phAgaN: 2489 : 9 :
chhe ke hun karun to thAy chhe e mAnyatA be dravyanetra ek mAnanAr, parAdhin mAnanAr mithyAdraShTinI chhe.
prashna:– makAn enI meLe bane chhe?
uttar:– jagatanA nishchit kramAnusA, pudgaL parAvartananA niyamAnusAr pudgaLo svayam palaTIne
tene kALe makAn Adi rUpe thAy chhe teno koI karttA hartA ke svAmI nathI; lok vyavahAramAn nimittanun
gnAn karAvavA bIjAne karttA kahevAy chhe, paN paranA kArya koIne Adhin nathI.
AtmAnun kArya potAnA AtmAmAn ja chhe; sharIranI kriyA tathA jagatanA darek padArthanA kArya te te
dravyathI thaI rahyAn chhe.
prashna:– jaDamAn gnAn nathI temAn kAm (kArya) karavAnI shakti hoy?
uttar:– hA, te paN anAdi anant potAnI sarva shaktithI paripUrNa chhe, jaDeshvar chhe, ekalo ja
paramANu svayam utkRuShTa gati karIne 14 rAju (asankhya yojan) gaman ek samayamAn karI shake chhe, temAn
koI chalAvanAr nathI. IshvaranI IchchhA vinA pAndaDu na chAle eTale shun ke jaD paramANuomAn kriyAvatI
nAmanI shakti chhe tenA vinA te kShetrAntar na kare paN te tenI shakti sahit chhe. pAndaDun pavanathI chAlyu
to pavanane koN chalAve chhe? em paranA kAraNe kArya mAnatA anavasthA nAme moTo doSh Ave chhe.
sanyogamAn ekatA buddhivALA, parathI kArya mAnanArA paramAn anukUL– pratikUL ane IShTa aniShTa
mAnI dukhI thAy chhe. “hun karun, hun karun, e ja agnAnatA, shakaTano bhAr jem shvAn tANe:” vastumAn
pariNaman shakti chhe, tethI ja tenI avasthA thayA kare chhe. te ja tenI vyavasthA chhe, temAn anya karttAnI
jarUr nathI. jagatanA darek padArtha anAdianant chhe, temAn darek samaye navI navI avasthAnI utpatti,
junI dashAno vyay ane mUL vastupaNe te dhruv (kAyam) rahe chhe. em sva–parasattAno nishchay karI.
paramA karttA, bhoktA ane svAmIttvanI shraddhA chhoDI, rAgamAn karttA buddhi chhoDI, parAshrayathI lAbh
mAnavAnI shraddhA chhoDI svAvalambI gnAyakamAtra svarUpanI nirvikalpa shraddhA kare to sukhanI sharUAt thAy;
ane em karyA vinA anshamAtra paN Atmahit thatun nathI. svatantratAnI vAt lokoe sAmbhaLI nathI.
uttam shauch dharma
Aj dasalakShaNI parvanA chothA uttam shauch (santoSh) dharma chhe. pUrNa gnAnAnand pavitra svabhAvanA
lakShe gnAtApaNe santoShamAn rahevun temAn jeTalo vItarAgabhAv chhe tene uttam shauch dharma kahevAy chhe. muninI
mukhyatAthI kathan chhe. chAritra dharma mohakShobh rahit, rAgadveSh agnAn rahit Atma pariNAm chhe. hun
vItarAgI Anand ghan svabhAvI chhun tenA Ashraye rAgadveSh viShamatA rahit pariNAm te dharma chhe. vartamAn
chAritramAn nabaLAI jeTalo doSh thAy chhe te dhruv svabhAvamAn nathI– em rAgAdinun akAraN evo pUrNa
gnAnaghan svabhAvamAn draShTignAn ane lInatA karanArane atIndriy AnandamAn tRuptirUp sahaj santoSh nAme
dharma hoy chhe.
सम संतोष जलेन च यः धोवति तृष्णा लोभ मल पुज्जा।
भोजनशुद्धि विहीनः तस्य शुचित्व भवेत् विमलं।।३९७।।
artha: samabhAv–rAgadveSh moh rahit santoSh pariNAm. nitya gnAnAnand svabhAvamAn ekAgratA–
svasamvedanadvArA apavitratAno vyay, pavitratAnI utpatti te santoSh chhe. evA sahajAnandamay santuShTa
bhAvarUpI jaLathI, tRuShNA ane lobharUpI maL samUhane dhove chhe, bhojananI shuddhi rahit vRutti arthAt
ati chAhanAthI rahit chhe te muninun chitta nirmaL chhe.
bhAvArtha: koI sanyog viyogamAn IShTa aniShTa bhAv na thavo, arthAt potAnA paramAnandamay
gnAn svabhAvamAn ja svAshray vaDe sukh mAnavun ane temAn lInatA arthAt