પોષ : ૨૪૮૭ : ૩ :
આત્માને સાધવા માટે
પરની ચિન્તા છોડ!’
હે જીવ! તારો આત્મા જગતથી જુદો છે, જગતના પદાર્થોનો બોજો તારા ઉપર નથી.
પરંતુ અત્યારસુધી નિજસ્વરૂપને ભૂલીને તેં માત્ર પરની જ ચિંન્તા કરી છે. પરની ચિન્તામાં
રોકાયેલો જીવ પોતાના આત્માને ક્્યાંથી સાધી શકે? પરની ચિંતા છોડીને નિજસ્વરૂપમાં
વળનાર નિશ્ચિંત પુરુષો જ આત્માને સાધે છે. માટે પરની વ્યર્થ ચિંતા છોડ...ને નિજસ્વરૂપને
સંભાળ.
અનાદિથી આજસુધીમાં કોઈ જીવે કદી પરનું કાંઈ કર્યું જ નથી, માત્ર સ્વનું લક્ષ ચૂકીને
પરની ચિન્તા જ કરી છે. હે ભાઈ, પરના કાર્યનો બોજો તારા ઉપર નથી. જેટલી તું તારા
તત્ત્વની ભાવના ચૂકીને પર તત્ત્વની ચિન્તા કર તેટલી ચિન્તાનો બોજો તારા ઉપર છે, ને તે
ચિંતાનું તને દુઃખ છે. પણ, તારી તે ચિંતાને લીધે પરનાં કોઈ કાર્ય થતાં નથી ને તારું સ્વકાર્ય
બગડે છે. હે ભાઈ! અનાદિથી તેં કરેલી પર સંબંધી સર્વે ચિંતાઓ નિષ્ફળ ગઈ, માટે હવે
પ્રજ્ઞાવડે તે ચિંતાથી ભિન્ન તારા ચૈતન્યસ્વરૂપને જાણીને તેમાં એકાગ્ર થા. પરની ચિન્તા કરવી
તે તારું સ્વરૂપ નથી; માટે નિશ્ચિંત થઈ નિજસ્વરૂપના ચિંતન વડે તારા સ્વ–કાર્યને સાધ.
તું પરવસ્તુને તારી માનીને તેની ગમે તેટલી ચિન્તા કર તોપણ પરવસ્તુનું તો જે
પરિણમન થવાનું છે તે જ થશે, તારી ચિંતાને લીધે તેનામાં કાંઈ ફેરફાર નહિ થાય; અને તું
પરવસ્તુને ભિન્ન જાણીને તેની ચિંતા (લક્ષ) છોડી દે તોપણ તે તો સ્વયં પરિણમ્યા જ કરશે,
તું ચિંતા છોડી દઈશ તેથી કાંઈ તેનું પરિણમન અટકી નહિ જાય. –આ રીતે, તારી ચિંતા હો કે
ન હો–તેની અપેક્ષા પરદ્રવ્યને નથી. માટે હે જીવ! તું પરની વ્યર્થ ચિંતા છોડીને સ્વહિતમાં
તત્પર થા.
હે ભાઈ, પરવસ્તુની અત્યાર સુધી તેં જેટલી ચિંતા કરી તે બધીયે શરૂઆતથી છેડા
સુધી નિષ્ફળ ગઈ... માટે હવે તો તે છોડ.. આત્માને સાધવા માટે પરની ચિંતા છોડ અને
નિશ્ચિંત થઈને નિજસ્વરૂપને સંભાળ!– એના ફળમાં તને પરમશાંતિ અનુભવાશે.
– પૂ. ગુરુદેવના પ્રવચનમાંથી.