: ૮ : આત્મધર્મ : ૨૧૬
બંનેને જાણીને, પોતાના ચિદાનંદ સુખસ્વભાવ તરફ વળતાં શરીરાદિમાં સુખ હોવાની ભ્રાંતિ ટળી જાય છે. તે
ભ્રાંતિ ટળતાં અનાદિનું દુઃખ ટળી જાય છે, ને આત્માના સ્વભાવના અતીન્દ્રિય સુખનું અપૂર્વ વેદન થાય છે.
આ જ સુખી થવાનો ઉપાય છે.
આત્મા અને શરીર વગેરે પદાર્થોનું સ્વરૂપ જે પ્રમાણે છે તે પ્રમાણે જ્ઞાની–અંતરાત્મા જાણે છે. આત્મા
તો જ્ઞાન–આનંદસ્વરૂપ છે. ને શરીર તો જડ–અચેતન–અનાત્મા છે અજીવ છે; તે અજીવમાં સુખદુઃખ કે જ્ઞાન
નથી; મારી સત્તા તે અજીવથી ત્રણે કાળે જુદી છે. આમ ભેદજ્ઞાન વડે નિરંતર પોતાના આત્માને દેહથી ભિન્ન જ
દેખે છે. ।। પ૭।।
*
...જગતથી... જુદો...
જગત સાથે તોડી...ને...આત્મા સાથે જોડી
જે આત્માને સંસારબંધનથી ત્રાસ લાગ્યો હોય અને જે પોતાના
આત્માને તે બંધનથી છોડાવવા માંગતો હોય, તે જીવ જગત સાથેનો સંબંધ
તોડીને આત્મા સાથે સંબંધ જોડે છે તે આ પ્રમાણે–
જગતના પદાર્થોથી હું અત્યંત જુદો,
કોને કરું હું રાજી?–ને કોનાથી થાઉં હું રાજી?
દુનિયા દુનિયામાં...ને હું મારામાં.
હું જ્ઞાન...ને પદાર્થો જ્ઞેય.
જ્ઞેયો જ્ઞેય પણે સ્વકીય ઉત્પાદ–વ્યય–ધ્રુવમાં પરિણમી રહ્યા છે, હું મારા
જ્ઞાનસ્વભાવમાં જ સ્વકીય ઉત્પાદ–વ્યય–ધ્રુવપણે પરિણમું.–આમ નિર્ણય કરીને,
ધર્મીજીવ, જગત સાથેનો સંબંધ તોડીને, અને જ્ઞાનસ્વભાવ સાથે સંબંધ જોડીને
તેના આશ્રયે સમ્યગ્દર્શનાદિ નિર્મળભાવે પરિણમે છે...અને સિદ્ધપદને સાધે છે.
(પ્ર. ગા. ૧૦૧ ના પ્રવચનમાંથી)