shrāvaṇ : 2488 : 7 :
chīj chhe. tene kāraṇ kyāre kahevāy ke upādān kāryarūpe pariṇame tyāre. arthāt kārya vinā kāraṇ konun? darek
samaye sāme paryāyano kārya kāḷ chhe chhatān sanyog draṣhṭivāḷo mānī le chhe ke hun chhun to temān kārya thāy chhe,–em
mānanār svatantra satnī hinsā kare chhe.
nimitta eṭale sanyogī chīj, upādān eṭale nij shakti je svayam kāryarūpe pariṇame tene upādān
kāraṇ kahe chhe. sonun ja tenān kaṅkaṇ ādi pariṇāmonun kartā chhe. anyane teno kartā kahevo te upachār chhe.
agnānī te upachārathī kahevāmātra karttāne kharekhar kartā māne chhe. agnānī ne te vātanī kāī khabar paḍatī nathī
paṇ gnānī jāṇe chhe ke e vastu sat chhe tenā pratye rāganī vr̥utti thaī te rāgane jāṇavārūp gnān pariṇāmathī te
jīv dravya vyāpta chhe. paṇ par vastunī sāthe koī prakāre ekamek nathī māṭe koī jīv parano kartā nathī, āvun
anādi anant vastu svarūp jem chhe tem sarvagna bhagavāne jāṇyun ane tem kahyun chhe bhagavāne kahyun te sāchun paṇ
pote nirdhār na kare to agnāne oḷakhyāvinā badhun nakāmun chhe. nimittanun gnān karāvavā māṭe nimittanī
mukhyatāthī kathan āve paṇ nimittanān līdhe upādānanun kārya thatun nathī, ām artha na samaje to ūndhun ja thāy.
jem
pitāshrīe chopaḍāmān lakhelun ke chaitra sudī 8 nā savāre āṭhavāge sāme mandiranā shikhar upar īṇḍāmān
dhan dāṭayun chhe e shabdo vāñchī artha samajyo nahi ane mandir kharīdhun, ane toḍayun to dhan maḷyun nahi pachhī
pitānān mitrane maḷyo ane pūchhayun to teṇe khulāso karyo ke tārā pitā mūrkha na hoy ke pārakā kṣhetramān dhan
māṭe, paṇ te mandiranān shīkharanī ṭochanī chhāyā chaitra sudī 8 nā savāre āṭh vāgye tārā āṅgaṇāmān paḍe chhe
tyān khodavāthī dhan maḷashe, ane maḷyun tem sarvagna pitānā shāstra kathit bhāvane je samaje nahi ne vyavahār
kathanane pakaḍe to bhāv bhāse nahi tethī viparīt mānyā vinā rahe nahi.–jagatamān padārthonī svatantratā māne
to ja parathī bhinna ane potānā trikāḷī paryāyothī abhinna darek vastu chhe tene anya kartānī–apekṣhā nathī
em jāṇe ane to ja akartāpaṇun–gnātāpaṇun samajāy ane parāshrayanī dinatā–chhūṭī prabhutā bhāse.
dravyanī vyākhyā–dravaṇashīl, ṭakīne pravāhīt rahevun chhe. dravyatīti dravya, jem pāṇīnā taraṅg ek pachhī
ek upajyā ja kare chhe, tem darek dravyo potānī jāt jāḷavīne navī navī paryāye palaṭāy chhe. e rīte darek
vastu tenā krame thatā tenā vartamān pariṇāmo sāthe ekamek chhe. bījī vastu temān pesī shake nahīn loḍhānī
avasthāne ātmā kare to ātmāno svabhāv temān āvavo joīe. ane judāpaṇānī sattā khoī bese,
gnānī ke agnānī potāmān potānā bhāvane kare paṇ paramān kartā thaī shake nahīn mātra abhimān kare chhe. kartānī
vyākhyā chhe ke–
“ je pariṇame te ja kartā” paṇ kono? ke potānā pariṇāmano, kem ke koī paṇ jīv athavā anya
jīv–ajīv potānā pariṇām–(bhāv) rūpe ja pariṇame chhe anyanā pariṇāmarūpe pariṇamatā ja nathī māṭe
koī paṇ jīv agar ajīvane anyanā kāryano kartā na pratibhāso. darek dravyane potānā pariṇāmonā
kartāpaṇe pratibhāso. ek dravya anyanun kāī paṇ karī shake chhe em mānanāre gnātā svabhāvī ātmā chhe em
jāṇyun ja nathī.
“kare karam sohī karatārā, jo jāṇe so jānanahārā;
jāṇe so kartā nahī hoī, kartā so jāne nahī koī.”
potāne bhūlī agnānabhāve pariṇame te kartāpaṇānā vikalpane kare chhe ane māne chhe ke sharīr, vastra,
makān, dhanādinī vyavasthāmān hun kartā chhun gnānī chhe te bhed vignān dvārā jevun chhe tevun jāṇe chhe. darek tenā kāraṇe
pariṇame chhe tenā kāraṇe ṭakīne badale chhe temān māro adhikār nathī. hun to gnātā ja chhun, kartā nathī, alpa
nabaḷāīthī rāg āve ke ām karūn, ā ṭhīk ā aṭhīk evo vikalpa āve paṇ teno gnātā ja chhe, kartā
nathī, svāmī nathī.
rāgano bhāg vartamān nabaḷāīthī hovā chhatān, hun