Atmadharma magazine - Ank 207
(Year 18 - Vir Nirvana Samvat 2487, A.D. 1961)
(simplified iso15919 transliteration). Entry point of HTML version.

Next Page >


Combined PDF/HTML Page 1 of 2

PDF/HTML Page 1 of 21
single page version

background image
ātmadharma
varṣha 18
saḷaṅg aṅk 207
Version History
Version
Number Date Changes
001 Apr 2004 First electronic version.

PDF/HTML Page 2 of 21
single page version

background image
varṣha aḍhāramun : anṅk 3 jo sampādak : rāmajī māṇekachand doshī poṣh : 2487
sva sa nma kha tha
bhāī, tāre tārun hit karavun chhe ne?
hā, māre mārun hit karavun chhe.
tārun hit karavun chhe te tārāmān thāy ke bījāmān?
mārun hit to mārāmān ja thāy, mārun hit bījāmān kem thāy?
to potāmān je hit karavānun chhe te potānī sāme jovāthī thāy
ke bījānī sāme jovāthī?
potāmān je hitakārya karavānun chhe te to potānī sāme jovāthī ja thāy,
paranī sāme jovāthī na thāy. paranī sāme jovāthī to potānun
hitakārya chūkī javāy.
bas! to pachhī tārun hit sādhavā māṭe tun tārāmān ja jo...parathī
tārun bhinnapaṇun jāṇīne svasanmukh thā...ā hitano upāy chhe.
–rātricharchāmānthī.
[207]

PDF/HTML Page 3 of 21
single page version

background image
: 2 : ātmadharma : 207
maṅgal vihārano kāryakram
pū. gurudevanā pratāpe jāmanagar shaheramān bhavya di. jinamandiranun nirmāṇ thayun chhe ane
temān jinendra bhagavānanī pratiṣhṭhānun muhūrta māh sud sātamanun chhe ne tyān pañchakalyāṇak pratiṣhṭhā
mahotsav thavāno chhe. e rīte sāvarakuṇḍalāmān paṇ nutan di. jinamandiranun nirmāṇ thayun chhe ne
temān jinendrabhagavānanī vedīpratiṣhṭhānun muhūrta phāgaṇ sud 1r nun chhe. ā uparānt gīranār
siddhidhāmanī yātrā karavānī paṇ gurudevanī bhāvanā chhe. ā rīte jāmanagar shaheramān
pañchakalyāṇak pratiṣhṭhā mahotsav, gīranārajī tīrthadhāmanī yātrā ane sāvarakuṇḍalāmān
vedīpratiṣhṭhā mahotsav,–evā maṅgal prasaṅgo nimitta pū. gurudevano je maṅgalavihār thavāno chhe
teno kāryakram hāl nīche mujab nakkī thayel chhe :–
sonagaḍhathī rājakoṭ thaīne jāmanagar taraph: (poṣh vad 10 guruvār tā. 12–1–61)
jāmanagar: (poṣh vad 11 thī māh sud 8 sudhī; tā. 13 thī ra4 sudhī)
goṇḍal: (māh sud 9, jāmanagarathī junāgaḍh jatān vachche vishrām)
junāgaḍh–gīranārayātrā: (māh sud 10 thī 13; tā. ra6 thī ra9.
yātrānā divaso mahā sud 11 tathā 1r tā. ra7–ra8 shukra–shani
porabandar: (māh sud 14 thī māh vad 6; tā. 30–1–60 thī tā. 6–ra–61)
jetapur: (māh vad 7 tā. 7 maṅgaḷavār; porabandarathī rājakoṭ jatān vachche vishrām)
rājakoṭ: (māh vad 8 thī phāgaṇ sud pāñcham; tā. 8 thī 19 phebruārī)
lāṭhī: (phāgaṇ sud 6 somavār; rājakoṭathī sāvarakuṇḍalā jatān vachche vishrām)
sāvarakuṇḍalā: (phāgaṇ sud 7 thī phā. vad 1; tā. ra1–ra–61 thī tā. 3–3–61)
dāmanagar: (phāgaṇ vad bīj)
sonagaḍh–pravesh: (phāgaṇ vad trīj ne ravivār tā. pa–3–61)
gī.ra.nā.ra yā.trā.
māh sud 10 thī 13 pū. gurudev junāgaḍh gīranārayātrā nimitte padhāravānā chhe.
gurudev sāthenī tīrthayātrānā ā prasaṅge potānā taraphathī harṣha vyakta karatān nāganeshavāḷā sheṭh
shāntilāl kasturachand jhobāḷiyāe māh sud 11 nā divasanun jamaṇ potānā taraphathī āpavā
māṭe rūā. 1rapa1 (ek hajār baso ekāvan) gīranārayātrā khātāmān āpavānun jāher karyun
chhe–te badal temane dhanyavād!

PDF/HTML Page 4 of 21
single page version

background image
poṣh : 2487 : 3 :
ātmāne sādhavā māṭe
paranī chintā chhoḍ!’

he jīv! tāro ātmā jagatathī judo chhe, jagatanā padārthono bojo tārā upar nathī.
parantu atyārasudhī nijasvarūpane bhūlīne ten mātra paranī ja chinntā karī chhe. paranī chintāmān
rokāyelo jīv potānā ātmāne kyāthī sādhī shake? paranī chintā chhoḍīne nijasvarūpamān
vaḷanār nishchint puruṣho ja ātmāne sādhe chhe. māṭe paranī vyartha chintā chhoḍ...ne nijasvarūpane
sambhāḷ.
anādithī ājasudhīmān koī jīve kadī paranun kāī karyun ja nathī, mātra svanun lakṣha chūkīne
paranī chintā ja karī chhe. he bhāī, paranā kāryano bojo tārā upar nathī. jeṭalī tun tārā
tattvanī bhāvanā chūkīne par tattvanī chintā kar teṭalī chintāno bojo tārā upar chhe, ne te
chintānun tane duḥkh chhe. paṇ, tārī te chintāne līdhe paranān koī kārya thatān nathī ne tārun svakārya
bagaḍe chhe. he bhāī! anādithī ten karelī par sambandhī sarve chintāo niṣhphaḷ gaī, māṭe have
pragnāvaḍe te chintāthī bhinna tārā chaitanyasvarūpane jāṇīne temān ekāgra thā. paranī chintā karavī
te tārun svarūp nathī; māṭe nishchint thaī nijasvarūpanā chintan vaḍe tārā sva–kāryane sādh.
tun paravastune tārī mānīne tenī game teṭalī chintā kar topaṇ paravastunun to je
pariṇaman thavānun chhe te ja thashe, tārī chintāne līdhe tenāmān kāī pheraphār nahi thāy; ane tun
paravastune bhinna jāṇīne tenī chintā (lakṣha) chhoḍī de topaṇ te to svayam pariṇamyā ja karashe,
tun chintā chhoḍī daīsh tethī kāī tenun pariṇaman aṭakī nahi jāy. –ā rīte, tārī chintā ho ke
na ho–tenī apekṣhā paradravyane nathī. māṭe he jīv! tun paranī vyartha chintā chhoḍīne svahitamān
tatpar thā.
he bhāī, paravastunī atyār sudhī ten jeṭalī chintā karī te badhīye sharūātathī chheḍā
sudhī niṣhphaḷ gaī... māṭe have to te chhoḍ.. ātmāne sādhavā māṭe paranī chintā chhoḍ ane
nishchint thaīne nijasvarūpane sambhāḷ!– enā phaḷamān tane paramashānti anubhavāshe.
– pū. gurudevanā pravachanamānthī.

PDF/HTML Page 5 of 21
single page version

background image
: 4 : ātmadharma : 207
ātmā ane bandhane jāudā karīne mokṣhane sādhanārī
bha ga va tī pra gnā
jenān antaramān bhedagnānanī tālāvelī thaī chhe–evā mokṣhārthī
shiṣhye pūchhyun hatun ke prabho! pragnā ja mokṣhanun sādhan chhe em āpe
samajāvyun, to te pragnāvaḍe kharekhar kaī rīte ātmā ane bandhane
judā pāḍī shakāy? tenā uttaramān āchāryadeve bhedagnānanī
alaukik vāt (gāthā 294mān) samajāvī; ātmānun lakṣhaṇ gnān,
ane bandhanun lakṣhaṇ rāg, e bannene spaṣhṭapaṇe judā oḷakhāvyā.
(tenun pravachan gatāṅkamān āvī gayun chhe.) ā rīte, ātmā ane
bandh bannene spaṣhṭapaṇe atyant judā pāḍanārī bhagavatī pragnā ja
mokṣhanun sādhan chhe. e rīte bhagavatī pragnāne ja mokṣhanā sādhan
tarīke varṇavīne have āchāryadev tenā upar alaukik kaḷash chaḍāve
chhe, temān tīkṣhṇa pragnāchhīṇī kaī rīte ātmā ane bandhane atyant
judā karī nāṅkhe chhe tenā puruṣhārthanun adbhut varṇan karyun chhe.–
(sragdharā)
प्रज्ञाछेत्री शितेयं कथमपि निपुणैः पातिता सावधानेः
सूक्ष्मेऽन्तःसंधिबंधे निपतति रभसात् आत्मकर्मोभयस्य ।
आत्मानं मग्नमंतःस्थिरविशदलसत् धाग्नि चैतन्यपूरे
बंधं चाज्ञानभावे नियमितमभितः कुर्वती भिन्नभिन्नौ ।। १८१।।

PDF/HTML Page 6 of 21
single page version

background image
poṣh : 2487 : pa :
bhedagnānanā varṇanano ā shlok ghaṇo saras chhe, te saue moḍhe karavā jevo chhe.
juo, ā bhedagnānanī rīt! pravīṇ puruṣho eṭale ke vichikṣhaṇ buddhivāḷā ātmārthī jīvo atyant
sāvadhānīthī pragnāchhīṇīvaḍe ātmā ane bandhane bhinnabhinna karī nāṅkhe chhe. potānā sarva prayatnavaḍe, eṭale ke
ākhā jagat taraphathī pāchho vaḷīne chaitanya taraph vaḷavānā udyamavaḍe, atyant jāgr̥utīpūrvak, ātmā ane
bandhanī sandhinī vachche pragnāchhīṇī paṭakīne mumukṣhu jīv temane judā pāḍī nāṅkhe chhe.–bannene judā pāḍavā māṭe
beno āshray nathī, āshray to ek ātmāno ja chhe; ‘pragnā’ jyān ātmā taraph vaḷīne ekāgra thaī tyān
bandhathī te judī paḍī ja gaī; gnān–pariṇati ane ātmānī ekatā thaī temān rāg na āvyo,–temān bandhabhāv
na āvyo, e rīte bandh judo ja rahī gayo, ne ātmā bandhanathī chhūṭī gayo. ā rīte bhagavatī pragnā bandhane
chhedīne ātmāne mukti pamāḍe chhe.
dhīmī shānt halakavāḷā ā shlokamān āchāryadev kahe chhe ke he jīv! bandhathī rahit evā tārā chidānand
ātmāne antaramān avalokavā māṭe tun dhīro thā...dhīro thaīne eṭale ke rāganī ākuḷatāthī jarāk judo
paḍīne antaramān vaḷ. rāgathī judo paḍīne je antaramān vaḷ‌yo teṇe ātmā ane bandh vachche pragnāchhīṇīne paṭakī.
pravīṇ puruṣho vaḍe sāvadhānīthī paṭakavāmān āvelī ā pragnāchhīṇī kevī rīte paḍe chhe?–shīghra paḍe chhe,–tatkṣhaṇ ja
ātmā ane bandhanun bhedagnān karatī paḍe chhe; jevun gnān antaramān vaḷ‌yun ke tarat ja bandhane chhedīne ātmāthī judo
pāḍī nāṅkhe chhe. juo, ā bandhane chhedavānī chhīṇī! ā pragnāchhīṇī ja mokṣhanun sādhan chhe.
(1) ek to, (प्रज्ञाछेत्री शितेयं) pragnāchhīṇī tīkṣhṇa chhe,
(ra) bījun, (कथमपि) koī paṇ rīte, eṭale ke sarva udyamane temān ja rokīne te paṭakavāmān āve chhe.
(3) trījun (निपुणैः) nipuṇ puruṣho vaḍe–eṭale ke mokṣhanā udyamī mokṣhārthī puruṣhovaḍe te paṭakavāmān āve chhe.
(4) chothun (पातिता सावधाने) sāvadhān thaīne eṭale ke mohane dūr karīne, ātmasvarūpanī sanmukh thaīne
te pragnāchhīṇī paṭakavāmān āve chhe.
(pa) ane pāñchamun (निपतति रभसात्) te pragnāchhīṇī shīghrapaṇe paḍe chhe.
ām pāñch visheṣhaṇothī āchāryadeve bhedagnānano apūrva puruṣhārtha darshāvyo chhe, āvā puruṣhārthathī
paṭakavāmān āvelī pragnāchhīṇī ātmā ane bandhane sarva taraphathī atyant judā karī nāṅkhe chhe, bandhanā ek
anshane paṇ ātmāmān bheḷavatī nathī. ā rīte bandhane sarva prakāre chhedīne ātmāne mokṣha pamāḍanārī ā
‘pragnā’ ne āchāryadeve ‘bhagavatī’ kahīne teno mahimā karyo chhe.
pūrve ra3mān kalashamān kahyun hatun ke he bhavya! tun koīpaṇ rīte–marīne paṇ tattvano kautūhalī thā ne dehathī
bhinna ātmāno anubhav kar. tem ahīn paṇ kahe chhe ke he mokṣhārthī! tun koīpaṇ rīte, ākhā jagatanī darakār
chhoḍī daīne paṇ, ā bhagavatī pragnāne antaramān paṭakīne bandhane chhedī nāṅkh! ‘koīpaṇ rīte’–em kahīne karma
vagere naḍashe–e vāt uḍāḍī dīdhī. koī kahe–karma naḍe to?–to āchāryadev kahe chhe ke are jīv! tun ekavār
pragnāchhīṇīne hāthamān to le...pragnāchhīṇī hāthamān letān ja (–eṭale ke gnānane antarmukh karatān ja) karma to kyāy
bahār rahī jashe ne chhedāī jashe. ahīn to kahe chhe ke ‘karma naḍashe...’ em yād kare te kharo mokṣhārthī nahi, kharo
mokṣhārthī to udyamapūrvak pragnāchhīṇī vaḍe bhedagnān karīne ātmā ane bandhane atyant judā karī nāṅkhe chhe.

PDF/HTML Page 7 of 21
single page version

background image
: 6 : ātmadharma : 207
ahā, ātmāne bandhanathī mukta karavo e ja mārun kartavya chhe, shuddhaātmāne prāpta karavo e ja ek mārun
kartavya chhe–em jene tīvra jhaṅkhanā jāgī hoy, ne santo pāsethī bhedagnānano āvo upadesh maḷe, te jīv
bhedagnānano puruṣhārtha karyā vagar kem rahe?–ne āvo mokṣhārthījīv bandhanā ek kaṇiyāne paṇ potānā
svarūpamān kem rākhe?–na ja rākhe. ne bhedagnānanā kāryamān te pramād paṇ kem kare?–na ja kare. jem vījaḷīnā
jhabakāre soy parovavī hoy tyān pramād kem pālave? tem anantakāḷanā sansārabhramaṇamān vījaḷīnā jhabakārā
jevo ā sansārabhramaṇamān vījaḷīnā jhabakārā jevo ā manuṣhyaavatār, temān chaitanyamān bhedagnānarūpī doro
parovavā māṭe ātmānī ghaṇī jāgr̥utī joīe. bhāī! anantakāḷe ā chaitanya bhagavānane oḷakhavānā ne
mokṣhane sādhavānā ṭāṇān āvyā chhe, kṣhaṇ kṣhaṇ lākheṇī jāy chhe, ātmabhān vagar ugaravāno koī āro
nathī; māṭe sarva udyamathī tārā ātmāne bhedagnānamān joḍ...shūravīratāthī pragnāchhīṇīvaḍe tārā ātmānā
bandhabhāvane chhedī nāṅkh. pragnāchhīṇī te bandhane chhedavānun amoghashastra chhe. pragnāchhīṇīne sāvadhān thaīne paṭakatān,
eṭale ke jagatanī anukūḷatāmān aṭakyā vagar ne jagatanī pratikūḷatāthī ḍaryā vagar gnānane antaramān sva
taraph vāḷatān bandhan bahār rahī jāy chhe eṭale ātmā bandhanathī chhūṭī jāy chhe. ā rīte bandhanane chhedīne mokṣha
pāmavānun sādhan bhagavatī pragnā ja chhe.
(samayasār kalash 181 nā pravachanamānthī)
ā.rā.dha.nā
“satsaṅganun eṭale satpuruṣhanun oḷakhāṇ thaye paṇ te yog nirantar raheto na hoy to,
satsaṅgathī prāpta thayo chhe evo je upadesh te pratyakṣha satpuruṣh tulya jāṇī vichāravo tathā
ārādhavo, ke je ārādhanāthī jīvane apūrva evun samyaktva utpanna thāy chhe.” (‘gnānīnā
mārganā āshayane upadeshanārān vākyo’ mānthī)
– shrīmad rājachandra: varṣha ra8 mun.
ātmakalyāṇano nishchay
‘gnānīnā mārganā āshayane upadeshanārān vākyo’ mān ātmakalyāṇanī tīvra preraṇā
āpatān shrīmad rājachandrajī keṭalun saras lakhe chhe! –
“jīve mukhyamān mukhya ane avashyamān avashya evo nishchay rākhavo ke je kāī
māre karavun chhe te ātmāne kalyāṇ rūp thāy te ja karavun chhe.” (varṣha ra8 mun)

PDF/HTML Page 8 of 21
single page version

background image
poṣh : ra487 : 7 :

– param shānti dātārī –
adhyatma bhavan
bhagavān shrī pūjyapādasvāmīrachit ‘samādhi shatak’ upar pū. gurudevanā
adhyātma bhāvanā bharapūr vairāgyaprerak pravachanono sār
vīr san. ra48r aṣhāḍ sud pāñcham gā. 47 chālu
ā samādhiadhikār chhe eṭale ke ātmāne samādhi kem thāy, shānti kem thāy tenī vāt chāle chhe.
temān kevā grahaṇ–tyāgathī samādhi thāy te kahe chhe.
* jeo chaitanyasvabhāvane jāṇīne paripūrṇa gnān ne ānandasvarūp paramātmā thaī gayā temaṇe to
grahavā yogya evun potānun shuddhasvarūp grahī līdhun ne tyāgavā yogya evā moh–rāg–dveṣh chhoḍī dīdhā, eṭale
temane have kāī grahavānun ke chhoḍavānun rahyun nathī, temane to pūrṇa samādhi ja chhe.
* je antarātmā chhe teṇe sharīrādi samasta padārthothī potānā chaitanyasvarūp ātmāne bhinna jāṇyo chhe
eṭale paramān to koīnun grahaṇ ke tyāg karavānun te mānatā nathī; potānā gnānānandasvarūpane ja upādey jāṇyun
chhe ne parabhāvone hey jāṇyā chhe, tethī chaitanyasvabhāvanun ja grahaṇ karīne (–temān līnatā karīne) parabhāvone
te chhoḍatā jāy chhe; ane temane samādhi thatī jāy chhe.
* ane mithyādraṣhṭi bahirātmā to bāhya padārtho sāthe potāne ekamek māne chhe, parapadārthone īṣhṭa–
anīṣhṭa māne chhe, eṭale te anukūḷ parapadārtho upar rāg karīne tene grahavā māṅge chhe, ne pratikūḷ parapadārtho
upar dveṣh karīne tene chhoḍavā māṅge chhe. ā rīte mithyādraṣhṭijīv rāg–dveṣhathī parane grahavā–chhoḍavānun māne chhe.
ā rīte mithyāabhiprāyane līdhe teno tyāg paṇ dveṣhagarbhit chhe; tene samādhi thatī nathī paṇ asamādhij
rahe chhe.
ghar ke gūphā, mahel ke jaṅgal te badhāy ātmāthī bhinna paradravya chhe; chhatān agnānī bāhyadraṣhṭithī em
māne chhe ke ghar chhoḍun ane gūphāmān jāun–to shānti thāy; paṇ are bhāī! gūphāmān shānti chhe ke ātmāmān chhe?
makān tane anīṣhṭa chhe, ke tāro moh anīṣhṭa chhe? mohane to chhoḍato nathī ne makānane anīṣhṭa mānīne

PDF/HTML Page 9 of 21
single page version

background image
: 8 : ātmadharma : ra07
chhoḍavā māṅge chhe te abhiprāy ja jūṭho chhe, ne mithyā abhiprāy sahitano tyāg te to dveṣhathī bharelo chhe.
chaitanyagūphāmān praveshīne shāntinā vedanamān līn thatān bāhyapadārtho pratye rāg–dveṣh–mohanī vr̥utti ja na
thāy tenun nām tyāg chhe; ne jyān rāg–dveṣh–moh chhūṭyā tyān tenā nimitto (vastrādi) paṇ saheje chhūṭī jāy
chhe, tethī teno tyāg karyo em nimittathī kahevāy chhe. kharekhar bāhyapadārthone grahavā–chhoḍavānun gnānī mānatā
nathī, tene grahaṇ ne tyāg to antaramān potānā bhāvanun ja chhe. te antaramān svabhāvane grahīne (shraddhā–gnān–
anubhavamān laīne) rāgādine chhoḍe chhe. jeṇe rāgathī pār chidānand svabhāvane jāṇyo ja nathī te rāgādine
chhoḍashe kaī rīte? agnānīne ātmānun to bhān nathī ne bāhyapadārthone ja dekhe chhe, eṭale bāhya sanmukh ja
vartato thako rāg–dveṣhathī parapadārthone grahavā–chhoḍavānun te māne chhe; te ūndhī mānyatāmān to tene svabhāvano
tyāg thaī jāy chhe ne rāgādi vibhāvanun grahaṇ thaī jāy chhe.–paranun grahaṇ tyāg to tene paṇ thatun nathī.
ā gāthamān traṇ vāt batāvī chhe.
(1) paramātmāne kāī grahaṇ–tyāg karavānun kahyun nathī.
(ra) antarātmāne potānā anrtabhāvomān ja grahaṇ–tyāg chhe.
(3) bahirātmā bahāramān grahaṇ–tyāg karavānun māne chhe.
(1) paramātmā to chidānandatattvane samasta paradravyone parabhāvothī bhinna jāṇīne, chaitanyasvarūpamān
ja sthir thaī gayā chhe, eṭale temaṇe grahavāyogya evā potānā gnān–ānandane grahī līdhā chhe ne chhoḍavāyogya
parabhāvone sarvathā chhoḍī dīdhā chhe, tethī teo kr̥utakr̥utya chhe, have kāī grahavānun ke chhoḍavānun temane bākī rahyun
nathī. ā rīte paramātmā to grahaṇ–tyāgathī rahit chhe.
(ra) antarātmāe potānā chidānand svarūpane samasta paradravyo ane parabhāvothī bhinna jāṇyun chhe;
paṇ hajī temān pūrī līnatā thaī nathī ne rāgādi sarvathā chhūṭyā nathī, eṭale te anrtaprayatnavaḍe shuddha gnān
ānandane grahavā māṅge chhe tathā rāgādine chhoḍavā māṅge chhe. bāhyapadārthothī to pote judo ja chhe–em jāṇyun chhe
eṭale bahāramān to kāī grahavā–chhoḍavānun te mānatā ja nathī. antarmukh thaīne grahavāyogya evā shuddha
ātmāne grahaṇ karīne (–temān ekāgra thaīne) rāgādi parabhāvone tyāge chhe. ā rīte antarātmāne potānā
bhāvamān ja grahaṇ–tyāg chhe.
(3) bahirātmā antaranā chaitanyatattvane jāṇato nathī ne bāhyapadārthone ja dekhe chhe, eṭale
bāhyapadārthomān ja te īṣhṭa–anīṣhṭapaṇun mānīne tene grahavā–chhoḍavā māṅge chhe. te jene īṣhṭa māne chhe tenā upar
rāgano abhiprāy chhe, ane jene anīṣhṭa māne chhe tenā upar dveṣhano abhiprāy chhe. ā rīte, vītarāgī
abhiprāyanā abhāvamān tene parabhāvono tyāg to nathī, paṇ rāgadveṣhanā abhiprāyathī te bāhyapadārthonā
grahaṇ–tyāg karavānun māne chhe.–eṭale kadāch bāhyamān tyāgī digambar sādhu thaīne vanamān rahe topaṇ tene
asamādhi ja chhe. chaitanyamān antarmukh thaīne mithyātvādi parabhāvone chhoḍyā vagar kadī samādhi thāy ja nahi.
dharmātmā kadāch gr̥uhasthapaṇāmān hoy topaṇ chaitanyamān antarmukh thavāthī mithyātvādi parabhāvo jeṭale anshe chhūṭī
gayā chhe teṭale anshe temane samādhi ja varte chhe, khātān–pītān, bolatān–chālatān, jāgatān–sūtān, sarva prasaṅge
teṭalī vītarāgī samādhi–shānti tene vartyā ja kare chhe.
bahāranā grahaṇ–tyāg uparathī antaranā māp thāy tem nathī. anrtadraṣhṭine nahi jāṇanārā bāhyadraṣhṭi–
mūḍh loko bāhya tyāg dekhīne chhetarāy chhe, dharmātmānī anrtadashāne teo oḷakhatā nathī. bāhyamān kāī tyāg
na hoy, rājapāṭ ne bhogopabhoganā sanyog vachche rahyā hoy chhatān, dharmātmā kṣhāyik samakitī hoy ne
ekabhavatārī hoy; ane mithyādraṣhṭijīv moṭā rājapāṭ ne hajāro rāṇīo chhoḍīne, digambar tyāgī sādhu
thaīne vanamān raheto hoy...chhatān anant sansārī hoy! bahārathī jonārā mūḍh jīvo kaī āṅkhe ānun māp
kāḍhashe? kaī rīte tene oḷakhashe? te to bāhyadraṣhṭinī mūḍhatāne līdhe, bāhyatyāg dekhīne anantasansārīne paṇ
moṭo dharmātmā mānī leshe, ne ekāvatārī dharmātmāne te oḷakhashe nahi. antarano abhiprāy oḷakhyā vagar
dharmī–adharmīnī sāchī oḷakhāṇ thāy nahi. ।। 47।।

PDF/HTML Page 10 of 21
single page version

background image
poṣh : ra487 : 9 :
[ra48r asāḍ sud chhaṭhṭha: samādhishatak gā. 48]
antarātmā potānā gnānane ātmāmān ja joḍīne man–vachan–kāyā sāthenun joḍāṇ chhoḍe chhe, e rīte
dharmīne ātmā sivāy kyāy grahaṇabuddhi hotī nathī; ne asthiratāthī je man–vachan–kāyā taraph joḍāṇ thāy
tene paṇ chhoḍīne chaitanyamān ja ekāgratā karavā māṅge chhe, te vāt batāve chhe–
युञ्जीत मनसाऽऽत्मानं वाकायाभ्यां वियोजयेत् ।
मनसा व्यवहारं तु त्यजेद्वाक्काययोजितम् ।। ४८।।
dharmī antarātmā potānā manane eṭale ke gnānanā upayogane ātmā sāthe joḍe chhe, ne vachan–kāyathī
bhinna kare chhe. vachan–kāyānī kriyāo sāthenā mananā joḍāṇane te chhoḍe chhe, ne chidānandasvabhāvamān ja gnānane
ekāgra karīne tenun grahaṇ kare chhe. āmān paradravyane chhoḍavānī vāt nathī paṇ paradravya taraphano upayog chhoḍe chhe
ne ātmāmān upayog joḍe chhe. parathī bhinnatā jāṇyā vagar parathī upayog chhūṭe nahi, par dravyathī bhinna
svadravyane jāṇyā vagar upayog temān joḍāy shī rīte? ane svarūpamān upayog joḍāyā vagar samādhi thāy
shī rīte? ā rīte sva–paranā bhedagnān vagar kadī samādhi thatī nathī. jyān sharīr–vāṇī vagerenun kartr̥utva māne
tyān te taraph ja upayog joḍāy, paṇ tyānthī judo paḍīne upayog svamān āve nahi, ne svamān upayog
āvyā vagar shānti paṇ thāy nahīn.
dharmīe potānā ātmāne dehādithī atyant bhinna jāṇyo chhe, tethī samādhinī siddhi māṭe eṭale ke
ātmānī param shāntinā anubhavane māṭe, potānā upayogane dehādi taraphathī pāchho vāḷīne svarūpamān joḍe chhe.
upayogane svarūpamān joḍavo te ja param shāntidātār adhyātmabhāvanā chhe. ā shāstramān pharīpharīne teno ja
upadesh karyo chhe, ne tenī ja bhāvanā karī chhe.
jeṭalun bahirmukh valaṇ jāy teṭalun duḥkh chhe, ne antarmukh chaitanyavedanamān ja ānand chhe, em sva–
samvedanathī jāṇī līdhun hovāthī dharmī potānā upayogamān ātmāne ja grahavā māṅge chhe. jagatanā koī paṇ
bāhyapadārtha pratye upayog jāy to temān tene potānun sukh bhāsatun nathī, ek nijasvarūpamān ja sukh bhāsyun chhe;
āthī par taraphanā vyāpārane chhoḍīne sva–taraph upayogane joḍe chhe,–eṭale ke svadravyane ja gnānamān grahaṇ kare
chhe.–ā dharmī jīvanā grahaṇatyāganī vidhi chhe. ā sivāy bahāramān kāī grahavā–chhoḍavānun nathī. upayogamān
jyān svadravyanun grahaṇ thayun tyān samasta paradravyo ane parabhāvo upayogathī bahār judā ja rahī jāy chhe, eṭale
sva taraph vaḷelo upayog temanā tyāgasvarūp ja chhe. ā rīte upayoganī nijasvarūpamān sāvadhānī te ja
samādhi chhe, te ja mokṣhamārga chhe, temān grahavāyogyanun grahaṇ ane chhoḍavā yogyano tyāg thaī jāy chhe.
ā rīte antarātmānī grahaṇatyāganī vidhi samajāvī. ।। 48।।
antarmukh thaīne dharmātmāe nijasvarūpamān ja sukh chhe em anubhavyun chhe, tethī te teno ja vishvās
karīne temān rame chhe, nijasvarūpathī bāhya koīpaṇ padārthane teo vishvāsya ke ramya (sukharūp) mānatā nathī.
jene sukhasvarūp ātmānun bhān nathī ne dehane ja ātmā mānī rahyā chhe evā mūḍhajīvo ja par padārthamān
sukhanī kalpanā karīne tene ramya māne chhe ane teno vishvās kare chhe.–e vāt havenī gāthāmān kahe chhe:–
जगत्देहात्मद्रष्टिनां विश्वास्यं रम्यमेव च
स्वात्मन्येवात्मद्रष्टिनां क्व विश्वासः क्व वा रतिः ।। ४९।।
jyān sudhī dehamān ātmabuddhi chhe tyān sudhī ja jagatanā padārtho vishvāsanīy ane ramya lāge chhe, eṭale ke
bahirātmāne ja jagatanā padārthomān sukh bhāse chhe; parantu jyān potānā ātmāmān ja ātmabuddhi thaī tyān bījā
shemān vishvās hoy? ke bīje kyān rati hoy? antarātmāne potāthī bāhya jagatanā koīpaṇ padārthamān sukh
bhāsatun nathī eṭale temān vishvās ke rati nathī thatī...chaitanyasvarūpano ja vishvās karīne temān ja te rame chhe.
juo, ā dharmātmānun ramyasthān! shāntinun līluñchham sthān chhoḍīne dhagadhagatā verān pradeshamān koṇ
rame? –tem bāhyapadārtho to ā ātmānā sukhane māṭe verānapradesh jevā chhe, temān kyāy sukh ke shāntino
chhāṇṭoy nathī, ulaṭun te taraphanī vr̥uttithī to dhagadhagatā tāpanī jem ākuḷatā thāy chhe. ne chaitanyapradeshamān

PDF/HTML Page 11 of 21
single page version

background image
: 10 : ātmadharma : 207
ramatān param shānti vedāy chhe. to pachhī āvā shānt ramya chaitanyapradeshane chhoḍīne ujjaḍ verān evā paradravyamān
koṇ rame?–tene ramya koṇ māne? dharmī to na ja māne. jeṇe shāntidhām evo ramya ātmapradesh joyo nathī
evā mūḍh jīvo ja paradravyamān sukh kalpīne tene ramya samaje chhe.
‘jagatamān je padārtho duḥkhadāyak chhe te bhale ramya na ho, parantu je sukhadāyak chhe evā strī–putra–lakṣhmī
vagerene to ramya kaho?–em koī agnānīne prashna ūṭhe to tenun ā gāthāmān samādhān karyun chhe. are mūḍh!
bāhya padārtho tane sukharūp ramya lāge chhe te tārī bāhyadraṣhṭi ane dehadraṣhṭine līdhe ja lāge chhe, kharekhar potānā
ātmā sivāy bījun koī sukharūp ke ramya nathī.
jene dehamān ātmabuddhi chhe tene sanyogamān sukhabuddhi chhe, ne tene ākhun jagat vishvāsayogya tathā ramya
lāge chhe. gnānī to potānā ātmāne jagatathī judo jāṇīne ātmāne ja vishvāsayogya tathā ramya jāṇe chhe.
potānā chaitanyatattvamān ja jenī draṣhṭi chhe tene bahāramān kono vishvās? ne kono prem? bahāranā koī
padārthomān mārun sukh chhe evo vishvās gnānī karatā nathī. agnānī parachījane potānā sukhanun kāraṇ mānīne
teno vishvās ane prīti kare chhe, paṇ ātmāmān sukh chhe teno vishvās ke prīti te karato nathī. gnānīne
chaitanyanā atīndriy sukhanun vedan thayun chhe, eṭale teno ja vishvās ane tenī ja prīti chhe. jagatamān kyāy
paramān mārun sukh chhe ja nahi evun bhān chhe tethī paramān kyāy sukhabuddhithī āsakti thatī nathī. ā rīte
ātmānī ja rati hovāthī gnānī potānā ātmagnān sivāy bījun kārya adhikakāḷ dhāraṇ karatā nathī–e
vāt havenī gāthāmān kaheshe.
vishvāsayogya eṭale shraddhā karavāyogya, ane ramya eṭale ramavāyogya–līn thavā yogya; gnānī to ātmāmān
ja sukh jāṇīne tenī ja shraddhā ane līnatā kare chhe; agnānī paramān sukh mānīne tenī ja shraddhā ne līnatā kare chhe,
eṭale tene jagatanā bāhya viṣhayo sukhakar ane priy lāge chhe, ātmā tene priy lāgato nathī. gnānīne ātmā ja
priy lāge chhe, ātmā sivāy bījun kāī tene priy lāgatun nathī.–‘jagat īṣhṭa nahi ātmathī.’
ātmānā svabhāv sivāy bahār lakṣha jaīne je shubh vr̥utti ūṭhe, te shubhavr̥uttino jene prem chhe tene
paṇ jagatanā bāhya viṣhayono prem chhe, ātmānā svabhāvano prem nathī. dravyaliṅgī muni thaīne je em
mānato hoy ke aṭhṭhāvīs mūḷaguṇ vagere shubh vikalpo mane mokṣhanun kāraṇ thashe,–to tene rāgano ja vishvās
chhe, paṇ muktidātār evo je potāno vītarāgī ātmā teno vishvās tene nathī. bāhyapadārthonā vishvāse te
ṭhagāī jashe; kemake je bāhya padārthonā ādhāre te sukh māne chhe te bāhyapadārtho to kṣhaṇamān khasī jashe. māṭe
bāhya viṣhayomān je sukh māne chhe te jarūr ṭhagāy chhe–chhetarāy chhe. ane gnānī to chidānand svabhāvamān ja sukh
mānīne tenī ja shraddhā ane temān ramaṇatā kare chhe, te kadī chhetarātā nathī, kemake potāno ātmā kadī dago deto
nathī–teno kadī viyog thato nathī. sanyog to dago daīne kṣhaṇamān chhūṭā paḍī jāy chhe. tethī sanyoganā vishvāse
je sukhī thavā māṅge chhe te jarūr chhetarāy chhe. ā sharīr ne ā anukūḷ sanyogo jāṇe sadāy āvā ne āvā
rahyā karashe em teno vishvās karīne agnānī temān sukh māne chhe, paṇ jyān sanyogo palaṭī jāy ne
pratikūḷatā thaī jāy tyān jāṇe ke mārun sukh chālyun gayun! em te chhetarāy chhe. paṇ are bhāī! anukūḷ
sanyog vakhate paṇ temān kāī mārun sukh na hatun, tun temān sukh mānīne chhetarāyo. gnānī to jāṇe chhe ke
sanyogano sho vishvās? temān kyāy sukh dekhātun ja nathī. gnānīnī najar ek ātmā upar ja ṭhare chhe. bīje
kyāy jagatamān tenī najar ṭharatī nathī. rāg upar paṇ tenī draṣhṭi ṭharatī nathī. ek ātamarāmamāñj tenī
najar ṭhare chhe. aho! māro ātmā ek ja mārā sukhanun dhām chhe, te sivāy jagatanun koī tattva mārā sukhanun
dhām nathī, to te par dravyono sho vishvās? ne temān kevī rati? māro ātmā ja mārun ānandanun dhām chhe–em
gnānīnī shraddhāno viṣhay potāno ātmā ja chhe.
gnānī potānā ātmāno vishvās kare chhe.
agnānī bāhya sanyogano vishvās kare chhe.

PDF/HTML Page 12 of 21
single page version

background image
poṣh : 2486 : 11 :
agnānī bāhyasanyogone sukhanā dātār mānīne, te sanyogamānthī sukh levā māṅge chhe, paṇ sanyogo to
sukh kadī āpatā nathī, tethī agnānī chhetarāy chhe.
gnānī bāhyasanyogomān svapney sukh mānatā nathī, te to potānā svabhāvane ja sukhano sāgar
jāṇīne teno vishvās ane temān ekāgratā kare chhe, ne e rīte potānā atīndriyasukhane bhogave chhe; te
chhetarātā nathī.
māṭe he bhavya! tārā ātmāne ja sukhanun sthān jāṇīne teno ja vishvās kar ne temān ja ramaṇatā kar.
bāhya padārthomān sukhanī mānyatā chhoḍ.–em shrī pūjyapādasvāmīno upadesh chhe.
‘jagat īṣhṭa nahi ātmathī’–samakitīne potāno ātmā ja īṣhṭa chhe, ātmā ja vahālo chhe, ātmā
sivāy bījun kāī jagatamān īṣhṭa nathī, sukharūp lāgatun nathī. samakitī chakravartī hoy ne chhakhaṇḍanun rāj–hajāro
rāṇīo vagere hoy chhatān temān kyāy mārun sukh chhe em svapney vishvās karatā nathī; te badhā sanyogo to
mārāthī tadna judā ja chhe ane te sanyogo taraphanī lāgaṇīthī paṇ mane duḥkh chhe, temān kyāy mārun sukh nathī
sukh to mārā chidānandasvabhāvamān ja chhe; ām svabhāvano vishvās karīne dharmī vāramvār tene ja sparshe chhe,–
temān vāramvār ḍubakī mārīne shāntarasane vede chhe. chaitanyanā vishvāse gnānīnā vahāṇ bhavasāgarathī tarī jāy
chhe–ne mokṣhamān pahoñchī jāy chhe.
।। 49।।
vairāgya samāchār
morabīnā bhāīshrī jagajīvan kāsīdās mahetā māgasar sud 13 nā roj
morabī mukāme svargavās pāmyā chhe. pū. gurudev pratye temane ghaṇo bhaktibhāv hato.
vr̥uddhāvasthā ane āṅkhonī pūrī takalīph hovā chhatān teo avāranavār sonagaḍh āvīne
gurudevanā pravachanono lābh letā; ane temanā manan māṭe pū. gurudeve potānā pāvan
haste mantra lakhī āpel hato ke “sahaj chidānand svarūp ātmānun smaraṇ karavun.” teo
prasannatāpūrvak tenun raṭaṇ karatā. ādhyātmik shāstronā svādhyāy–shravaṇano temane ghaṇo
prem hato. teo morabī mumukṣhu maṇḍaḷanā ek vaḍīl temaj kāryavāhak kamiṭinā sabhya
hatā. ā ātmadharmanā lekhak bra. haribhāīne paramakr̥upāḷu gurudevanun charaṇasānnidhya prāpta
thavāmān prāpta thavāmān temanī preraṇā hatī. svargavāsanā āgalā divase moḍī rāt sudhī
utsāhapūrvak temaṇe tattvashravaṇ karyun hatun. tattva samajavānī jignāsāmān āgaḷ vadhīne
teo potānun kalyāṇ sādhe, ane temanā kuṭumbījano paṇ temanā tattvapremanun anukaraṇ
karīne ātmahitanā panthe vaḷe... e ja bhāvanā.

PDF/HTML Page 13 of 21
single page version

background image
: 12 : ātmadharma : 207
mokṣhane sādhavānī kaḷā
alaukik mokṣhamārganī prasiddhi karīne santoe
mumukṣhu jīvo upar alaukik upakār karyo chhe
* svāshrit mokṣhamārga *
ā samayasāranī ra7ramī gāthāmān mokṣhamārgano abādhit niyam batāvīne āchāryadeve svāshrayarūp
mokṣhamārganī prasiddhi karī chhe: he jīvo! mokṣhano mārga ek shuddha chaitanyasvabhāvanā āshraye ja chhe; māṭe
mokṣhārthīe evā svāshrayarūp nishchay vaḍe badhoy parāshrit vyavahār niṣhedhavā yogya chhe. ahā! chidānand
svabhāv paṇ alaukik...ane tenā āshraye thato mokṣhamārga paṇ alaukik...te alaukik mokṣhamārgane prasiddha
karīne santoe mumukṣhu jīvo upar mahān upakār karyo chhe.
* samyagdraṣhṭinī kaḷā *
mokṣhane sādhavā māṭenī samyagdraṣhṭinī kaḷā āchāryadeve ā samayasāramān batāvī chhe. samyagdraṣhṭine
svāshray bhāvamān mokṣhamārganī dhārā nirmaḷapaṇe chālī jāy chhe. jeṭalo parāshritabhāv chhe te badhoy
samyagdraṣhṭinā viṣhayathī bahār chhe. parāshraye thato bhāv to bandhanun kāraṇ hovāthī bādhak chhe; te bādhakabhāvamān
je ekapaṇe varte te jīv mokṣhano sādhak kem hoy? ane je mokṣhano sādhak hoy te jīv bādhakabhāvamān
ekapaṇe kem varte?–māṭe mokṣhanā sādhak gnānīdharmātmā parāshrit bhāvothī mukta ja chhe, bhinna ja chhe, eṭale shuddha
svabhāvanā āshraye te parāshrit evā saghaḷāy vyavahārane chhoḍīne mukti pāme chhe.–ā ja mokṣhane sādhavā
māṭenī samyagdraṣhṭinī kaḷā chhe. āvī kaḷānun nām ja apūrva vidyā chhe, te ja vītarāgī vignān chhe.
* mokṣhane sādhavā māṭeno mahā siddhānt *
* ek taraph abandh–gnātāsvabhāv, tathā tenā āshraye thatān samyagdarshanādi nirmaḷ–abandh pariṇām;
te banne abhedapaṇe shuddhanishchayamān āvyā.

PDF/HTML Page 14 of 21
single page version

background image
poṣh : ra487 : 13 :
* bījī taraph samasta paradravyo, tathā temanā āshraye thatā rāgādi bandh pariṇām; te parāshrit
vyavahāramān gayā.
–ā prakāre bannenun bhedagnān karīne dharmātmā potānā svabhāvanā āshraye nirmaḷ pariṇāmano ja kartā
thāy chhe; parāshrit bhāvarūp vyavahārane te potānā svabhāvathī judo ja rākhe chhe. ā rīte samyagdraṣhṭi mumukṣhu
vyavahārano niṣhedh karīne shuddha svabhāvanā āshraye mokṣhamārgane sādhe chhe. ahā, āchāryadeve mokṣhane sādhavā
māṭe mahā siddhānt batāvyo chhe ke, mokṣhārthīe jem paramān ekatvabuddhithī thatun mithyātva chhoḍavā yogya chhe tem paranā
āshrayathī thato rāg paṇ chhoḍavā yogya ja chhe. mokṣhane māṭe shuddhaātmāno ekano ja āshray karavā yogy chhe.
gnānasvabhāvī ātmā abandhasvarūp chhe, te potānā gnān–darshan–ānand sāthe trikāḷ tadrūp chhe;
āvā ātmānī draṣhṭi karavī te samyagdarshan chhe, te samyagdarshan paṇ abandh–pariṇām chhe. āvā abandhasvarūp
ātmāne bhūlīne, paramān ekatvabuddhithī thato je mithyā adhyavasāy te bandhanun kāraṇ chhe, eṭale mokṣhārthīe
te chhoḍavā jevo chhe–em bhagavānano upadesh chhe. āchāryadev kahe chhe ke, par sāthe ekatārūp adhyavasāy
bhagavāne chhoḍāvyo chhe te upadeshamānthī ame evun tātparya kāḍhīe chhīe ke paranā āshraye thato saghaḷoy
vyavahāraj bhagavāne chhoḍāvyo chhe, kem ke te bandhanun ja kāraṇ chhe. mokṣhanun kāraṇ to abandh svabhāvano
āshray karavo te ja chhe.
* samakitī kyān chhe? *
* tenī oḷakhāṇ kem thāy? *
samakitī kyān chhe? samakitī paradravyamān chhe?–nā; samakitī parāshritabhāvamān chhe?–nā, to samakitī
kyān chhe?–samakitī to potānā samyaktvādi bhāvomān ja chhe. samakitī paradravyomān nathī, e ja rīte par
dravyanā āshraye thatān parāshritabhāvomān paṇ samakit nathī. samakitī to shuddha ātmānā āshraye thatā
samyaktvādi nirmaḷabhāvomān chhe. par dravyane ane parabhāvo to teṇe potānā svabhāvathī judā jāṇyā chhe to
temān samakitī kem hoy? rāganā ke paranā svāmīpaṇe samakitīne oḷakhe to teṇe kharekhar samakitīne
oḷakhyā ja nathī.
jem, paradravya chhe to svadravya chhe–em nathī tem, vyavahār chhe to nishchay chhe–em paṇ nathī. vyavahār
to paranā āshraye varte chhe ne nishchay to svanā āshraye varte chhe.–shun jīvane paradravyano āshray chhe māṭe tene
svadravyano āshray chhe?–nā; jem parane kāraṇe sva nathī tem parāshrayane kāraṇe svāshray nathī, eṭale
vyavahārane kāraṇe nishchay nathī. samakitī jāṇe chhe ke–jem paradravyathī māro ātmā judo chhe tem parāshrit evā
rāgādi bhāvothī paṇ māro ātmā judo ja chhe.–ā rīte samakitī–dharmātmā vyavahārathī mukta chhe, chhūṭo chhe.
svāshraye je sādhakabhāv thayo chhe–nirmaḷabhāv thayo chhe te to vyavahāranā parāshrayabhāvathī (–bādhakabhāvathī)
judo ja varte chhe. svāshrayabhāvanī dhārā nirmaḷapaṇe mokṣhamārge chālī jāy chhe, ne jeṭalo parāshrit bhāv chhe te
badhoy samyagdraṣhṭinā viṣhayathī bahār chhe. parāshraye thato bhāv to bandhanun kāraṇ hovāthī bādhak chhe. te
bādhakabhāvamān je ekapaṇe varte te jīv mokṣhano sādhak kem hoy? ane je mokṣhano sādhak hoy te temān (–
bādhakabhāvamān) ekapaṇe kem varte?– māṭe mokṣhanā sādhak gnānīdharmātmā parāshrit vyavahārathī mukta ja chhe,
eṭale shuddha svabhāvanā āshray vaḍe te vyavahārane chhoḍīne mukti pāme chhe. ā ja mokṣhane sādhavānī
samakitīnī kaḷā chhe. āvī kaḷā dvārā ja samakitīnī kharī oḷakhāṇ thāy chhe.

PDF/HTML Page 15 of 21
single page version

background image
: 14 : ātmadharma : 207
juo, ā mokṣhamārganī rīt! ahā, mokṣhane sādhatā sādhatā santoe ā mokṣhane sādhavānī kaḷā
batāvīne jagatanā jignāsuo upar param upakār karyo chhe.
* mokṣhane sādhavāno ek ja kāyado...ek ja niyam *
mokṣhane sādhavāno ek ja kāyado chhe ke je nishchayano āshray kare chhe te ja mokṣhane sādhe chhe. māṭe
mokṣhārthīe nishchayano āshray karavo ne vyavahārano āshray chhoḍavo. samyagdraṣhṭi bhedavignānanī āvī kaḷā vaḍe
svāshraye mokṣhane sādhe chhe. āvī bhedagnān kaḷā vagar jīv bījī game teṭalī kaḷā bhaṇyo hoy topaṇ te
mokṣhane sādhī shakato nathī. nishchay ane vyavahāranī vaheñchaṇī (pr̥uthakkaraṇ) karavānī kaḷā agnānīne āvaḍatī
nathī. ahīn to nishchay vyavahāranun spaṣhṭa pr̥uthakkaraṇ karīne āchāryadeve mokṣha māṭeno aphar niyam batāvyo chhe
ke svāshrit evā nishchayanun avalamban te ja mokṣhane sādhavānī rīt chhe, ne parāshrit evā vyavahāranā
avalambane kadī paṇ mokṣhane sādhī shakāto nathī.
abhavya jīv kadīpaṇ samyagdarshanādi kem pāmato nathī?–kāraṇake te kadī paṇ shuddhātmāno āshray
karato nathī ane vyavahāranā āshrayano abhiprāy chhoḍato nathī; rāgādirūp vyavahārano ja āshray karīne
tene te mokṣhanun (dharmanun) sādhan māne chhe, paṇ mokṣhanun (dharmanun) kharun sādhan je svāshray chhe tene te aṅgīkār
karato nathī tethī te samyagdarshanādi pāmato nathī. ā vāt kone māṭe karī? shun ekalā abhavya jīvone māṭe ja
ā vāt chhe? –nā; ahīn abhavyanun to draṣhṭānt chhe, te draṣhṭānt uparathī jagatanā badhāy jīvone māṭe āchāryadev
em niyam samajāve chhe ke je koī jīvo shuddhātmāno āshray kare chhe teo ja muktine pāme chhe; ane jeo
vyavahārano āshray kare chhe teo bandhāy chhe. māṭe je kharekhar mumukṣhu hoy...jeṇe mokṣhane sādhavo hoy teṇe
nishchayanay vaḍe shuddhātmāno āshray karavo ne parāshrayarūp vyavahārano āshray chhoḍavo.–ā ja mokṣhano panth
chhe...āj mokṣhane sādhavānī rīt ane kaḷā chhe.
* svagharamān vasavun tenun nām vāstu *
jem abhavya jīv mokṣhapariṇām māṭe alāyak chhe, tem paranā āshraye thatā rāgādi vyavahārabhāvo
paṇ mokṣhapariṇām māṭe alāyak chhe,–mokṣhanun sādhan thāy evī lāyakāt temanāmān nathī, eṭale temanā vaḍe
mokṣha pamāto nathī. jem jagatanā paradravyo ā ātmānā svabhāvathī judā chhe tem parāshritabhāvo paṇ ā
ātmānā svabhāvathī judā ja chhe, ātmānā svabhāvamān temano pravesh nathī. ātmāno gnānasvabhāv to
abandh chhe ne rāgādi parāshrit bhāvo to bandharūp chhe,–temane ekatā nathī, paṇ bhinnatā chhe. mokṣhapanth ekalā
chidānandasvabhāvanā āshraye ja varte chhe.–āvā chidānandasvabhāvane jāṇīne tenā āshrayamān vasavun te ja
svagharamān sāchun vāstu chhe.
* santono upakār *
aho, chidānandasvabhāv alaukik...ane tenā āshraye thato mokṣhano mārga paṇ alaukik...te alaukik
mokṣhamārga prasiddha karīne santoe mumukṣhuo upar alaukik upakār karyo chhe.
(āso vad 11 nā pravachanamānthī)
ङ्क

PDF/HTML Page 16 of 21
single page version

background image
poṣh : ra487 : 1p :
ātmānun akartāpaṇun kyāre ane kaī rīte?
arhantadevano upāsak ane mokṣhano sādhak kevo hoy?
[samayasār gāthā ra3r thī ra44 nā pravachanamānthī: māgasar pūrṇimā]
ātmā chaitanyaprakāshasvarūp chhe.
te chaitanyaprakāshī–ātmā padārthone jāṇe chhe paṇ karato nathī.
jenī draṣhṭimān āvo chaitanyaprakāshī ātmā āvyo te jīv chaitanyathī bāhya evā rāgādi parabhāvono
kartā ke bhoktā thato nathī, paṇ chaitanyanā ānandane ja anubhave chhe.
ā rīte, chaitanyaprakāshī ātmā svabhāvathī vikārano kartā–bhoktā na hovā chhatān, te kāī sarvathā
akartā ja nathī, kathañchit kartā paṇ chhe;
kathañchit kartāpaṇun e rīte chhe ke–
–gnānabhāve te potānī gnān–ānand dashāno ja kartābhoktā chhe, ane
–agnānadashāmān te potānā rāg ke harṣhādino kartābhoktā pote ja chhe.
koī agnānī jīv potānā gnānasvabhāvanī sanmukh thaīne nirmaḷagnānabhāvarūpe to pariṇamato nathī,
rāgathī judo to paḍato nathī, rāgamān tanmayapaṇe ja pariṇame chhe, ane chhatān em kahe chhe ke māro ātmā
rāgano akartā ja chhe, ne karma ja rāg karāve chhe.–to evā jīvane āchāryadev yuktithī vastusthiti samajāve chhe
ke :–
he bhāī, tun nirmaḷ gnānabhāvane paṇ karato nathī, ane rāg thāy tenun kartr̥utva paṇ tun svīkārato nathī,
to tārā ātmāmān koī prakāre kartāpaṇun rahyun ja nahīn! sarvathā akartāpaṇānī tārī mānyatā thaī,–to to
anekāntamayashrutino (–jinavāṇīno) tārā upar kop thayo, arthāt tārī mānyatā jinavāṇīthī viruddha
thaī, –eṭale shrutinī tārā upar prasannatā na thaī, tārun shrutagnān samyak na thayun paṇ kushrut thayun.
bhāī, tun em samaj ke ātmā koī paryāyane to jarūr kare. have je jīv gnānaparyāyane na kare te
agnānabhāve rāgādine kare.
je jīv gnānaparyāyane kare te rāgādino akartā thāy. ame je akartāpaṇun upadeshyun te to gnān
svabhāvanī sanmukh thaī, rāgathī bhedagnān karī, vītarāgī–vishuddha gnānabhāv pragaṭ karavā māṭe ja upadeshyun hatun.
ātmā rāgano akartā, gnān–

PDF/HTML Page 17 of 21
single page version

background image
: 16 : ātmadharma : 207
svarūp chhe em samajanār jīv gnānasanmukh thaī, rāgathī judo paḍī paryāyamān paṇ rāgano akartā thāy chhe.
paṇ je jīv gnānasanmukh thato nathī, rāgamān ja tanmay rahe chhe. te kāī rāgano akartā nathī, te to
agnānabhāvathī rāgano kartā ja chhe. rāgamān tanmay paṇ rahe, ane kahe ke rāgano kartā māro ātmā nathī paṇ
karma teno kartā chhe–to te jīv shrutine samajyo ja nathī, jinavāṇīnī tene khabar nathī. jinavāṇī to kahe chhe
ke ātmā kathañchit kartā chhe.
ahīn shiṣhya dalīl kare chhe ke prabho! jinavāṇī ātmāne kathañchit kartā kahe chhe te amane mānya chhe, kaī
rīte? ke ātmā pote potāne kare chhe. ne rāgane karato nathī; rāg to pudgalanun kārya chhe.
to āchāryadev tene kahe chhe ke are mūḍh! tāro ātmā kayā ātmāne kare chhe? shun trikāḷī ātmāne
kare chhe? trikāḷī nitya ātmā to kāī navo thato nathī, ke jeno koī kartā hoy! vaḷī ātmānā
asaṅkhyapradesho paṇ trikāḷ evā ne evā shāshvat chhe, te pradeshomān paṇ kāī karavāpaṇun nathī. have trikāḷī
gnānādi guṇorūp je bhāv chhe temān paṇ kāī karavāpaṇun nathī; have bākī rahī vartamānaparyāy. sāmānyamān
karavāpaṇun hoy nahi, karavāpaṇun visheṣhamān (–paryāyamān) hoy; have paryāyamān mithyātvādi bhāvo hovā
chhatān tun tenun kartāpaṇun to mānato nathī, ne karma ja tenun kartā chhe–em tun kahe chhe, to tārā ātmāmān koī
prakāranun kartāpaṇun rahyun ja nahīn; kartāpaṇā vagar ātmā ja na rahyo; eṭale he mūḍh! karma mane mithyātvādi
karāve chhe’ evī tārī mānyatāmān to tun ātmaghātī thayo, tārā ātmāno ja ten ghāt karyo, ātmahinsā
e ja jīvahinsānun moṭun pāp chhe.
–to shun karavun? ke he bhāī! agnānadashāmān je mithyātvādibhāvo chhe teno kartā agnānabhāve tāro
ātmā ja chhe, em tun samaj; paṇ vishuddhagnānasvabhāvamān tenun kartr̥utva nathī em samajīne te svabhāvanī
sanmukh thā, eṭale paryāyamān paṇ mithyātvādinun akartāpaṇun thaī jashe–mithyātva raheshe ja nahī samyagdarshanādi
nirmaḷabhāvo pragaṭ thatān temān rāganun paṇ akartāpaṇun thashe.
bhāī! rāgamān tanmay rahīne rāganun akartāpaṇun kem thāy?–na ja thāy. rāgathī judo paḍīne
gnānadhāmamān āv...to rāgano akartā thā.
je jīv ā rīte gnānadhāmamān āvyo ne rāgano akartā thayo, te vītarāg arhatdevano kharo
anuyāyī thayo ane te jīv pote rāgano akartā rahīne bījā agnānī jīvomān rāganun kartr̥utva chhe tene jāṇe
chhe, paṇ jaḍakarma rāgādi karāve chhe em mānatā nathī.
ā rīte
* gnānadashāmān shuddhagnānabhāvano kartā,
vikārano akartā;
* agnānadashāmān vikārano kartā
ne parano to akartā
* gnānabhāve ke agnānabhāve paṇ ātmā parano to akartā ja chhe ane par–jaḍakarma paṇ
jīvanā bhāvanun akartā ja chhe.
– āvo arhantadevano mat je jīv jāṇe chhe te jīv parathī pr̥uthakapaṇun jāṇī, vibhāvathī paṇ vimukh
thaī, gnānasvadhāmamān āvīne samyagdarshanādi nirmaḷaparyāyane ja karato thako, mithyātvādino akartā ja rahe chhe.–
te ja kharo arhantano upāsak ane mokṣhano sādhak chhe.
*

PDF/HTML Page 18 of 21
single page version

background image
poṣh : ra487 : 17 :
kyo jīv mokṣhane sādhe chhe?
prashna :– agnānī jīvane dharmanī shraddhā chhe ke nahīn?
uttar :– rāgathī dharma mānanāro agnānī jīv mokṣhanā heturūp dharmane shraddhato nathī; kemake shuddhagnān–
chetanāmay ātmāne te shraddhato nathī; ane mokṣhanā heturūp dharma to shuddhagnānachetanāmay ātmānā ja
āshraye chhe; tethī shuddhagnānamay ātmānā āshray vagar mokṣhanā kāraṇarūp dharmanī kharī shraddhā thatī nathī.
prashna :– to agnānī jīvanī shraddhā kevī chhe?
uttar :– agnānījīv bhoganā heturūp rāgane ja dharma māne chhe eṭale te bhoganā heturūp dharmane ja shraddhe
chhe. upayogane rāgamān ekākār karīne, jāṇe ke ā ja mane mokṣhanun kāraṇ thashe–em agnānī māne chhe,
eṭale gnānamātra bhūtārthadharma (–ke je karmathī chhūṭavānun nimitta chhe) tene te agnānī shraddhato nathī, paṇ
je karmabandhanun–ane sansāranā bhoganī prāptinun kāraṇ chhe evā abhūtārthadharmane (–rāgane) ja te shraddhe
chhe.–ā rīte mokṣhanā kāraṇarūp bhūtārthadharmanī shraddhānā abhāvane līdhe agnānīne sāchī shraddhāno
abhāv chhe, eṭale ke tenī shraddhā khoṭī chhe. jem shuddhagnānamay ātmānā gnānanā abhāvane līdhe tene
samyaggnānano abhāv chhe, tem shuddhagnānamay bhūtārthadharmanī shraddhānā abhāvane līdhe tene samyakshraddhāno
paṇ abhāv chhe. ane jyān samyak gnān–shraddhān na hoy tyān samyak chāritra to kyāthī hoy?–na ja
hoy, eṭale te agnānīne samyak chāritrano paṇ abhāv chhe.–ā rīte, jeo shuddhagnānamay nishchayano
āshray nathī karatā ne vyavahārano ja āshray kare chhe teone samyagdarshan–gnān– chāritrarūp
mokṣhamārgano abhāv chhe, vyavahāranā āshraye vartanār te agnānīo bandhamārgamān ja pravarte chhe. jeo
nishchayano āshray kare chhe teo ja mokṣhamārgane pāme chhe.
ā rīte nishchayano āshray te ja mokṣhamārga hovāno niyam batāvīne āchāryadev kahe chhe ke–
ām hovāthī mokṣhārthī jīvoe nishchayanayavaḍe vyavahārano niṣhedh karavo–te yogya ja chhe.
prashna :– mokṣhamārgī–samyagdraṣhṭi kevo chhe?
uttar :– samyagdraṣhṭi rāgathī chhūṭo chhe, potānā upayogane te rāgathī chhūṭo ja rākhe chhe, rāgamān ekamek karato nathī.
rāg ane shuddhātmā–e bannenun bhedagnān karīne, shuddhātmānā āshraye te samyagdraṣhṭi jīv mokṣhamārgarūpe pariṇame chhe.
prashna :– bandhamārgī–mithyādraṣhṭi kevo chhe?
uttar :– je bandhamārgamān pravartī rahyo chhe evā mithyādraṣhṭinun chitta rāgathī raṅgāyelun chhe, te potānā
upayogane rāg sāthe ekamek mānīne anubhave chhe; rāganī ane upayogasvarūp ātmānī bhinnatāne
te oḷakhato nathī; tethī bhedagnānanā abhāvane līdhe, shuddhātmāno āshray nahi karato thako ane
rāgano ja āshray karīne pariṇamato thako te agnānī jīv karmothī bandhāy chhe ne sansāramān rakhaḍe chhe.
prashna :– agnānījīv mokṣhahetudharmane nathī shraddhato ne bhogahetudharmane shraddhe ja chhe–em kayā hetuthī
āchāryadeve kahyun chhe?
uttar :– ā adhyātmagranthamān anubhavapradhān hetu āpīne āchāryadev kahe chhe ke, te agnānīne
shuddhātmānā anubhavano asadbhāv hovāthī em nakkī thāy chhe ke te jīv rāganā ja anubhavamān
aṭakelo chhe eṭale tene bhogahetudharmanun ja (–rāganun ja) sevan chhe, mokṣhahetudharmanun (–shuddhātmānā
āshrayanun) sevan nathī. jīvane kān to shuddhātmānun sevan hoy, ane kān to rāganun sevan hoy. temān
ekano abhāv te bījāno sadbhāv sūchave chhe. jene shuddhātmānun sevan (shraddhā–gnān–anubhavan) nathī
tene rāganun sevan jarūr chhe. ekasāthe rāgamān temaj shuddhātmāmān e bannemān ekatvabuddhi rahī shake nahi.
prashna :– kyo jīv mokṣhane sādhe chhe?
uttar :– shuddhātmāmān ekatvabuddhi karīne teno ja je āshray kare chhe te to mokṣhane sādhe chhe, tene rāgamān
ekatvabuddhi rahetī nathī. ane jene rāgamān ekatvabuddhi chhe te rāganā āshraye bandhāy ja chhe, tene chaitanyano
āshray nahi hovāthī te samyagdarshanādi mokṣhamārga pāmato nathī. ā rīte vyavahāranā pakṣhano āshay jīvane
sansār paribhramaṇ karāve chhe...māṭe āchāryadev karuṇāthī kahe chhe ke he mokṣhārthījīvo! sansāraparibhramaṇathī
chhūṭavā māṭe tame vyavahāranā pakṣhanī buddhi chhoḍo ne mokṣhane māṭe shuddhanayanun avalamban karo.
(samayasār gā. ra7p uparanā pravachanamānthī.)

PDF/HTML Page 19 of 21
single page version

background image
: 18 : ātmadharma : 207
bā...la...vi...bhā...ga
gayā aṅkanā traṇ prashnonā javāb
(1) ‘ātmasiddhi’ nī 108mī gāthāne ghaṇī maḷatī āve evī 38 mī gāthā chhe; te banne gāthāo nīche
mujab chhe–
kaṣhāyanī upashāntatā mātra mokṣha abhilāṣh, kaṣhāyanī upashāntatā mātra mokṣha abhilāṣh,
bhave khed antar dayā, te kahiye jignās. (108) bhave khed prāṇī dayā, tyān ātmārtha nivās. (38)
(ra) manaḥparyayagnān, samyagdarshan bhedagnān ane munidashā–ā chār vastuomānthī manaḥparyayagnānamān bākīnī
traṇe vastuo chokkas āvī jāy chhe. kemake manaḥparyayagnān munidashāmān ja thāy chhe, ne munidashā
samyagdarshan ane bhedagnānavāḷā jīvane ja hoy chhe. ā rīte jyān manaḥparyayagnān hoy tyān munidashā,
samyagdarshan ane bhedagnān e traṇe vastuo jarūr hoy ja chhe. manaḥparyayagnān munidashā vagar hotun
nathī, ne munidashā samyagdarshan ke bhedagnān vagar hotī nathī. ghaṇā bāḷakoe ā prashnanā javābamān
“munidashā” lakhel chhe, parantu te javāb barābar nathī kemake ghaṇīvār munidashā hovā chhatān
manaḥparyayagnān nathī hotun. manaḥparyayagnān koīk ja munione hoy chhe. kāī badhāy munione nathī hotun.
(3) trījā prashnano javāb chhe–“akalaṅk”:: shrī akalaṅkasvāmī mahāvīr bhagavān pachhī lagabhag 1200 varṣha
bād thaī gayā. temanā nāmano bījo ane chotho akṣhar sarakhā chhe, pahelo ane trījo akṣhar sarakhā
nathī; chhellā traṇ akṣhar ‘ka lan ka’ chhe, siddhabhagavānamān kalaṅk nathī ane chhellā be akṣhar ‘laṅk’ chhe te
laṅkāmān chhe. bāḷako, ā akalaṅkasvāmīnī jīvanakathā tamane bahuj game tevī chhe. koīvār āpaṇe
bālavibhāgamān te āpashun.
tra...ṇa...pra...shno
(1) be bhāī evā..
ke sāthe sāthe ramatā,
sām sāme laḍyā
ne ante mokṣha pāmyā...
–e be bhāī koṇ?
(ra) nīchenī vastuomānthī jīvamān kaī kaī vastu
hoy,ne ajīvamān kaī kaī vastu hoy te
judī pāḍo–
rāg, sukh, dharma, vītarāgatā,
duḥkh, gnān, agnān, sansār.
(3) koī jīv pāse samyagdarshan, samyaggnān ne
samyak chāritra evā traṇ mahān ratno chhe;
have dhāro ke tenī pāsethī pahelun ratna
khovāī jāy to bākī kayākayā ratno tenī
pāse raheshe?
(bāḷako, ā vakhate tamārā javābo velāsar
mokalī āpasho, punam sudhīmān mokalī desho.)
saranāmun: ātmadharma–“bāl vibhāg”
svādhyāyamandir–sonagaḍh (saurāṣhṭra)
enun jīvan dhanya chhe... enān charaṇ vandya chhe.
ākāsh jenun chhatra chhe...dharatī enun sinhāsan chhe.
gūphā jeno mahel chhe...vāyu enān vastra chhe.
samakit jeno mugaṭ chhe...chāritra eno hār chhe.
gnān jeno rath chhe...anubhav eno dhvaj chhe.
ānand jeno āhār chhe...shāntaras enun pīṇun chhe.
dhyān jenun shastra chhe...vairāgya enun bakhtar chhe.
ratnatray jenun dhan chhe...van enun ghar chhe.
anantaguṇ jenun kuṭumb chhe...karmanā e ghātak chhe.
dharma jenun jīvan chhe...chaitanya enun dhyey chhe.
bhavathī je bhayabhīt chhe...mokṣhanā e sādhak chhe.
enun jīvan dhanya chhe enān charaṇ vandya chhe.

PDF/HTML Page 20 of 21
single page version

background image
poṣh : ra487 : 19 :
dharmapremī bāl bandhuo! jem tamane amāro “bālavibhāg” gamyo tem amane tamārā javābo gamyā.
tame sau honsapūrvak bālavibhāgamān bhāg laī rahyā chho–te badal saune dhanyavād! tamārā javāb sāchā paḍe ke
bhūl paḍe to paṇ utsāhathī bhāg lejo,–kemake ‘ātmadharma’ vāñchīne javābo shodhavāno tame prayatna karo chho te ja
tamāre māṭe prashansanīy chhe. javābo sāthe ghaṇā bāḷakonā utsāhabharyā patro āvyā chhe, koīke vārtā mokalī chhe,
to koīke navā koyaḍā ke kāvyo lakhī mokalyā chhe, koīke chitro chītarīne mokalyā chhe, temanā umaṅg badal
dhanyavād! parantu bāḷako! āpaṇo bāḷavibhāg hajī nānakaḍo chhe...eṭale tamārun badhāyanun lakhāṇ temān kyāthī
laī shakāy? javābo lakhatī vakhate tamārā nāmanī sāthe “jain” lakhasho to mane gamashe. āvatā aṅkanā prashno
“jain bāḷapothī” mānthī pūchhāshe māṭe atyārathī teno abhyās karajo. ā vakhate 134 bāḷakoe javāb lakhī
mokalyā chhe, temānthī 90 bāḷakonā javābo sampūrṇa sāchā chhe, jagyā ochhī hovāthī tamārā nāmo ṭūṅkāmān ja
āpyā chhe (jenāmān nām kaunsamān lakhel chhe temanā javābamān jarā jarā bhūl chhe.) –जय जिनेन्द्र
mumbaī : rohitakumār ma.jain,dipak jain,nirañjan jain.,
mañjulāben, ramīlāben, (dipak ech.) shāntākrujh:
hansāben nirajakumār,
rājakoṭ: kirīṭakumār, dilipakumār, atūl jain,
jatīn jain, pragnāben, pravīṇakumār, mahendra, harish,
nayanāben,(nīlāben, dilīpakumār ke., surekhāben,
dīpak jain, dhanarāj, rohitakumār)
jāmanagar: vāsantīben, ravindrakumār, (chandanā jain,
mañjulāben.)
kalakattā: jasavantakumār jain,
vaḍhavāṇ shaher: pāṭhashāḷānī bāḷāo, rañjanaben,
rameshachandra jain, bipinachandra jain, chunīlāl,
jitendra jain, nalinīben, trambakalāl ramīlāben,
nalinīben en. hasamukhalāl, chamanalāl.
(bharatakumār, mañjulāben, kāntāben)
ghoḍ nadī: रीखवदास जैन, फूलचंद जैन,
[गीरधरलाल]
vīñchhīyā:vasumatīben,rameshajain,kishor jain, nayanāben,
jayendrakumār, mahendrakumār, shashikānta, karaṇakumār jain,
mīnākṣhīben, vīrāgaben, mīnākṣhīben ech. kiraṇ jain,
kāntilāl jain, jayantabāḷā, kokilāben, pramod,
ramīlāben, mahesh jain, chandrakānta, (rameshachandra)
morabī: sudhāben, bharatakumār jain, bhānuben,
gijendrabāḷā, jayashrībāḷā, maheshachandra jain, madhukar
jain.(aravind kumār jain,bhūpendra jain,narendra jain.)
līmbaḍī: nareshakumār jain, suresh jain, hasamukh jain,
nalinakumār, amr̥utalāl jain, līlādharakumār,
rasilāben, sudhāben, narendrakumār, phūlachand jain.
surendranagar: arūṇāben, (nīlāben),
vāṅkāner: varṣhāben, sudhāben, jitendra jain,
subhāṣhachandra jain, (pārūl, vyomeshachandra, rajanīkānta,
jyotibāḷā, manaharalāl)
goṇḍal:vanamāḷīdās,(devarājakumār,līlāvatīben)
bhāvanagar: nīrūpamā jain.
surataḥ (praphūllakumār, nirañjanāben,)
amadāvād: bharatakumār jain, rajanīkānta jain,
navanītakumār jain, sulochanāben, vinodakumār
jain, (kiriṭakumār, nīlāben,
porabandar: kriṣhnāben,
mahesāṇā: (hasitakumār, nīlāben, priyavadan)
pālej: (arūṇāben)
boṭād: (mīrāmben jain)
dhrāṅgadhrā: dhīmantakumār jain
gaḍhaḍā:(satīsh,praphul,sushīlāben,harṣhadakumār,mahendra,
sureshakumār, jitendra, chīmanalāl, sarojabāḷā)
navā: jayantilāl jain
dahegām: (mukesh jain, anitā,)
hāṭam: naresh jain
sonagaḍh: pradīp jain, jyotibāḷā, jinamati,
jinabāḷ, jitendra, pravīṇasinh, pavanakumār, arūṇ,
reṇukāben, jyotindra sī, dīnesh jain, kirīṭ bī.
shailesh, hemant, kiriṭ sī. bharatakumār ech.,
nirañjan ech, bharatakumār ke., naṭavar jain,
pūrṇāben, suresh e. sobhāgachandra, dharamachand,
viṇāben, harṣhad jain, pravīṇ jain, āshiṣh jain.
lāṭhī: praphūllāben, lattāben, shāntilāl jain,
gīrīshachandra jain.
malakāpur: (चंदनकुमारी)
baḍī sādaḍī (rājasthān) : (सुजानमल जैन)
alīgañj: दिनेशचंद्र जैन
khaṇḍavā: शीलाबेन जैन, वीणाबेन जैन
dilhī: अतरसेन जैन [हरिशचन्द्र जैन]
gāmanā nām vagaranā: lalitakumār surendra jain,
(सज्जनलाल बन्डी;)