Atmadharma magazine - Ank 174
(Year 15 - Vir Nirvana Samvat 2484, A.D. 1958).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 15 of 25

background image
ઃ ૧૪ઃ આત્મધર્મઃ ૧૭૪
અનેકાન્તમૂર્તિ ભગવાન આત્માની
(૪૨)
કર્તૃત્વ શક્તિ
અહો, આત્માની આ શક્તિઓ બતાવીને
અમૃતચંદ્રદેવે અમૃતના રેલા રેડયા છે...અરે જીવ!
આવી આવી શક્તિઓ તારામાં જ છે, તો હવે તારે
બહારમાં ક્યાં અટકવું છે! અંતરમાં તારી
શક્તિઓથી પરિપૂર્ણ સર્વગુણ–સંપન્ન તારા આત્માનું
જ અવલંબન કર, જેથી તારા ભવદુઃખની નીવેડા
આવે ને તને મોક્ષસુખ પ્રાપ્ત થાય.
નિર્મળ કાર્યરૂપ જે કર્મ તેરૂપ આત્મા પોતે થાય છે–એમ કર્મશક્તિમાં બતાવ્યું.–હવે, નિર્મળ કાર્ય તો થયું પણ તે
કાર્યનો કર્તા કોણ? તે કાર્યનો કર્તા કોઈ બીજો નથી પણ આત્મા પોતે જ તેનો કર્તા થાય છે–એ વાત આ
કર્તૃત્વશક્તિમાં બતાવે છેઃ “થવાપણારૂપ એવો જે સિદ્ધરૂપભાવ તેના ભાવકપણામયી કર્તૃત્વશક્તિ છે.” આત્મામાં એક
આવી શક્તિ છે એટલે પોતાના નિર્મળભાવનો કર્તા પોતે જ થાય છે. પહેલાં ૨૧મી અકર્તૃત્વશક્તિમાં એમ બતાવ્યું હતું
કે જ્ઞાતા સ્વભાવથી જુદા જે સમસ્ત વિકારી પરિણામો તેનો કર્તાપણાથી નિવૃત્તસ્વરૂપ આત્મા છે; અને હવે,
જ્ઞાતાસ્વભાવ સાથે એકમેક જે અવિકારી પરિણામો તેનો કર્તા આત્મા છે–એમ આ કર્તૃત્વશક્તિમાં બતાવે છે. આ રીતે
આ ભગવાન આત્મા વિકારનો અકર્તા ને શુદ્ધતાનો કર્તા–એવા સ્વભાવવાળો અનેકાન્તમૂર્તિ છે.
કર્તૃત્વશક્તિ રાગના આધારે નથી પણ આત્મદ્રવ્યના આધારે છે; એટલે રાગ કર્તા થઈને સમ્યગ્દર્શનાદિ કાર્ય
કરતો નથી, પણ આત્મદ્રવ્ય પોતે કર્તા થઈને સમ્યગ્દર્શનાદિ કાર્ય કરે છે. આવા આત્મસ્વભાવ ઉપર જેની દ્રષ્ટિ છે તે
સ્વયં કર્તા થઈને પોતાના સમ્યગ્દર્શન આદિ–રૂપે પરિણમે છે. સમ્યગ્દર્શન–જ્ઞાન–ચારિત્ર તે