હોય છે, તે ગુણોનું આ વર્ણન ચાલે છે. સમકિતીની નિઃશંકતા, નિઃકાંક્ષતા, નિર્વિચિકિત્સા
અને અમૂઢદ્રષ્ટિ–એ ચાર અંગનું વર્ણન થઈ ગયું. હવે પાંચમું ઉપગૂહન અંગ બતાવે છે.
જે સિદ્ધભક્તિ સહિત છે,
ઉપગૂહક છે સૌ ધર્મનો,
ચિન્મૂર્તિ તે ઉપગૂહનકર
સમકિતદ્રષ્ટિ જાણવો. ૨૩૩
સમકિતી ધર્માત્મા સિદ્ધભક્તિ સહિત છે, સિદ્ધભક્તિમાં એટલે કે સિદ્ધસમાન પોતાના શુદ્ધ
આત્મામાં ઉપયોગને ગોપવ્યો હોવાથી (જોડયો હોવાથી) ધર્મીને ‘ઉપગૂહન’ છે, અને ક્ષણે ક્ષણે તેની
આત્મશક્તિઓ વધતી જતી હોવાથી તેને “ઉપબૃંહણ” પણ છે. ચિદાનંદ સ્વભાવ હું છું,–એમ અંતરમાં
ઉપયોગને જોડયો ત્યાં ગુણોનું ઉપબૃંહણ અને રાગાદિ વિકારનું ઉપગૂહન થઈ ગયું. સ્વભાવની શુદ્ધતા
પ્રગટી ત્યાં દોષોનું ઉપગૂહન થઈ ગયું. આત્માના જ્ઞાનાનંદસ્વરૂપના અવલંબને ક્ષણે ક્ષણે ધર્માત્માને
ગુણની શુદ્ધતા વધતી જાય છે ને દોષો ટળતા જાય છે–તેનું નામ ઉપબૃંહણ અથવા ઉપગૂહન છે. ધર્મીની
દ્રષ્ટિમાં અલ્પદોષની