વૈશાખઃ ૨૪૮પઃ ૧૯ઃ
મૈં રટતા રટતા આયા રે.....
ગુરુવરકે સાથ આયા........
ઇત્યાદિ ભક્તિ બાદ આહારજીથી પ્રસ્થાન કરીને સૌ ટીકમગઢ આવ્યા.....ને ત્યાં જિનમંદિર પાસે મંડપમાં
ભક્તિ થઈ–
તુમસે લાગી લગન....લેલો અપની શરન.....
પારસ પ્યારા......મેટો મેટોજી સંકટ હમારા......
ભગવાનની ભક્તિના રંગથી રંગાયેલા ભક્તોને આ રીતે ઉપરાઉપરી નવા નવા ધામોમાં જિનેન્દ્રભક્તિ
કરતાં આનંદ થતો હતો. ભક્તિ બાદ રાતે સંઘ પપૌરાજી આવી ગયો.
આ રીતે આજે એક જ દિવસમાં પપૌરાજી, આહારજી તથા ટીકમગઢમાં વંદન–પૂજા–ભક્તિ થયાં....આમ
ગુરુદેવ સાથે ઉપરાઉપરી નવા નવા જિનધામોને ભેટતાં ભક્તોને દેશના સ્મરણનો અવકાશ પણ મળતો ન
હતો......તીર્થવંદના કરતાં કરતાં એક જ પ્રશ્ન ઉઠતો હતો કે હવે કયું તીર્થ આવશે?
લલિતપુર
ચૈત્ર વદ બીજની સવારમાં, જિનેન્દ્ર દેવના દર્શન કરીને આહારજીથી લલિતપુર તરફ પ્રસ્થાન કર્યું....વચ્ચે
એક ગામે ગુરુદેવનું સ્વાગત કરીને સંઘના યાત્રિકોને ચા–પાણી માટે રોકયા હતા. ત્યાં જિનમંદિરના દર્શન કરીને
લલિતપુર પહોંચ્યા...ગુરુદેવનું સ્વાગત થયું....વિશાળ મંદિરમાં નવ વેદી છે, તથા ભોંયરામાં પણ પ્રાચીન પ્રતિમાઓ
છે, મૂળનાયક શ્રી અભિનંદનસ્વામી છે; માનસ્તંભ પણ છે. આ ઉપરાંત ગામમાં બીજા ૩ વિશાળ મંદિરો અનેક વેદી
સહિત છે. પ્રવચન–ભક્તિ વગેરે કાર્યક્રમો હતા.
દેવગઢ
બીજે દિવસે (ચૈત્ર વદ ૩) સવારમાં લલિતપુરથી દેવગઢના દર્શન કરવા ગયા. (અહીં ડાકુઓનો વિશેષ
ભય હોવાથી ૩૦ જેટલા પોલીસોની પાર્ટી સંઘની સાથે હતી) દેવગઢમાં નાનકડો પર્વત છે.....દેવગઢ ખરેખર દેવોનો
જ ગઢ છે, ગઢની અંદર લાખોની સંખ્યામાં જિનદેવની પ્રતિમાઓ છે. લગભગ વીસેક મિનિટમાં પર્વત ઉપર ચડી
જવાય છે. ઉપર ત્રણ પરકોટા છે ને ૩૨ મંદિરોના દર્શન છે. વીખરાયેલો અપાર જૈનવૈભવ ઠેરઠેર નજરે પડે છે. સુંદર
કળામય અદ્ભુત શાંત–સૌમ્ય મુદ્રાધારક લાખો દિગંબર જિનપ્રતિમા ત્યાં શોભે છે,–તેનો મોટો ભાગ ખંડિત દશામાં
છે.–અહીં એટલા જિનપ્રતિમા છે કે ચોખાની આખી ગુણી ભરી હોય ને દરેક પ્રતિમા પાસે ફકત એકેક દાણો
મૂકવામાં આવે તો પણ તે ચોખા ખૂટી જાય. વચ્ચેના મુખ્ય મંદિરમાં શાંતિનાથ પ્રભુના ૧૨ ફૂટ ઊંચા પ્રાચીન પ્રતિમા
બિરાજે છે. તેને ફરતા ચારે બાજુ અનેક મંદિરોની રચના જોતાં એમ લાગે છે કે વચ્ચેના મુખ્ય મંદિરને ફરતા
બાવન જિનાલયોની રચના હશે. અહીં એક સ્તંભ ઉપર જિનપ્રતિમા છે, વચ્ચે મુનિપ્રતિમા છે અને નીચે
અર્જિકામાતા કોતરેલા હોય–એમ લાગે છે. ક્યાંક માતાજી ૧૬ સ્વપ્નો નીહાળી રહ્યા છે, ક્યાંય દેવીઓ માતાની
સેવા કરી રહી છે, કયાંક પંચ પરમેષ્ઠી ભગવંતોની પ્રતિમા શોભી રહ્યા છે, તો કયાંક મોરપીંછી–કમંડળ સંયુક્ત
મુનિભગવંતો નજરે પડે છે,–આમ પર્વત ઉપર ચારેકોર વિવિધ પ્રકારના ભાવવાહી કળામય દ્રશ્યો નજરે પડે છે. આ
ઉપરાંત એક મંદિરમાં ચક્રવર્તી રાજવૈભવ છોડીને મુનિ થયા છે–તેનું દ્રશ્ય છે, મુનિરાજના ચરણો પાસે છોડેલા નવ
નિધાન તથા ૧૪ રત્નો (હાથી વગેરે) પડયા છે. અહા! જાણે હમણાં જ તે બધો વૈભવ છોડીને ચક્રવર્તી (શાંતિનાથ
કે ભરતજી વગેરે) મુનિ થાય છે, ને તે નિધાનો તેમના ચરણો પાસે દીનતાથી અનાથપણે લેટી રહ્યા છે,–પણ
મુનિરાજ તો પોતાના આત્મધ્યાનમાં તલ્લીન છે.–એ ભાવભીનું દ્રશ્ય જોતાં ભક્તના હૃદયમાંથી સહેજે ઉદ્ગાર સરી
પડે છે કે–
ધન્ય મુનિશ્વર આતમહિતમેં
છોડ દિયા પરિવાર.....
કિ તુમને છોડા સબ ઘરબાર....
ધન છોડા, વૈભવ સબ છોડા,
છોડા ચક્રવર્તી રાજ.....
કિ તુમને છોડા નવનિધાન.....
આ રીતે દેવગઢમાં અનેકવિધ જિનવૈભવના દર્શન કરીને સૌ નીચે આવ્યા. નીચે ધર્મશાળામાં એક મંદિર છે.
ત્યાં મુનિરાજના એક અદ્ભુત પ્રતિમા બિરાજે છે.