Atmadharma magazine - Ank 173 (Original language). Page: 5.

ઃ ૪ઃ આત્મધર્મઃ ૧૭૩

અનેકાન્તમૂર્તિ ભગવાન આત્માની

(૪૧)

કર્મશક્તિ

‘કર્મશક્તિ’ કહેતાં જડ કર્મની
શક્તિની આ વાત નથી, પરંતુ પોતાના
સમ્યગ્દર્શનાદિ કર્મરૂપે (કાર્યરૂપે) પોતે
પરિણમે એવી આત્માની કર્મશક્તિ છે;
તે શક્તિનું આ વર્ણન છે. પૂ. ગુરુદેવનું
આ પ્રવચન મુમુક્ષુજીવોને ખાસ
મનનીય છે.

ક્રિયાશક્તિમાં આત્માના સ્વાભાવિક છ કારકો બતાવ્યા; હવે છ શક્તિઓમાં તે સ્વભાવિક છએ કારકોનું જુદું

જુદું વર્ણન કરીને આચાર્યદેવ વધારે સ્પષ્ટતા કરે છે.

“પ્રાપ્ત કરાતો એવો જે સિદ્ધરૂપ ભાવ તે–મયી કર્મશક્તિ છે.”
વ્યાકરણમાં છ કારકો અને એક સંબંધ એમ સાત વિભક્તિ આવે છે, તે સાતે વિભક્તિઓને અહીં સાત

શક્તિરૂપે વર્ણવીને આત્માનું એકત્વ–વિભક્ત સ્વરૂપ બતાવ્યું છે. પરમાર્થ વિભક્તિ તેને કહેવાય કે જે આત્માને પરથી
વિભક્ત કરે. સ્વમાં એકત્વ ને પરથી વિભક્ત એવો આત્માનો સ્વભાવ છે. કર્તા–કર્મ–કરણ વગેરે છ કારક અને એક
સંબંધ એ સાતે વિભક્તિ આત્માને પરથી વિભક્ત–જુદો બતાવે છે. છેલ્લી સંબંધશક્તિ કહેશે તે સંબંધશક્તિ પણ કાંઈ
આત્માનો પર સાથે સંબંધ નથી બતાવતી, પણ પોતામાં જ સ્વ–સ્વામી સંબંધ બતાવીને પર સાથેનો

< Previous Page Next Page >