Atmadharma magazine - Ank 209
(Year 18 - Vir Nirvana Samvat 2487, A.D. 1961)
(English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


PDF/HTML Page 14 of 25

background image
phAgaN : 2487 : 13 :
koI sarvathA em samaje ke samyaggnAnano bhed hovA chhatAn paN pramANagnAn yathArtha chhe parantu namragnAn
nathI, to tenun e rIte samajavun yathArtha nathI kem ke je prakAre pramANagnAn dvArA je vastu je rUpamAn avasthit hoy
chhe te rUpe jANavAmAn Ave chhe te ja prakAre nayagnAnanun prayojan paN yathAvasthit vastunun gnAn karAvavAnun chhe.
12. e bannemAn kAI antar hoy to eTalun ja ke pramANagnAnamAn anshabhed avivakShit rahe chhe, jyAre
nayagnAnamAn anshabhed vivakShit hovAthI te dvArA vastuno svIkAr karavAmAn Ave chhe tethI nayanun lakShaN karatAn
AchArya shrI pUjyapAd sarvArthasiddhi (a. 1. sU. 33)mAn kahe chhe ke:–
anekAntAtmak vastumAn virodhavinA vastunI mukhyatAthI sAdhya visheShanI yathArthatAne prApta karAvavAmAn
samartha prayogane nay kahe chhe.
13. AchArya shrI pUjyapAde nayanun A lakShaN nayasaptabhangIne lakShamAn laIne vachananayanun kahyun chhe.
tattvArthavArttikamAn nayanun lakShaN karatI vakhate bhaTTa akalankadevanI paN te ja draShTi rahI chhe. gnAn sambandhI nayanun
lakShaN karatAn nayachakramAn Avun vachan Ave chhe ke– “vastunA ek anshane grahaN karavAvALo je gnAnIno vikalpa
(vyApAr) hoy chhe ke je shrutagnAnano ek bhed chhe tene ahIn nay kahevAmAn Avel chhe, ane je nayagnAnano
Ashray kare chhe te gnAnI chhe.” 174.
14. ahIn prashna thAy chhe ke vastu to anekAntAtmak chhe temAn ek anshane grahaN karavAvALA gnAnane nay
kahevo uchit nathI. A prashna nayachakranA kartAnI sAme paN rahyo chhe. teo tenun samAdhAn karatAn kahe chhe ke:–
“kAraN ke nay vinA manuShyane syAdvAdanI pratipatti–(pratIti) thatI nathI tethI je ekAntanA AgrahathI mukta
thavA mAge chhe tene nay jANavA yogya chhe.” 17p.
1p. A tattvane puShTa karatAn vaLI teo kahe chhe:– “jem samyaktvamAn shraddhAnI mukhyatA chhe, jem guNomAn
tapanI mukhyatA chhe ane jem dhyAnamAn ekaras dhyeyanI mukhyatA chhe tevI ja rIte anekAntanI siddhimAn nayanI
mukhyatA chhe” 176.
16. ahIn prashna thAy chhe ke anekAntanI sriddhi pramAN saptabhangI dvArA thaI jAy chhe. tene mATe
nayasaptabhangInI AvashyakatA nathI, tethI samyaggnAn pramANarUp ja bhale rahe, teno ek bhed nay paN chhe evun
mAnavAnI shI jarUr chhe? samAdhAn em chhe ke je kAI vachanaprayog thAy chhe te nayasvarUp ja hoy chhe. lokamAn
evun ek paN vachan hotun nathI ke je khAs dharmavaDe vastunun pratipAdan na karatun hoy. udAharaNarUpe ‘dravya’ shabda
ja laIe. tene ApaNe ‘je guN–paryAyavALun hoy’ ke ‘utpAd, vyay aneghrauvya sahit hoy’ A arthamAn rUDh
karIne dravyanI vyAkhyA karIe chhIe paN teno yaugik artha ‘je drave chhe arthAt anvit hoy chhe te dravya’ e
ja thAy chhe, mATe jeTalo vachanavyavahAr chhe te to nayarup ja chhe. to paN ApaNe pramANasaptabhangInA darek
bhangamAn koI ThekANe syAt shabda vaDe abhedavRutti karIne ane koI ThekANe te ja vaDe abhed upachAr karIne te
sarva bhangonA samudAyane pramANasaptabhangI kahIe chhIe.
17. pratham bhang dravyArthik nayanI mukhyatAthI kahevAmAn Ave chhe. temAn abhedavRutti vivakShit rahe chhe,
bIjo bhang paryAyArthikanayanI mukhyatAthI kahevAmAn Ave chhe mATe temAn abhedaupachAr vivakShit rahe chhe ane
bAkInA pAnch bhang kramathI akramathI (ek sAthe) banne nayonI mukhyatAthI kahevAmAn Ave chhe, mATe temAn e
ja vidhithI abhedavRutti ane abhedaupachAranI mukhyatA rahe chhe. darek vachan nayasvarUp ja hoy chhe paN te
vaktAnI vivakShA (kahevAno IrAdo) upar AdhAr rAkhe chhe ke te kaye ThekANe, kayA vachanano, kayA abhiprAyathI
prayog karI rahel chhe. tethI tattva ane tIrthanI sthApanA