: 10 : ātmadharma : 224
upayog te ātmānun lakṣhaṇ chhe. bahāranā padārthanā ālambanathī varte tene ātmāno upayog na
kahīe. lakṣhaṇanā traṇ doṣh chhe. avyāpti, ativyāpti, asambhav lakṣhyanā ek anshamān (koī kāḷe) vyāpe te
lakṣhaṇane avyāpti doṣhavāḷun kahe chhe jemake jīvanun lakṣhaṇ rāgādi athavā kevaḷagnān ativyāpti–lakṣhya tem ja
bījāmān paṇ vyāpe. jemake jīvane amūrtik mānatān ākāshādi ajīvadravyamān te lakṣhaṇ chālyun jāy chhe.
asambhavadoṣh, jemake dehane ātmā mānavo, ātmā paranun kāī karī shake e asambhav lakṣhaṇ chhe. tenā vaḍe
ātmā oḷakhāy nahi. ātmāno upayog jāṇavā–dekhāvarūpe chhe.
paranimittane avalambīne jāṇavānun kām kare tene ātmānun upayog lakṣhaṇ kahetā nathī. paralakṣhī
gnānane ātmāno–upayog gaṇyo nathī. bhagavān ātmā ek samayamān paripūrṇa ānandakand chhe. parashrayathī
kām kare te ātmānun lakṣhaṇ nathī. īndriyo, dev, shāstra, guru, sammedashikhar vagere badhān paragney chhe, tene
avalambe evā gnānane ātmāno upayog kahetā nathī, kemake te vaḍe ātmā oḷakhāto nathī. gnānīne paṇ
rāg hoy tyān sudhī sāchā dev–guru–shāstrādi pratye rāg hoy paṇ tene potānun svarūp mānatā nathī, hitakar
māne nahīn.
ātmānun satya svarūp samajyā vinā anantavār anantā avatār eḷe gayā, galūḍiyān ane kīḍā
mare tem mayoer. bahāramān dayā, dān, pūjā, bhakti, vratādimān ātmāno dharma mānī kriyākāṇḍanī dhamālamān
ātmānun bhagavānapaṇun bhūlī gayo. 11 aṅg, nav pūrvanun gnān paṇ parāvalambī chhe tenāthī antar upayog
pragaṭ thato nathī. chaitanyanī jāgr̥uti roke tene ātmasampadā–ātmāno upayog kahetā nathī.
dehādi, strīdhanādi tathā devādi parapadārthamān upayogane ramāḍe, tene ṭhīk māne tene ātmānī ane tenā
lakṣhaṇanī khabar nathī. ā samajyā vinā āro nathī. āro ahīn ja chhe. bīje kyāy nathī. tārā antar
gharamān jāṇavānī kriyā chhe, parane avalambavārūp gnānane ātmāno upayog kahetā nathī. parāshrayathī khasī
svasanmukh thāy tene upayog kahīe.
upayog tārā ātmāno ene avalamban le paranun–tene upayog kahevāy nahi, kemake teṇe parasāthe
sandhī karī ane svanī sandhī toḍī. antaramān vaḷīne (ḍhaḷīne) svasanmukhatānun kām kare tene upayog kahīe.
ātmāne chhoḍī, shāstramān jatī buddhine vyabhichāriṇī kahel chhe. shubh vikalpa ūṭhe chhe tyān paragneyanun ālamban
āve chhe.
prashna:– shāstro na vāñche, temān upayog na lagāve to gnān kyāthī thāy? samādhān–jignāsā ane
rāgamān e avalamban hoy paṇ tene svālambī gnān na kahevāy. svarūp samajavā māṭe ke visheṣh gnānanī
nirmaḷatā māṭe shāstra bhaṇavāno vikalpa ūṭhe e judī vāt chhe, paṇ jeo temān santoṣh mānī le tene
samajavānun chhe. sāchun shravaṇ chhoḍī pāpanun avalamban karavānī vāt nathī paṇ shāstrādi paragney sanmukh
gnānathī antarmukh thavātun nathī.
jeṇe paranimittanā lakṣhamān gnānane goṭhavī dīdhun chhe. ane māne chhe ke ā dvārā haḷave–haḷave dharma thashe, te
ūndhī mānyatāmān beṭho chhe. te ātmahit shun chhe te jāṇato nathī. mokṣhamārga prakāshakamān kahyun chhe ke shāstramān
buddhine bhamāvyā kare chhe tene antaramān ātmāno anubhav karāvavā māṭe teno niṣhedh karyo chhe, tyān bilakul
niṣhedh karīye to mahā avivek chhe, pāpanā pariṇām thāy. shubhano niṣhedh karavāno hetu svamān līnatā
karavāno chhe. samyagdarshanano mūḷ viṣhay samajāvavo chhe, ashubhathī bachavā māṭe shubh āve chhe, chhatān shraddhāmān
prathamathī ja puṇyano niṣhedh chhe. tenun ālamban chhoḍī svarūpamān ḍhaḷavā māṭe e upadesh chhe. kahyun chhe ke paṇḍitono
sansār shāstra chhe. man–īndrionā avalambanavāḷun gnān ātmāne nathī paṇ akhaṇḍ svabhāvī ātmāmān
joḍāy te ātmāno upayog chhe.
bhagavān mahāvīre āvo puruṣhārtha karyo tethī temanān maṅgaḷamay kalyāṇak ujavāy chhe. je dashā pūrṇa
svabhāvanā avalambanathī pragaṭī te chālu raheshe, teno have kadī ant nahi āve, paranā lakṣhe vikāramān aṭakato
hato teno nityasvabhāvanā lakṣhe ant āve chhe. antarmukhadraṣhṭi, lakṣha ane sthiratā akhaṇḍ thayān temān
malinatāno pravesh kadīpaṇ thashe nahi. dev, shāstra, guru, chha dravya nav tattva ādi taraphano upayog te vyavahār
chhe, teo nishchayathī ādaraṇīy nathī. shraddhāmān ke chāritramān teno āshray kare to lābh thāy em gnānī kadī
mānato nathī. ekalā svadravyasvabhāvanā avalambane kām kare tene ātmāno upayog kahevāmān āvyo chhe.